Awantura wokół częstochowskiego tramwaju nocnego

Plany zastąpienia nocnych tramwajów autobusami wyszły na początku roku. Co ciekawe, nie podano ich do wiadomości publicznej, a wypłynęły na jednym z lokalnych forów internetowych. W serwisie społecznościowym pojawił się fanpage „NIE dla likwidacji nocnej linii tramwajowej w Częstochowie”, który w kilka dni zyskał ponad 3 tys. zwolenników. Sprawą zainteresowały się media, planom zaś oponowali radni.

Zamiary tłumaczono troską o komfort mieszkańców bloku Bohaterów Katynia 52 stojącego koło miejsca, w którym torowisko przechodzi z jednej na drugą stronę ulicy Jesiennej po ostrych łukach, zaś tramwaje po nim jeżdżące emitują głośny pisk.

Piszczy w dzień i w nocy

Sporne miejsce zlokalizowane jest na nowej trasie tramwajowej oddanej we wrześniu 2012 r. Z niewiadomych przyczyn nieżyjący już projektant poprowadził torowisko z południowej na północną stronę ul. Jesiennej w sytuacji, kiedy mógł wytrasować je dalej do pobliskiego skrzyżowania, na którym przerzuciłby je na północ. Pisk kół emitowany przez przejeżdżające tramwaje daje się we znaki przez całą dobę – dzienną linię nr 3 w nocy dubluje nocna linia N0.

Lokatorzy bloku zaznaczają jednak, że nie są przeciwnikami linii tramwajowej. Warto wspomnieć, że jej budowa wiązała się z licznymi kontrowersjami m.in. za sprawą okrężnego przebiegu oraz głośnych protestów mieszkańca domu jednorodzinnego, koło którego wytrasowano tramwaj – w międzyczasie okazało się, że ów dom był samowolą budowlaną legalizowaną po wybudowaniu i wygrodzona przez właściciela parcela wykracza poza granice posesji. Przez wzgląd na pamięć o tamtych wydarzeniach nikt nie chce być utożsamiany z przeciwnikami tramwaju.

Komu to przeszkadza?

Problem piszczących kół sygnalizowany był od dłuższego czasu i żal mieszkańców nawarstwiał się. W 2014 r. problem został nagłośniony przez katowicki oddział Telewizji Polskiej. Sprowadzono wówczas akustyka, który na oczach widzów za pomocą aparatury potwierdził uciążliwość hałasu i doradził środki zaradcze, czyli smarowanie szyn oraz bariery akustyczne na wysokości wózków. W styczniu br. okazało się, że nie skorzystano z tych rad i postanowiono zlikwidować tramwaj nocny po kilkudziesięciu latach funkcjonowania.

To nie pierwszy przypadek, kiedy globalną komunikację dostosowano do postulatów jednostek. Trzy lata temu organizator komunikacji po postulatach kilku wpływowych mieszkańców dz. Kiedrzyn poprowadził linię dowozową nr 13 przez inną z dzielnic tak, aby ta zahaczała o przychodnię lekarską i szpital, ale zarazem dwukrotnie objeżdżała duże osiedle niemiłosiernie wydłużając czas podróży do centrum miasta. Błąd naprawiono po dwu i pół roku, prostując marszrutę.

W 2014 r. ogłoszono plebiscyt na tzw. budżet partycypacyjny, w którym mieszkańcy miasta mogli zdecydować o wydaniu 6 mln zł z budżetu 2015 r. Jednym z proponowanych zadań był montaż smarownic szynowych. Mimo, że plebiscyt i zadanie solidnie promowano w bloku Boh. Katynia 52, na 70 kilkuosobowych mieszkań oddano zaledwie 18 głosów. Zadanie przepadło. Czy więc faktycznie piszczące tramwaje są tam problemem?

Możliwe rozwiązania

Kiedy wywiązała się awantura, okazało się, że miasto nie rozważało innych rozwiązań, niż likwidacja nocnych kursów. Lokalny ekonomista transportu Tomasz Haładyj porównał to do leczenia skaleczenia amputacją. Wobec tego dopytywaliśmy w Miejskim Zarządzie Dróg i Transportu o inne rozwiązanie: przywrócenie przebiegu tramwaju nocnego do kształtu sprzed 2012 r., kiedy tramwaj kończył relację wcześniej. Paweł Wikliński, Kierownik Wydziału Organizacji i Rozliczeń odniósł się sceptycznie do tego pomysłu: – Nie można karać całej dzielnicy za protest kilku mieszkańców – powiedział. Nie widział jednak zagrożenia ze strony autobusu dla tramwaju nocnego: – Taka decyzja wymagałaby budowy przystanków autobusowych wzdłuż linii tramwajowej, na co po prostu nie ma środków – uspokoił.

Kiedy radni w czasie styczniowej sesji rady miasta zaczęli dopytywać prezydenta o tramwaj nocny, ten ogłosił, że tramwaj nadal będzie jeździł w nocy. Jak oznajmił nam rzecznik Urzędu Miasta, Włodzimierz Tutaj: – Prezydent poprzez autopoprawkę wprowadził do budżetu miasta montaż smarownic torowych.

Wada torowiska

Z piszczącymi kołami próbował walczyć także sam przewoźnik: – W pięciu wagonach 105Na prowadzących składy uzupełniające Twisty na nowej linii zamontowaliśmy smarownice kół, z kolei w samych Twistach ustawiliśmy maksymalną wydajność smarownic – poinformował nas Wiceprezes MPK w Częstochowie sp. z o.o. Robert Madej.

Niestety, operacja ta niewiele dała i tramwaje nadal piszczą, nawet mimo dodatkowego, ręcznego smarowania szyn! Okazało się, że ciasne łuki nie stanowią głównej przyczyny piszczenia: – Tam jest poważna wada torowiska. Szyny na łukach nie rozszerzają się i wózki nie mają miejsca na pokonanie zakrętu, więc koła drą o szyny – zdradził Madej i dodał: – Urząd Miasta miał się zwracać do Urzędu Marszałkowskiego o zgodę na ingerencję w torowisko i korektę tego łuku (linia budowana z dofinansowaniem ze środków unijnych).

Badając ten temat, kilkukrotnie zwracaliśmy się do Urzędu Miasta. Najpierw pytaliśmy, czy sam urząd pytał marszałka województwa o możliwość montażu smarownic. Odpowiedziano nam: – Możliwość zainstalowania smarownic na szynach nie była konsultowana w Urzędzie Marszałkowskim. Sam ich montaż nie miałby wpływu na trwałość projektu. Jednak wykonanie tego powodowałoby konieczność ingerencji w projekt poprzez demontaż płyt (tzw. „szyna pływająca”). Na ewentualną przebudowę torowiska w tym miejscu wymagana byłaby zgoda instytucji zarządzającej – rozeznał dla nas Tutaj. Kiedy w MPK poinformowano nas o korekcie łuku, ponownie zapytaliśmy o to samo. Tym razem rzecznik powtórzył nam: – Pismo do Instytucji Zarządzającej jest w trakcie przygotowywania i nie dotyczy kwestii przebudowy torowiska, a ograniczenia hałasu i pisków przy przejeździe tramwaju przez ulicę Jesienną poprzez montaż smarownic torowych oraz wysokich na 50 cm ekranów dźwiękochłonnych, które umieszczone zostaną między torami w obu kierunkach jazdy oraz po stronie budynku przy ulicy Bohaterów Katynia 52 – poinformował. Wnioskować więc można, że przy ingerencji w tor szyny też będą rozsunięte.

Komu przeszkadza tramwaj?

Wydawałoby się, że sprawa zakończy się pomyślnie – tramwaje nocne ocaleją, a przyczyna hałasu ustanie. Niestety, MZDiT wciąż ma na celowniku tramwaje nocne. Jak powiedział nam wicedyrektor Stanisław Sosnowski: – Przygotowujemy kilka rozwiązań, w tym pozostawienie obecnego układu, ograniczenie kursów na nowej linii poprzez naprzemienne kierowanie ich na linię nową i starą, a także trzy warianty zastąpienia tramwajów autobusem jadącym w innych częściach miasta. O wyborze zdecydują mieszkańcy w ankiecie za około dwa tygodnie – poinformował.

Jednocześnie od lutego wprowadzony zostanie nowy rozkład jazdy dla wszystkich dziennych linii tramwajowych, który przewiduje rozrzedzenie wszystkich kursów o 20% oraz zastąpienie w weekendy dwuwagonowych składów pojedynczymi. Czy więc faktycznie to z myślą o lokatorach bloku rozważano zamianę tramwaju na autobus?

dominik.wojcik@transport–publiczny.pl