Bezemisyjny transport. Chętne 22 samorządy na 450 elektrobusów

Dzięki interpelacji posła Tomasza Kostusia, Ministerstwo Rozwoju zostało zobligowane do wyjaśnienia założeń „Programu na rzecz bezemisyjnego transportu publicznego”. Zdaniem resortu, miałby on zintensyfikować proces wdrażania nowoczesnych rozwiązań w obszarze transportu miejskiego. – Będzie to możliwe poprzez zapewnienie publicznego wsparcia finansowego na opracowanie innowacyjnego autobusu bezemisyjnego oraz kompleksowych rozwiązań infrastruktury ładowania (rozwiązania techniczne, modele biznesowe), które w efekcie pozwolą na minimalizację kosztów zakupu i eksploatacji w tym obszarze – czytamy w wyjaśnieniu.

Opracujemy i wyprodukujemy

Dzięki wspomnianemu programowi Polska chciałaby upowszechnić pojazdy elektryczne w naszym kraju. Żeby tak się stało, Ministerstwo Rozwoju stawia kolejne cele w swoim programie, jakimi są stworzenie przemysłu elektromobilności oraz dostosowanie rozwoju sieci elektroenergetycznych infrastruktury celem upowszechnienia ich w transporcie.

W założeniach określono, że Narodowe Centrum Badań i Rozwoju (NCBR) miałby sfinansować portfolio projektów badawczych, które dążą do odpowiedzi na postawione wyzwanie poprzez realizację jasno określonego celu, stawiając państwo w roli inteligentnego zamawiającego, kreującego nowy rynek dla nowatorskich produktów. – Ten model oparty zostanie o partnerstwo innowacyjne, czyli nowy tryb w ustawie Prawo zamówień publicznych, który nie był jeszcze w Polsce wykorzystany – czytamy w odpowiedzi.

Model ten zakłada, że zawarte zostaną umowy z kilkoma wykonawcami, którzy następnie równolegle realizować będą projekty badawcze. Jednak po każdym z etapów NCBR będzie ograniczać ich liczbę, doprowadzając do końca procesu badawczego, który nazwano etapem prototypu, jedynie jednego lub dwóch projektów. Ten etap finansowany będzie ze środków NCBR. Co więcej, do programu, jako oferenci dostarczenia rozwiązań dla bezemisyjnego transportu publicznego, będą mogły przystąpić również podmioty zagraniczne.

Wprawdzie szczegółowe parametry techniczne prototypowego autobusu mają zostać dopiero opracowane przez zespół ds. elektromobilności, jednak już dzisiaj wiadomo w jakich obszarach planuje się opracowanie innowacyjnych rozwiązań. Chodzi przede wszystkim o opracowanie nowej konstrukcji i znalezienie odpowiednich materiałów do budowy karoserii i elementów nośnych. Przedmiotem prac mają też być rozwiązania w zakresie zawieszenia, napęd i systemy przekształcania energii i sterowania, systemy zarządzania urządzeniami pokładowymi z punktu widzenia optymalizacji zużycia energii, system inteligentnego podłączenia oraz ładowania baterii, ogrzewanie i chłodzenie, a przede wszystkim optymalizacja techniczno-ekonomiczna eksploatacji i wyboru dostępnych technologii bateryjnych.

Potrzebni partnerzy

W kolejnym kroku planowane jest wdrożenie opracowanego rozwiązania w Polsce wraz z uzyskaniem dla niego homologacji. Produkcja krótkich serii miałaby ruszyć już na początku 2019 roku. Jak podkreśla resort, na realizację projektów mogą liczyć również konsorcja, wśród których mogą znaleźć się zarówno instytucje naukowe, jak i producenci z sektora prywatnego. Na dalszym etapie mają pomóc polskie samorządy, czyli miasta, które zadeklarowały udział w programie, które kupowałyby, przy wsparciu z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW), nowy produkt i zapewnią dla niego rynek zbytu. – Szacuje się, że transakcje, jakie będą realizowane w ramach programu Bezemisyjny transport publiczny mogą osiągnąć wartość 1 mld zł – wyjaśnia ministerstwo.

– Ze względu na oparcie nowego modelu o partnerstwo innowacyjne, które zakłada wykorzystanie przez użytkownika końcowego produktów będących wynikiem programu badawczego, konieczne jest pozyskanie do współpracy partnerów, czyli miast, które mogłyby zamówić nowoczesne autobusy – wyjaśnia ministerstwo. Przystąpienie samorządów do programu odbyć ma się na zasadzie otwartości, czyli deklaracji o chęci przystąpienia i późniejszym zawarciu porozumienia.

Głównym zadaniem partnera będzie występowanie wspólnie z NCBR w roli zamawiającego w postępowaniu publicznym, w wyniku którego zostaną wybrani wykonawcy projektów, których doprowadzą do osiągnięcia założonego w programie badawczym celu. – Zakres zadań i obowiązków między NCBR a partnerami zostanie określony w porozumieniu o współpracy. Na obecnym etapie trwają rozmowy w przedmiotowym zakresie – podkreśla resort.

Dodatkowo, w celu wsparcia przygotowania programu w NCBR powołano zespół ds. elektromobilności, w którego skład weszli eksperci branżowi. Zespół wspiera NCBR w przygotowaniu założeń merytorycznych programu oraz jego konstrukcji, wyborze menedżera programu, decyzjach strategicznych co do realizacji poszczególnych etapów programu.

Są już chętni na 450 autobusów

Wiadomo już, że w odpowiedzi na ogłoszenie zamieszczone na stronie internetowej NCBR, swój wstępny udział w projekcie zadeklarowało 21 miast oraz GOP, zrzeszający 29 gmin, które wskazały główne potrzeby związane z nowoczesnym transportem bezemisyjnym oraz wstępnie zadeklarowały możliwość wdrożenia łącznie ok. 450 nowoczesnych autobusów.

Oszacowano już wstępnie budżet programu w części badawczo-rozwojowej, który wynieść ma 100 mln zł. Planuje się, że budżet w tej części zostanie w całości sfinansowany ze środków Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój 2014-2020. Z kolei budżet na infrastrukturę ładowania w części badawczo-rozwojowej ma wynieść 60 mln zł. Poziom dofinansowania tej części aktualnie nie jest jeszcze określony.

Dodatkowe wsparcie finansowe w części wdrożeniowej będzie pochodziło ze środków NFOŚiGW. – Kwota w tej części jest uzależniona od liczby zamówionych autobusów i z tego względu zostanie oszacowana na późniejszym etapie – podaje resort. Wiadomo również, że Ministerstwo Rozwoju planuje, że pierwsze zakupy w miastach w ramach przedmiotowego programu miałyby nastąpić na początku 2019 r.