Bytom. Nie będzie tramwaju do Miechowic?

Tramwaje do Miechowic (a także do Rokitnicy, Wieszowy i Stolarzowic) ostatni raz pojechały 1 maja 1983 r. Ruch został wstrzymany z powodu zamknięcia dla ruchu niskiego i wąskiego tunelu jaki wówczas był pod torami kolejowymi w bytomskiej dzielnicy Karb. Stary tunel zasypano, a nad torami wybudowano nowy szeroki wiadukt. Budowa miała trwać pięć lat, a zajęła dwa razy tyle tyle. Skutkiem tego nie było już możliwości przywrócenia ruchu tramwajowego na dawnych trasach. Przed wiaduktem, od strony centrum Bytomia 21 listopada 1989 r. oddano do użytku nową pętlę torową, która do dziś jest punktem końcowym linii tramwajowych jadących z centrum. Torowiska po drugiej stronie wiaduktu z biegiem czasu częściowo rozkradziono, częściowo rozebrano i tylko w niektórych miejscach można jeszcze spotkać tor zatopiony we wjazdach do posesji.

Nowy wiadukt z miejscem na tramwaj

Na nowym wiadukcie przewidziano miejsce dla tramwaju – wybudowano osobne przęsło pod dwutorową linię, a w samym Karbiu zarezerwowano miejsce i nawet wybudowano wyjścia z przejścia podziemnego na planowane w tym miejscu przystanki. W latach 90-tych myślano o odbudowie tego odcinka, jednak nie rozważano już odtworzenia stanu z 1983 roku, lecz o budowie nowej linii, która w Miechowicach miałaby podążyć nowym śladem aż do osiedla bloków z wielkiej płyty, gdzie dawniej tramwaj nie docierał. W Miechowicach mieszka blisko 25 tys. osób. W kolejnych latach przygotowywano się do inwestycji przez regulacje stanu prawnego gruntów i prace przedprojektowe. Oddany niedawno tunel północnej obwodnicy Bytomia też przewiduje nad nim miejsce dla linii tramwajowej. Przy ul. Felińskiego jest miejsce na pętlę końcową.

Budowa linii w nowej perspektywie finansowej

Szacuje się, że koszt budowy nowej linii o długości 9,3 km z całą infrastrukturą towarzyszącą wyniósłby ok. 100 mln zł. Jest to ogromna kwota dla budżetu Bytomia – miasta, które zmaga się z wieloma problemami, m.in. szkodami górniczymi. Jednak dofinansowanie ze środków europejskich dało nadzieję na realizację tego projektu. W obecnie realizowanym projekcie „Modernizacja infrastruktury tramwajowej i trolejbusowej w Aglomeracji Górnośląskiej wraz z infrastrukturą towarzyszącą” zabrakło miejsca na taką inwestycję, głównie dlatego, że projekt nastawiony jest na remonty istniejących torowisk. Natomiast zapewniano, że w kolejnej perspektywie finansowej na pewno takie zadanie inwestycyjne się znajdzie. Budowa linii do Miechowic jest bowiem wskazywana jako priorytet w rozbudowie sieci tramwajowej właściwie we wszystkich dokumentach strategicznych. O wielkości potoków pasażerskich na trasie z centrum Bytomia do Miechowic świadczy fakt, że linia autobusowa 623 kursującą na tej trasie jest najczęściej kursującą linią autobusową w całej sieci KZK GOP. Obecnie kursuje co 10 minut, kiedyś kursowała jeszcze częściej.

Miasto wycofuje się z finansowania

Tramwaje Śląskie przygotowują się do realizacji nowego projektu pn. „Zintegrowany projekt modernizacji i rozwoju infrastruktury tramwajowej w Aglomeracji Śląsko–Zagłębiowskiej wraz z zakupem taboru tramwajowego”. Inwestycja ma otrzymać dofinansowanie unijne w szacunkowej wysokości 63% kosztów. Wkład własny mają pokryć m.in. zainteresowane miasta. Dla Bytomia oznaczałoby to wydatek rzędu 25 mln zł.

Dotychczas władze miasta pozytywnie odnosiły się do tych zamierzeń inwestycyjnych, teraz jednak zmieniły zdanie. Aleksandra Szatkowska, rzeczniczka Urzędu Miejskiego przekazała lakoniczny komunikat: Obecnie Gmina Bytom nie ma w planach partycypacji w kosztach odbudowy linii tramwajowej do Miechowic. Tramwaje Śląskie są zaskoczone tą deklaracją, gdyż dotychczas miasto wyrażało zainteresowanie realizacją tej linii co zostało uwzględnione na etapie przygotowania całego projektu. Jeszcze w lipcu 2014 roku wiceprezydent Bytomia Henryk Bonk mówił: Tramwaj do Miechowic jest jak najbardziej potrzebny i oczekiwany przez mieszkańców. To najważniejszy argument przemawiający za jego reaktywacją. Mają zostać przeprowadzone rozmowy zarządu spółki z władzami Bytomia ten temat dalszych losów inwestycji.

Budowa linii tramwajowej do Miechowic ma duże znaczenia dla planowanej rewitalizacji Bytomia. Miasto zniszczone przez eksploatację węgla, restrukturyzację przemysłu i problemy społeczne stara się obecnie o środki m.in. na remonty kamienic, odbudowę centrum, czy przyciąganie inwestorów. Sprawny transport publiczny powinien wspierać te działania. Dziś w mieście jest on zaniedbany, a tramwaje wymagają inwestycji na skutek wieloletnich zaniedbań. Komunikacja tramwajowa wykonuje blisko 40% pracy eksploatacyjnej w mieście.

Warto zauważyć, że to nie pierwszy przypadek wycofania się Bytomia z przygotowanej wcześniej tramwajowej inwestycji. Kilka miesięcy temu na wniosek miasta zrezygnowano z remontu torowiska w ciągu ul. Katowickiej w śródmieściu (od pl. Sikorskiego do Pogody). Odcinek jednotorowy miał zostać zastąpiony linią dwutorową wraz z modernizacją jezdni. Wszystko tłumaczone jest brakiem środków finansowych. Na inwestycje drogowe jednak ich nie brakuje, a zrównoważony rozwój transportu pozostaje tylko pustym sloganem.