Do miast wkracza nowoczesne i inteligentne oświetlenie

Martyn Janduła, Transport-publiczny.pl: Na czym polega dzisiaj nowoczesne oświetlenie?

Ryszard Wtorkowski, prezes zarządu LUG Light Factory: Nowoczesne oświetlenie to dziś przede wszystkim rozwiązania dopasowane do konkretnych inwestycji, które spełniają wszystkie wymagania i potrzeby wszystkich użytkowników – od inwestora, przez instalatora po osoby przebywające w oświetlonej przestrzeni. Oświetlenie takie gwarantuje utrzymanie zużycia energii elektrycznej na optymalnym poziomie i jest spójne z przestrzenią, w której funkcjonuje. Innymi słowy nowoczesne oświetlenie musi dziś charakteryzować się najlepszymi rozwiązaniami technologicznymi, najwyższą jakością oraz atrakcyjnym designem.

Dużo się mówi obecnie o inteligentnym oświetleniu – np. "podążającym" za pieszym, bądź redukującym moc oświetlenia przy mniejszym ruchu. Czy mają państwo w tym zakresie jakieś doświadczenia?

Inteligentne systemy kontroli i zarządzania oświetleniem to z pewnością jeden z najbardziej interesujących nas obszarów. Mamy doświadczenie w wykorzystaniu większości popularnych na rynku systemów, które pozwalają na programowalną kontrolę oświetlenia, np. poprzez dopasowanie strumienia światła do natężenia ruchu na drodze czy do ilości światła naturalnego w pomieszczeniu. Ponadto, aktualnie kończymy prace nad autorskim systemem zarządzania oświetleniem, który pozwala nie tylko na programowanie i zdalne sterowanie systemami oświetleniowymi, ale również na dostęp w czasie rzeczywistym do danych na temat funkcjonowania urządzeń, jak np. bieżący pobór prądu, temperatura wewnątrz oprawy oraz diagnostykę zarówno całego systemu jak i poszczególnych urządzeń, czy zbieranie za pośrednictwem czujników umieszczonych w oprawach informacji np. na temat natężenia ruchu w określonym czasie czy ilości wolnych miejsc parkingowych w danej lokalizacji.

Jak to będzie wyglądać w praktyce?

Przykładowo, dzięki naszemu systemowi zarządca biurowca w Warszawie przebywający akurat w Berlinie będzie w stanie przy porannej kawie sprawdzić na swoim smartfonie czy wszystkie oprawy w jego budynku działają prawidłowo, a jeśli jedna z nich ulegnie awarii, będzie wiedział dokładnie gdzie wystąpił problem i bez problemu poinstruuję ekipę serwisową do wykonania odpowiednich czynności.

Czy doświadczają państwo teraz wzmożonego procesu wymiany oświetlenia w miastach? Jakie trendy można zaobserwować?

Koszty utrzymania infrastruktury drogowej, zwłaszcza jeśli chodzi o wydatki związane z oświetleniem, są obecnie jedną z najbardziej istotnych pozycji w każdym budżecie samorządowym. Modernizacja starych, nieefektywnych energetycznie systemów oświetleniowych jest jednym z najlepszych sposobów na obniżenie nakładów na energię elektryczną. Wymiana rozwiązań konwencjonalnych na oprawy oświetleniowe w technologii LED pozwala na osiągnięcie znacznych oszczędności. Ponadto, oświetlenie LED przynosi szereg innych korzyści takich jak poprawa widoczności i komfortu użytkowników przestrzeni miejskich, co bezpośrednio przekłada się na ich bezpieczeństwo. Nic więc dziwnego, że zalety płynące z korzystania z oświetlenia ulicznego w technologii LED są coraz bardziej doceniane na skalę globalną. Eksperci szacują, że do 2020 roku na całym świecie zainstalowanych będzie 155 mln opraw oświetlenia ulicznego, z czego aż 100 mln będą stanowić oprawy w technologii LED. Dla porównania w 2013 roku, na 140 mln opraw oświetlenia ulicznego, zaledwie 19 mln opartych było o technologię diod elektroluminescencyjnych.

Przy poprawnie wykonanym oświetleniu, równomiernie i efektywnie rozświetlającym ulice, o ile tańsze są nowe formy oświetlenia? O jakich oszczędnościach możemy tutaj mówić?

Jeśli chodzi o korzyści ze stosowania nowoczesnych technologii oświetleniowych, szacuje się, że wybierając oświetlenie LED można osiągnąć oszczędności rzędu 50 proc. w porównaniu do technologii konwencjonalnych. Dzięki zastosowaniu systemów zarządzania oświetleniem, które optymalizują pracę systemu oświetleniowego, można osiągnąć dodatkowe 20 proc. oszczędności.

Coraz częściej wraca się do białego oświetlenia – zamiast wcześniejszego, sodowego. Jakie zalety ma białe światło? Czy może być tak samo wydajne jak światło opraw sodowych?

Światło białe, wytwarzane przez moduły LED pozwala w niektórych przypadkach na zmniejszenie ilości światła wymaganej do oświetlenia danej powierzchni nawet o 20% w porównaniu do tzw. światła żółtego wytwarzanego przez źródła w technologii konwencjonalnej. Odbywa się to bez zmniejszenia jakości widzenia, więc światło białe opraw LED może być bardziej wydajne niż światło opraw sodowych.

Przy modernizacji oświetlenia, którą teraz obserwujemy, nie zawsze nowe rozwiązania są tak samo wydajne jak stare, czasami jest wręcz ciemniej. Czy wystarczy na istniejących słupach zamontować nowe oprawy, by oświetlenie spełniało swoją rolę? Jakich błędów gminy powinny unikać, by osiągnąć zamierzone efekty ekonomiczne i funkcjonalne?

Do osiągnięcia zamierzonych efektów ekonomicznych i funkcjonalnych kluczowy jest prawidłowo wykonany projekt oświetleniowy. Tylko po odpowiedniej analizie parametrów oświetlanej powierzchni i dostępnej infrastruktury możliwe jest przygotowanie rozwiązania, które spełni wszystkie wymagania i potrzeby użytkowników. Każdorazowo należy wziąć pod uwagę takie dane jak np. klasa drogi, wysokość i rozstaw słupów czy ilość przejść dla pieszych na danym odcinku. Na podstawie zebranych informacji projektant oświetlenia dobierze oprawy z układem optycznym odpowiednim dla konkretnego projektu. Dzięki temu, światło będzie padać na drogę w sposób zapewniający możliwie jak najlepszą widoczność. Ma to również bezpośredni wpływ na moc opraw, które należy wykorzystać do oświetlenia danego odcinka – często okazuje się, że na danej drodze można zamontować oprawy oświetleniowe pobierające połowę lub nawet mniej energii wymaganej przez stare oprawy w technologii konwencjonalnej. Ponadto, przy nowych inwestycjach lub modernizacjach obejmującej również wymianę słupów, oprawy uliczne LED dają możliwość rozmieszczenia słupów oświetleniowych nawet co 50 metrów, dzięki czemu dany odcinek drogi można oświetlić mniejszą ilością opraw niż przy zastosowaniu technologii konwencjonalnej, co pozwala na osiągnięcie jeszcze większych oszczędności.