Łódź: Rewitalizacja centrum – pierwsze kroki

Łódź wyróżnia się na tle innych miast europejskich olbrzymimi kwartałami. – Ich rozmiar powoduje, że tkanka w ich środku jest niedostatecznie wykorzystana. Niezadowalający jest także stan techniczny zabudowy oraz poziom bezpieczeństwa – wyjaśnia prezydent Hanna Zdanowska. Aby zmienić ten stan, Urząd Miasta zamierza poprowadzić szereg nowych ulic przez środek istniejących kwartałów. Pierwszy z takich projektów obejmuje budowę nowej ulicy łączącej ul. Tuwima z Moniuszki na wysokości posesji przy Tuwima 10.

Obecnie kończy się realizacja pierwszego etapu – budowa odcinka 70 metrów przez prześwit bramowy wraz z włączeniem w ul. Tuwima. Lada moment rozpoczną się odbiory. – Etap drugi obejmie doprowadzenie drogi do ul. Moniuszki (330 m) i będzie zsynchronizowany z jej przebudową. Prace rozpoczną się w przyszłym roku. W roku bieżącym chcemy oczyścić teren z komórek lokatorskich, jednak bez wyburzania jakichkolwiek budynków mieszkalnych. Mamy już zezwolenie na realizację inwestycji drogowej – informuje wicedyrektor ZDiT Katarzyna Mikołajec.

Wspomniana ul. Moniuszki stanie się podwórcem miejskim. Główna funkcja ulicy zmieni się z obecnej postojowej na pieszą. Również nowa ulica będzie ciągiem pieszo-jezdnym. Jej ważną funkcją będzie dojazd do parkingu wielopoziomowego na tyłach kamienicy przy Piotrkowskiej 94. To element planu uporządkowania parkowania w Śródmieściu. Przedsięwzięcie obejmuje także remonty zabytkowych obiektów, które będą pełniły nowe funkcje: na przykład budynek pofabryczny, przez którego środek przebito prześwit bramowy, stanie się siedzibą części jednostek Urzędu Miasta. Rewitalizacja Moniuszki – czyli XIX-wiecznego Pasażu Meyera – będzie zgodna z wytycznymi konserwatorskimi.

Jednym z celów jest aktywizacja gospodarcza tego rejonu miasta. Temu właśnie ma służyć aranżacja przestrzeni miejskiej. – Planujemy obsadzić teren dużą ilością zieleni, w tym – pnącz na ścianach szczytowych, tak by ulica zachęcała swoim wyglądem do odwiedzania jej i otwierania lokali usługowych – deklaruje K. Mikołajec.

– Projekt ma już zapewnione dofinansowanie ze środków europejskich w wysokości ponad 30 mln zł – informuje H. Zdanowska. Cała przebudowa wraz z odrestaurowaniem zabytków będzie kosztowała według szacunków UMŁ ok. 50 mln zł.

Projekt ma być swego rodzaju poligonem doświadczalnym. – To miernik tego, czy uda się osiągnąć zakładane efekty. Zebrane doświadczenia pozwolą nam tworzyć podobne przebicia w pozostałych kwartałach. Miejsce, które wybraliśmy, było jednym z prostszych do przeprowadzenia takiego zamiaru: w innych będzie wymagana zgoda prywatnych właścicieli nieruchomości oraz wspólnot. Nie jest łatwo poprowadzić drogę w środku miasta tak, by omijała wszystkie budynki na trasie, tu jednak udało się osiągnąć konsensus społeczny – twierdzi prezydent Łodzi.

Realizacja całego planu ma zakończyć się wstępnie na 2018 r. Jej symbolicznym zakończeniem będzie otwarcie centrum kulturalnego Mediateka przy ul. Moniuszki 3/5.

Jednocześnie trwają przygotowania do rewitalizacji pozostałych części Śródmieścia. Urząd Miasta ogłosił wspólnie ze Stowarzyszeniem Architektów Polskich konkurs na projekt przebudowy okolic ul. Włókienniczej, uważanej za jedną z najbardziej zdegradowanych ulic Łodzi.

– Konkurs będzie obejmował trzy bardzo różne, choć położone blisko siebie obszary miasta: pasaż na ul. Włókienniczej i pasaż łączący ją z ul. Jaracza, ryneczek na rogu Kilińskiego i Jaracza oraz teren w rejonie budynku Telewizji Polskiej na rogu Sienkiewicza i Narutowicza – wylicza prezes łódzkiego oddziału Stowarzyszenia Architektów Polskich Zbigniew Bińczyk. – Startujące zespoły powinny zaproponować sposoby kształtowania przestrzeni publicznych, tak by efektem konkursu był model działań dla przyszłych projektantów poszczególnych zadań inwestycyjnych, ale także dla służb miejskich – dodaje.

Czasu jest niewiele. W IV kwartale bieżącego roku mają zostać rozpisane konkursy związane z rewitalizacją obszarową. – Do tego czasu musimy dysponować wszystkimi dokumentami, które umożliwią nam złożenie aplikacji – podkreśla prezydent Łodzi.

Wytyczne dla twórców prac konkursowych są dość ogólne. – Chcemy uzupełnić zabudowę w tym rejonie. Nie stawiamy wymagań co do poszczególnych budynków, ale oczekujemy propozycji nowej zabudowy, oczywiście w zgodzie z obowiązującymi planami zagospodarowania – mówi Z. Bińczyk. Władze miasta oczekują, że Włókiennicza stanie się nie tylko przyjazną przestrzenią do mieszkania, ale także częścią łódzkiego szlaku turystycznego. Autorzy powinni uwzględnić także postulaty zgłaszane przez mieszkańców.

Składanie prac konkursowych odbędzie się 14 marca. Rozstrzygnięcie zaplanowano o trzy dni później. Pula nagród wynosi 80 tysięcy złotych.

Ogólne zasady rewitalizacji centrum Łodzi są znane od dawna. Na ulicach ma pojawić się więcej przestrzeni przyjaznej dla pieszych – być może kosztem zwężenia jezdni lub ograniczenia prędkości na dużych odcinkach ulic do 30 km na godzinę. – Chcemy wprowadzić nie tylko więcej zieleni i małej architektury, w tym ławek – mówił w ubiegłym roku „Transportowi Publicznemu” dyrektor miejskiego Biura ds. Rewitalizacji Marcin Obijalski. – Ważną rolę odegra też zwiększanie liczby przejść dla pieszych. Z badań i rozmów z mieszkańcami wynika, że obecna ich gęstość jest o wiele za niska – dodał.

Po wybudowaniu parkingów wielopoziomowych ZDiT zamierza zlikwidować dużą część miejsc parkingowych przy ulicach, co pozwoli na poszerzenie chodników. Ważną rolę może też odegrać ograniczenie ruchu samochodowego na niektórych ulicach (Gdańska, Zielona, Legionów, Kopernika), będące jednym z głównych założeń konsultowanego obecnie modelu transportowego. Oprócz przyspieszenia komunikacji zbiorowej uspokojenie ruchu ma poprawić bezpieczeństwo niechronionych uczestników ruchu – rowerzystów i pieszych.

W proces rewitalizacji jest zaangażowanych kilka komórek Urzędu Miasta, wśród nich Zarząd Dróg i Transportu. Podczas prowadzonej przez siebie przebudowy ulic urzędnicy ZDiT będą nakłaniali zarządców poszczególnych sieci podziemnych, by przenosili swoje instalacje do wspólnego kanału technologicznego. Takie rozwiązanie powinno uprościć późniejsze naprawy i umożliwić sadzenie roślinności. Tam, gdzie poszczególnych instalacji (np. ciepłociągu) obecnie nie ma, zostaną one wykonane.