Ministerstwo nie uwolni stawek za parkowanie?

Polskie miasta ponoszą coraz większe nakłady na funkcjonowanie komunikacji miejskiej i inwestycje transportowe. Znajduje to odzwierciedlenie w rosnących cenach biletów. Organizacje społeczne i krytycy podwyżek wskazują, że ceny za parkowanie pozostają na niezmiennym poziomie, co może skłaniać mieszkańców do rezygnacji z komunikacji publicznej na rzecz samochodu. Problem w tym, że miasta nie mogą tych akurat opłat kształtować swobodnie.

Parkowanie z ustawy

Maksymalne stawki za parkowanie wynikają z ustawy o drogach publicznych z 2003 r. Zgodnie z orzeczeniem Trybunału Konstytucyjnego z 10 grudnia 2002 r. opłata za parkowanie „zawiera elementy daniny publicznej” – dlatego też, w oparciu o artykuł 217 Konstytucji RP („Nakładanie podatków, innych danin publicznych, określanie podmiotów, przedmiotów opodatkowania i stawek podatkowych, a także zasad przyznawania ulg i umorzeń oraz kategorii podmiotów zwolnionych od podatków następuje w drodze ustawy”), maksymalne stawki są określane w ustawie.

Zgodnie z obowiązującymi przepisami rada gminy (miasta) może wprowadzić opłaty za parkowanie, przy czym stawka za pierwszą godzinę nie może przekraczać 3 zł. Opłaty za pierwsze trzy godziny mogą narastać progresywnie, ale nie więcej niż o 20% w stosunku do poprzedniej godziny. Stawki za czwartą i każdą kolejną godzinę nie mogą być wyższe od stawki za pierwszą godzinę. Ponadto rady gmin i miast mogą wprowadzać opłaty abonamentowe, zryczałtowane lub stawkę zerową dla niektórych użytkowników drogi.

Problemem wielu miast jest to, że przestrzeni parkingowej, wobec wciąż wzrastającego ruchu ulicznego, zaczyna brakować. Jednocześnie coraz silniejsze są dążenia do uwalniania terenów dla pieszych i innych użytkowników dróg. Dlatego też miasta myślą o budowie parkingów podziemnych, ale na przeszkodzie stoi wysoki koszt realizacji. Odpowiedzią mogłyby być alternatywne formy finansowania inwestycji – przykładowo Warszawa myślała o partnerstwie publiczno-prywatnym. Szybko okazało się jednak, że dla prywatnych inwestorów są to przedsięwzięcia nieopłacalne z uwagi na niskie stawki parkowania.

Samorządy chcą swobody

Samorządy zabiegają o zmianę bądź uwolnienie stawek za parkowanie. – Wielokrotnie rozmawialiśmy z Ministerstwem, żeby zostało to zmienione. Jedna szkoła mówi, że stawki byłyby rozszerzone, a druga, że lokalny samorząd sam określałby ich wysokość, bo specyfika miast jest nieporównywalna. W jaki sposób to zostanie rozwiązane, to dla nas rzecz wtórna – mówi Bartosz Milczarczyk, rzecznik prasowy warszawskiego Urzędu Miasta.

Urzędnicy przyznają, że za pomocą opłat można byłoby wpływać na określone zachowania komunikacyjne. – Atrakcyjność komunikacji miejskiej powinna rosnąć także za sprawą opłat za parkowanie. Trudno jednak zachęcać do transportu publicznego, gdy różnica pomiędzy opłatą za parkowanie a biletem jest znaczna. Te pierwsze pozostają na niezmiennym poziomie, nawet inflacji nie ulegają. Ceny biletów natomiast rosną z uwagi na liczne inwestycje w transport publiczny – zauważa Milczarczyk.

Miały być zmiany, ale…

Jakie są perspektywy na zmiany? Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji przygotowuje ustawę o poprawie funkcjonowania i organizacji wykonywania zadań publicznych przez jednostki samorządu terytorialnego. W założeniach dokument ten ma poprawić warunki usług świadczonych przez samorząd, a także zwiększyć efektywność oraz elastyczność jego funkcjonowania.

Przyjęty projekt zawierał m.in. rezygnację z kwotowego określania górnej granicy stawek opłaty za parkowanie. W zamian określone miały być kryteria, wedle których samorząd ustalałby te kwoty. – Projektowane propozycje miały w założeniu umożliwić jednostkom samorządu terytorialnego bardziej elastyczne zarządzanie ruchem drogowym w centrach miast – mówi Artur Koziołek, rzecznik prasowy MAiC.

Czas przeszły w wypowiedzi rzecznika jest uzasadniony. Ostatecznie Ministerstwo z uwolnienia opłat za parkowanie się wycofało. – Ze względu jednak na potencjalne negatywne skutki finansowe dla mieszkańców obecnie zakłada się rezygnację z przedmiotowych propozycji – mówi Koziołek. Projekt znajduje się obecnie na etapie uzgodnień oraz konsultacji.