Olsztyn kupuje tramwaje. Nie muszą być w pełni niskopodłogowe?

Przedmiotem ponownie ogłoszonego przez Olsztyn zamówienia jest dostawa 24 sztuk niskopodłogowych tramwajów dwukierunkowych o pojemności nie mniejszej niż 200 pasażerów każdy. Zamówienie podstawowe dotyczy jednak dwunastu sztuk pojazdów, a nie jak wcześniej – ośmiu. Jak podaje zamawiający dostawa 2 sztuk odbędzie się w ramach projektu "Rozwój transportu zbiorowego w Olsztynie – łańcuchy ekomobilności". Kolejne 6 (wcześniej było 2) sztuk dostarczonych zostanie w ramach projektu „Rozwój transportu zbiorowego w Olsztynie – trakcja szynowa”. Obie dostawy sfinansowane zostaną z programu Polska Wschodnia. Natomiast ostatnie 4 sztuki do miasta trafią w ramach projektu ”Rozwój łańcuchów ekomobilności poprzez rozbudowę infrastruktury rowerowej i zakup taboru”, który finansuje marszałek z programu regionalnego województwa warmińsko-mazurskiego.

Pierwsze dwa tramwaje powinny dotrzeć do Olsztyna po upływie 18 miesięcy od zawarcia umowy z wykonawcą. Po tym czasie do zajezdni trafiać będą systematycznie po dwa pojazdy na miesiąc. Dodatkowo Olsztyn zawarł w zamówieniu prawo opcji, którym objął 12 tramwajów. W zależności od posiadanych środków, miasto będzie sukcesywnie je zakupywać. O skorzystaniu z dodatkowego zamówienia zamawiający daje sobie czas do 31 grudnia 2021 roku. Czas na dostawę dodatkowych tramwajów wynosi 12 miesięcy od momentu wydania oświadczenia o skorzystaniu z prawa opcji.

Tramwaje nie do końca niskopodłogowe?

Tramwaje muszą być niskopodłogowe. Olsztyn wymaga, by pojazdy posiadały niską i płaską podłogę. Co do tego parametru, zaszła jednak istotna zmiana. Zamawiający wymaga, by niska podłoga znalazła się w przestrzeni pasażerskiej pomiędzy kabinami motorniczego. Nie może ona przekroczyć poziomu 370 mm liczonej od poziomu główki szyny. Jest jednak wyjątek od tej reguły. W przypadku zastosowania skrajnych wózków skrętnych, zamawiający dopuszcza podniesienie podłogi do wysokości 480 mm liczonej od poziomu główki szyny pomiędzy czołem tramwaju a zewnętrznymi krawędziami skrajnych drzwi podwójnych przedziału pasażerskiego. Producent ma wtedy obowiązek zastosować stopień lub pochylnię, która nie przekroczy 8% pochyłości. Ponadto zmieniono w zamówieniu Olsztyn odszedł od obowiązku zastosowania wózków skrętnych. Tym razem rozwiązanie wskazywane jest jako fakultatywne i będzie dodatkowo punktowane.

Warto w tym miejscu podkreślić, że tym razem zamawiający, w zależności od ilości członów i długości pojazdu, wymaga zastosowania drzwi dwuskrzydłowych i/lub jednoskrzydłowych. Drzwi jednoskrzydłowe – jeżeli producent się na nie zdecyduje – mogą być zamontowane wyłącznie za kabiną motorniczego. Jako minimalne wymagania zaprezentowano cztery układy po każdej ze stron tramwaju: 0/6/0 lub 1/5/1 lub 0/5/0 lub 1/4/1. Dopuszcza się zastosowanie większej ilości drzwi z zachowaniem powyższych wymagań minimalnych. Cztery pary dwstrumieniowych drzwi – najbliżej kabiny motorniczego – mają zostać wyposażone w rozkładane rampy dla osób na wózkach.

Dłuższe i być może węższe

Nowe tramwaje muszą być jednoprzestrzenne, dwukierunkowe, napędzane silnikami prądu przemiennego ze sterowaniem elektronicznym oraz wyposażone w klimatyzację dla części pasażerskiej i dla kabiny motorniczego. Pojazd musi być zaprojektowany w taki sposób, aby konstrukcja nośna zapewniła co najmniej 25-letnią eksploatację przy średnim rocznym przebiegu 80 tys. kilometrów. Dodatkowo średnie zużycie energii elektrycznej nie może być większe niż 5 kWh/km.

Długość tramwaju określono tym razem w przedziale od 28 metrów do 32,5 metra. Zdecydowano się liberalnie podejść do kwestii szerokości. Aby nie być uzależnionym wyłącznie od oferty Solarisa i Stadlera zamawiający zdecydował się dopuścić możliwość zaoferowania węższych tramwajów w przedziale 2,4-2,5 metra. W przypadku zaoferowania tramwaju węższego niż 2,5 m, zamawiający wymaga zastosowania konstrukcyjnego, stałego poszerzenia podłogi w obrębie wejścia do tramwaju do 2,5 m. Ponadto dążenie do zaoferowania szerszej konstrukcji będzie jednak dodatkowo punktowane. Liczbę członów uzależniono od przyjętych przez producenta rozwiązań.

Co do pojemności, zakłada się, że tramwaj pomieścić ma co najmniej 200 osób w przestrzeni pasażerskiej. Współczynnik napełnienia określono na 5 osób/m2 powierzchni. Wskazano także, że ilość miejsc siedzących, które mają być pełnowymiarowe i stacjonarne, musi stanowić min. 15% wszystkich miejsc. Dodatkowo wykonawca ma możliwość montażu dodatkowych siedzeń rozkładanych. Rozwiązanie to musi zostać jednak skonsultowane z zamawiającym. Liczbę członów miasto uzależnia od przyjętych przez producenta rozwiązań. Maksymalna szerokość przejścia wewnątrz pojazdu nie może być mniejsza niż 700 mm. Wyjątek stanowią jedynie strefy zabudowane nad wózkami skrętnymi, gdzie parametr ten może wynosić 650 mm.

200 metrów na baterii

Tramwaje przystosowane mają zostać do naprzemiennego stacjonowania w hali oraz na odkrytym placu postojowym. Pojazd musi się dać uruchomić przy panującej na zewnątrz temperaturze -30 st. C, i to w dodatku po 48-godzinnym postoju w takich warunkach. Warto pamiętać, że Olsztyn wpisał projekt rozbudowy budynku zajezdni na listę rezerwową. Inwestycja będzie możliwa, jak pojawią się oszczędności na projektach unijnych.

Układ napędowy tramwaju ma pozwolić na jazdę z maksymalną prędkością 70 km/h. Warunek ten obowiązuje wyłącznie dla pustego składu. Z kolei w przypadku braku zasilania z sieci trakcyjnej, pojazd przy użyciu zasilania z baterii ma być w stanie przejechać odcinek prosty o długości 200 metrów. Pozwoli to m.in. na zjechanie tramwaju ze skrzyżowania, by nie blokować ruchu innym. Maksymalne nachylenie toru jakie pokonywać mają nowe pojazdy nie może być mniejsze niż 6%. W takich warunkach tramwaje mają poradzić sobie z przejechaniem co najmniej 1 km.

Olsztyn stawia także wysoką poprzeczkę w kwestii niezawodności eksploatacyjnej. Wskaźnik awaryjności ma być bardzo niski, a parametr dostępności nie może spaść poniżej 93%. Ponadto tramwaje muszą mieć budowę modułową. Zarówno moduły pojazdów jak i ich podzespoły (w tym wózki), muszą być w pełni wymienne w obrębie zamawianych pojazdów. Kolorystyka nie ulegnie zmianom i wciąż będą to wariacje limonki, srebra oraz grafitu. Emisja hałasu na zewnątrz nie może z kolei przekraczać 77 decybeli.

Bez zmian pozostają parametry zamówienia dodatkowych elementów, jak np. tych dotyczących zamontowania USB. W olsztyńskich tramwajach znajdzie się 6 podwójnych gniazd. Na pokładzie powinny znaleźć się również Wi-Fi, monitoring, biletomaty czy ekrany LCD.

Co punktuje Olsztyn?

Zmianie uległy również parametry oceny ofert. Cena nadal stanowi 60% oceny przetargowej. Z kolei parametry techniczne to 30%. W tym przypadku zamawiający będzie oceniać zmniejszony nacisk na oś (6 pkt.), zastosowanie skrajnych wózków skrętnych w układzie jezdnym (5 pkt.), zwiększoną szerokość pudła tramwaju do 2,5 m (4 pkt.), zwiększenie szerokości przejścia w przedziale pasażerskim powyżej 700 mm (3 pkt.), zwiększenie ilości miejsc siedzących powyżej 15% (5 pkt.), brak zastosowania urządzeń hydraulicznych/pneumatycznych wymagających kontroli Urzędu Dozoru Technicznego lub Transportowego Dozoru Technicznego (3 pkt.) i poziom hałasu poniżej 77 dB (4 pkt.). Ostatni parametr to skrócenie terminu dostaw tramwajów, co stanowi 10% oceny przetargowej. Oszacowano, że zamówienie podstawowe powinno wynieść 90 mln zł.