Szczecin. Tramwaj wrócił na Prawobrzeże

Na trasę wybudowaną w ramach projektu Szczecińskiego Szybkiego Tramwaju składają się dwie inwestycje, realizowane przez miasto. Oprócz ułożenia nowego torowiska między Basenem Górniczym a Turkusową, gruntownie zmodernizowano również odcinek linii tramwajowej, biegnący od Mostu Długiego przez Odrę ulicą Energetyków i Gdańską. Przebudowano pętlę w rejonie Basenu Górniczego, do tej pory będącą przystankiem końcowym. Realizacja dość skomplikowanego projektu tramwajowego, wartego 280 mln zł, była możliwa, dzięki dofinansowaniu z funduszy unijnych. Od dziś Zarząd Dróg i Transportu Miejskiego, oraz Spółka Tramwaje Szczecińskie mogą korzystać z 20 km nowych i zmodernizowanych torowisk, dwóch pętli (w tym jednej tramwajowo- autobusowej), budynków technicznych a także obiektów mieszczących dyspozyturę, nadzór ruchu i lokale handlowo–usługowe.

Na Prawobrzeże bez mordęgi

Przekazana właśnie trasa Szybkiego Tramwaju ma przybliżyć Prawobrzeże do centrum Szczecina. Mimo nowych kilometrów dróg oraz gruntownie przebudowanych węzłów przy głównych ciągach komunikacyjnych, przejazd na drugi brzeg w godzinach szczytu może zająć nawet pół godziny, w skrajnych przypadkach i 40 minut. Każda najmniejsza stłuczka, nie mówiąc o poważniejszym wypadku, wiąże się z paraliżem ruchu.

Tymczasem wybudowana właśnie linia tramwajowa tworzy niemal bezkolizyjne połączenie obu brzegów Szczecina. Dojazd tramwajem, który miejscami osiąga techniczną prędkość 70 km/h zajmuje niespełna 15 minut, licząc od Bramy Portowej do krańcowej pętli Turkusowa. Przy skonstruowanej odpowiednio siatce połączeń i skomunikowaniu z liniami autobusów pośpiesznych, łączących Centrum i Basen Górniczy z bardziej odległymi dzielnicami Prawobrzeża, SST może stać się kluczowym ogniwem komunikacyjnego systemu Szczecina.

– Mamy dziś nowoczesne rozwiązanie, które pozwala na bezkolizyjny i szybki dojazd do Mostu Długiego - przypomniał prezydent Szczecina Piotr Krzystek, otwierając już oficjalnie połączenie na Prawobrzeże. Wyraził też nadzieję, że Szczeciński Szybki Tramwaj istotnie skróci czas podróży oraz zachęci kierowców do pozostawienia aut i częstszego korzystania z komunikacji publicznej. W przyszłym roku w pobliżu przystanku Lotnisko zostanie uruchomiony parking Park&Ride na 400 samochodów.

Miasto odetchnie

Tranzytowa trasa, wiodąca ze Szczecina w stronę Zielonej Góry i Bydgoszczy, biegnie więc estakadą nad linią SST. Samą zaś linię bezkolizyjnie poprowadzono przekopem i tunelem pod ulicą Hangarową. Zanim jednak do tego doszło, prace budowlane utrudniały znacznie zarówno ruch lokalny w obrębie dzielnicy Zdroje, jak i wjazd do miasta. Zwężenia poszczególnych pasów jezdni, czy zamknięcia drogi były na porządku dziennym, mimo że wykonawca starał się tak planować harmonogram największych prac, by zminimalizować uciążliwość inwestycji.

Otwierając długo oczekiwaną linię prezydent Krzystek przypomniał natomiast, że od kilku już lat Szczecin stawia na komunikację tramwajową. - Dla aglomeracji liczącej blisko 400 tys. mieszkańców to najlepsze rozwiązanie. Dziennie po miejskich torach kursuje ok. 110 zestawów tramwajowych. I cieszą się one dużą popularnością wśród mieszkańców - mówił przy pętli Turkusowa.

– W Szczecinie wykorzystujemy 28 całkowicie niskopodłogowych tramwajów. Mamy też pojazdy częściowo niskopodłogowe, zmodernizowane, a także sprowadzone z Berlina, które zbierają bardzo dobre oceny – wyliczał. Dodał, że miasto planuje kolejne inwestycje przy wykorzystaniu funduszy unijnych w nowej perspektywie na lata 2014- 20.

„Torfowiska i willa na szynach...

...czyli w sumie bardzo ciekawy kontrakt”. W ten sposób zakończoną właśnie inwestycję ocenił Wojciech Trojanowski, członek zarządu Strabag Sp. z o.o., lidera konsorcjum, odpowiedzialnego za przebieg budowy Szybkiego Tramwaju. - A przy okazji mogliśmy pokazać swoje kompetencje w zakresie budownictwa inżynieryjnego, kolejowego i drogowego - mówił.

Wyzwań przed wykonawcą było wiele. Problemy stwarzało przede wszystkim niestabilne podłoże torfowe wyspy, zlokalizowanej w rozwidleniu Odry i Regalicy, przez którą wytyczono nową linię. Niezbędne okazało się więc palowanie oraz wzmocnienie gruntu, a także drobiazgowe badania geologiczne, zwłaszcza przed rozpoczęciem budowy przekopu i tunelu pod ulicą Hangarową.

Gdy wydawało się, że najtrudniejszy etap budowy wykonawca ma już za sobą, odezwali się obrońcy zabytkowej Willi Grüneberga, która znajdowała się na budowanej trasie. Walka o zachowanie jej w nietkniętym stanie groziła w pewnym momencie zablokowaniem projektu. Na wniosek konserwatora zabytków należało więc budynek przesunąć. Po delikatnym i precyzyjnym odcięciu od starych fundamentów, przetransportowano zatem willę po szynach kilkadziesiąt metrów dalej.
Inne kolizje z infrastrukturą komunikacyjną, ciepłowniczą, telekomunikacyjną i energetyczną, charakterystyczne dla miejsca prac w terenie mocno zurbanizowanym, nie stanowiły już większego problemu.

Przedstawiciel Strabagu przypomniał też, że inauguracja Szczecińskiego Szybkiego Tramwaju niemal zbiegła się z otwarciem nowej linii tramwajowej w Olsztynie – także po 70 latach od momentu jej likwidacji. Strabag dokończył tam budowę, po kilkuletnich problemach miasta z poprzednim wykonawcą. W ramach konsorcjów realizowała też kontrakty tramwajowe we Wrocławiu i Krakowie.

Skromne Szybkiego Początki

Z centrum miasta na Turkusową dowiozą pasażerów dwie linie. Trasę linii nr 2 wyznaczono z Dworca Niebuszewo do pętli na osiedlu Słonecznym. Na Turkusową dojedzie również tramwaj nr 8 ze szczecińskich Gumieniec. „Siódemka” z dzielnicy Krzekowo wróci na swą dotychczasową trasę, ale dojedzie tylko do Basenu Górniczego.

Dlaczego tak skromnie? – To dopiero początek całego systemu SST – zauważył Krystian Wawrzyniak, prezes Tramwajów Szczecińskich. – Będziemy starali się stopniowo poszerzać nową ofertę przewozową, zależnie od skali zainteresowania mieszkańców i notowanej frekwencji. Nie wykluczamy też wydłużenia w najbliższej przyszłości do Turkusowej linii nr 7 – zaznaczył.

Od 1 września wprowadzony zostanie już stały rozkład jazdy, poprzedzony specjalnym, darmowym weekendem dla mieszkańców, którzy przez sobotę i niedzielę (29 i 30 sierpnia), będą mogli dojechać bezpłatnie tramwajem na Prawobrzeże. Na co dzień obowiązywać tu ma podobna taryfa biletowa, jak w tramwajach innych linii. Zgodnie z systemem biletów czasowych, za 15 minut podróży osoba dorosła zapłaci 2 zł., bilet ulgowy kosztuje złotówkę.

Utrudnieniem jest natomiast brak węzła przesiadkowego przy pętli Turkusowa. Stanowiska dla autobusów, razem z odpowiednim dojazdem do pętli, mają być wybudowane dopiero w przyszłym roku. Przez ten czas rolę „miniwęzła” pełnić będzie przedostatni przystanek przy ul. Batalionów Chłopskich, gdzie z tramwaju pasażerowie przesiądą się na autobusy, dowożące do innych dzielnic Prawobrzeża.

Prezes Tramwajów Szczecińskich przypomniał, że czas przejazdu linią SST jest konkurencyjny wobec autobusów pospiesznych. Nie oznacza to jednak, że razem z wprowadzeniem tramwaju, likwidacji ulegnie część linii autobusowych. Dementowano te spekulacje podczas inauguracji SST, podkreślając, że Szczecin buduje spójny system komunikacji publicznej.

Turkusowa... i co dalej?

Nie w pełni dokończona pętla przy Turkusowej stanowi dopiero zwieńczenie pierwszego etapu budowy Szczecińskiego Szybkiego Tramwaju. Zarówno prezydent Szczecina, jak i prezes Tramwajów Szczecińskich są zgodni co do tego, że pętla „ożyje”, gdy otwarty zostanie węzeł przesiadkowy, razem z nową drogą dojazdową dla autobusów. Projekt SST przewiduje natomiast rozbudowę linii w stronę osiedla Słoneczne.

– Myślę, że perspektywa 2014- 20 również będzie dla tramwajów życzliwa – mówił prezydent Szczecina zaznaczając, że najdroższą część projektu już zrealizowano. – Najpilniejszym projektem jest właśnie przedłużenie linii Szybkiego Tramwaju. Będziemy dyskutowali na ten temat w najbliższych miesiącach. Zamierzamy konsultować z mieszkańcami rozwiązania II etapu budowy SST, po projekt przygotowany jeszcze w latach 70–tych i 80–tych może nie odpowiadać współczesnym realiom i potrzebom mieszkańców.

Tramwajowy renesans Szczecina

Po oddaniu linii Szybkiego Tramwaju na Prawobrzeże miasto dołącza do czołówki samorządów, rozwijających transport publiczny oparty o komunikację szynową. Jakość oferty poprawiła się nieporównywalnie, biorąc pod uwagę choćby poprzednią dekadę. Obok odnowy taboru, gruntownie remontowane są też miejskie odcinki najbardziej dotąd zaniedbanych torowisk. Trwa przebudowa zajezdni Pogodno, modernizowane są również obiekty zajezdni przy al. Wojska Polskiego. Dobre recenzje zbiera wprowadzony niedawno dynamiczny system informacji na przystankach.

Na swój czas czeka natomiast kolejowa średnica Szczecina, czyli odcinek linii z dworca głównego do Trzebieży, biegnącej niemal przez środek miasta. Dotąd zaniedbana, może niedługo stanie się Szczecińską Koleją Metropolitalną. Strony projektu – samorząd województwa, władze Szczecina i Przewozy Regionalne – są tym zainteresowane.

---

Zapraszamy na IV Kongres Transportu Publicznego, który odbędzie się w Warszawie w dniach 19-20 października 2015 roku. Wśród poruszanych tematów znajdzie się między innymi mobilność Polaków, technologie służące mobilności oraz kwestie planowania i realizacji celów rozwoju miast.

Więcej informacji o Kongresie znajdziesz tutaj.