W Toruniu powstaje tramwaj na trawie. Cichszy i bezpieczniejszy

Mając na uwadze potrzebę dbałości o środowisko, a także o jakość życia ludności, wskazane jest projektowanie układów transportowych opartych na komunikacji szynowej, ze względu na jej proekologiczny charakter. Zwłaszcza w większych miastach, gdzie wzdłuż głównych arterii komunikacyjnych tramwaje są w stanie przewieźć w ciągu jednej godziny setki, a nawet tysiące pasażerów, zazwyczaj nie mają sobie równych jeśli chodzi o ograniczanie ruchu pojazdów spalinowych. Także w Toruniu, gdzie potoki pasażerskie nie są może tak olbrzymie, a sam system wymaga wciąż wielu usprawnień, prowadzone są istotne dla jego przyszłości inwestycje infrastrukturalne.

Tramwaj w mieście to także niedogodności. Jak je ograniczać?

Niemniej jednak, pomimo wyraźnych zalet tramwaju jako środka transportu miejskiego, ich częste kursowanie wiąże się z niedogodnością, wynikającą z wywoływania dość znacznego hałasu, a także drgań, które nie dość że mogą irytować mieszkańców, szkodzą znajdującym się w pobliżu budynkom (w szczególności zaś obiektom zabytkowym).

Zniwelowanie do minimum wymienionych powyżej negatywnych skutków funkcjonowania komunikacji tramwajowej możliwe jest między innymi poprzez zastosowanie rozwiązania, nazywanego "zielonym (trawiastym) torowiskiem". Rzecz jasna istnieją miejsca, gdzie nie da się go wprowadzić wzdłuż całej długości trasy; inna sprawa, iż nie stało się ono jeszcze powszechne, a przebudowa istniejących już torowisk (zwłaszcza zaś tych tzw. niewydzielonych) nie zawsze jest możliwa, bądź wiąże się z dużymi wydatkami finansowymi, na które władze samorządowe często nie są w stanie sobie pozwolić.

Tym niemniej jednak, warto zwrócić uwagę, iż zielone torowiska stają się powoli normą w w wielu krajach europejskich. Przykładowo we Francji zielone torowiska zostały niejako ustalone jako standard dla wszystkich nowych tras tramwajowych (nie licząc jedynie miejsc, gdzie tory służą jako wspólna strefa z ruchem pieszych oraz przejazdów / przejść przez tory).

W polskich miastach w ostatnich kilku latach również powstało całkiem sporo wewnątrzmiejskich połączeń szynowych, wykorzystujących to rozwiązanie. Dla potwierdzenia warto wymienić chociażby przykłady z:
- Katowic – aleja Korfantego,
- Warszawy – ulica Zieleniecka,
- Gdańska– ulica Pomorska (na trasie do dzielnicy Jelitkowo),
- Poznania – w dzielnicy Winogrady oraz na ulicy Małe Garbary.

Zielone torowiska spotkamy także m.in. w Krakowie, zaś aktualnie trwa budowa "tramwajowego trawnika" w Szczecinie, w Alei Piastów. Prócz stolicy woj. zachodniopomorskiego do grona miast eksploatujących trasy zbudowane w tej technologii dołączy w nadchodzące wakacje Toruń.

Na UMK po "zielonej trawce"

Zielone torowisko w Toruniu to dokładniej rzecz biorąc wydzielony fragment torów, który połączy ul. Sienkiewicza z osiedlem Bielany, gdzie zlokalizowany jest kampus UMK. Przypomnijmy, iż wzdłuż całego nowopowstałego odcinka torowiska zlokalizowanych będzie pięć nowych przystanków tramwajowych, wymieniając od pętli Uniwersytet: Okrężna, Rektorat UMK, Akademiki, Od Nowa, Fałata.

Nowy fragment torów pozwoli przyłączyć pętlę tramwajowo-autobusową zbudowaną na Bielanach z resztą toruńskiej sieci tramwajowej, a tym samym lepiej skomunikować wschodnią i zachodnią część miasta. "To zadanie inwestycyjne jest skutkiem umowy z generalnym wykonawcą – firmą Budimex. – Tym samym jesteśmy zaangażowani we wszystkie zadania związane z budową trasy tramwajowej do Uniwersytetu Mikołaja Kopernika – podkreślał kilka miesięcy temu Grzegorz Leszczyński, prezes zarządu KZN Rail. – Oprócz zielonego torowiska przy ul. Gagarina wykonywaliśmy bowiem również prace torowe związane z budową linii tramwajowej w Alei Solidarności, przebudową pętli Olimpijska, a także budową nowego torowiska w ul. Sienkiewicza" – wylicza szef KZN Rail.

Kilka słów o technologii

Torowisko zielone można wykonać w dwóch technologiach:
1) pokrycie międzytorza i torowiska matami z rozchodników (tj. bylin lub krzewinek nisko krzewiących);
2) pokrycie międzytorza i torowiska trawnikiem z rolki bądź obsianie terenu specjalną mieszanką traw.

Jak informuje toruński MZK, w przypadku torów biegnących wzdłuż ul. Gagarina w Toruniu przyjęto metodę drugą. Z kolei zasadniczym "zadaniem torowiska zielonego jest ograniczenie hałasu i tłumienie drgań przejeżdżających tramwajów oraz zmniejszenie zapylenia terenów miejskich. Badania wskazują, że zastosowanie roślinności wokół i na torowisku ograniczą hałas o ponad 15 proc." – mówi Paweł Trawiński, Kierownik Działu Marketingu MZK w Toruniu.

Sama konstrukcja zielonego torowiska to belki żelbetowe, do których szyna zamocowana jest w systemie ciągłego, sprężystego mocowania. Belki torowiska posadowione zostały na klasycznej podbudowie z tłucznia. System ten zapewni skuteczne tłumienie drgań i hałasu oraz odpowiednią estetykę – zaznacza Wojciech Piekarczyk, kierownik budowy odpowiedzialny za tę realizację. W sumie w tej technologii wykonane zostało niespełna 2,5 kilometra pojedynczego toru – dodaje Piekarczyk.

Utrzymanie i pielęgnacja, by zachować walory

Zapytaliśmy w Dziale Marketingu toruńskiego MZK o szczegóły, dotyczące zabiegów pielęgnacyjnych niezbędnych dla zachowania walorów powstającego "trawiastego torowiska". Paweł Trawiński przyznał, iż utrzymanie torowiska zielonego w dobrym stanie wymaga zastosowania nawodnienia. W związku z tym "planujemy zastosowanie systemu nawadniania w międzytorzu poprzez zraszacze statyczne wynurzalne o regulowanym promieniu zraszania" – wyjaśnia.

Ponadto Miejski Zakład Komunikacji w Toruniu zwraca uwagę na korzyści, wynikające z inwestycji. "Zastosowanie torowiska zielonego ma na celu m.in. poprawienie estetyki miejsca. Pozytywnie wpłynie bowiem na odbiór wizualny inwestycji przez mieszkańców." – zaznacza Trawiński. Co zaś najistotniejsze, pojazdy szynowe poruszać się będą po nowych torach ciszej. Ma to niebagatelne znaczenie, zwłaszcza dla mieszkańców położonych po przeciwnej stronie ulicy Gagarina budynków mieszkalnych.

Rzecz jasna utrzymywanie trasy w dobrym stanie, zwłaszcza mając w tym wypadku na uwadze zachowanie jej walorów użytkowych i estetycznych, wiązać się będzie z ponoszeniem pewnych kosztów. Jakich? Będą to przede wszystkim "koszty zużycia energii elektrycznej, wody, jak również koszty utrzymania powstałego systemu oraz należytej pielęgnacji torowiska zielonego." - wylicza Trawiński.

Podsumowując, zazieleniona przestrzeń tworzona w rezultacie budowy trawiastych torowisk sprawia, iż zarówno mieszkańcy, jak i turyści dostrzegają w miastach decydujących się na takie rozwiązanie obecność przyrody i jej korzystny wpływ na otoczenie. Pomijając walory estetyczne czy też fakt uwypuklania poprzez takie inwestycje proekologicznego charakteru komunikacji szynowej, zmniejszony zostaje dyskomfort, odczuwany przez narażonych na hałas mieszkańców. Mimo dodatkowych kosztów, związanych z tworzeniem, a następnie utrzymywaniem zielonych torowisk tramwajowych, warto je więc promować. Toruń, ma szansę stanowić wzór i wypada mieć nadzieję, że nie będzie to ostatnia taka inwestycja w tym mieście.

Zdjęcie: fotopolska.eu