Warszawa rozlana, czyli urban sprawl po polsku

Chodzi o presję, jaka ciąży na budżecie miasta w związku z efektem rozlewania się miejskich przedmieść. Wraz ze zjawiskiem urban sprawl pojawia się bowiem konieczność dokonywania ogromnych wydatków na budowę nowej infrastruktury miejskiej – dróg, chodników, urzędów, przedszkoli, sieci komunikacji. Rezultat jest druzgocący dla rejonów śródmieścia, dla którego nakłady na rewitalizację są wciąż niedostateczne i ograniczane.

Rozproszenie zabudowy i duże odległości od centrum wpływają na to, że inwestycje miejskie w dzielnicach peryferyjnych stają się coraz droższe i mniej efektywne. Taka sytuacja w Warszawie dotyczy przede wszystkim Białołęki, Wesołej, Wawra, Targówka i Wilanowa.

Białołęka pęka w szwach. Śródmieście – wciąż się wyludnia

Na Białołęce już teraz brakuje szkół. Niedawno powiększone podstawówki w Ursusie i Białołęce i tak nie mogą pomieścić wszystkich dzieci. Szkole Podstawowej nr 112 przy ul. Zaułek w Białołęce przybyło już w porównaniu z zeszłym rokiem ok. 200 uczniów. Jest tu tak ciasno, że nie dałoby się prowadzić lekcji bez rozpisania ich na trzy zmiany. Dlatego szkoła urządza w pobliżu filię. Zjawisko to jest odwrotne do tego, co dzieje się w Śródmieściu. Tam uczniów jest coraz mniej, dlatego istnieje poważne ryzyko, że szkoły będą musiały zostać zamknięte. Sytuacja dotyczy np. szkoły przy Hożej, która miała jedynie 16 uczniów z rejonu.

Dzielnice centralne dużo tracą na efekcie rozlewania się miast nie tylko w kontekście społecznościowym. Wzrasta bowiem nieefektywne wykorzystywanie istniejącej infrastruktury miejskiej i sieci miejskich. W rejonach peryferyjnych, bez infrastruktury miejskiej, źle skomunikowanych, następuje gwałtowny wzrost liczby mieszkańców, którzy przesiadają się do samochodów, ponieważ tylko ten środek transportu umożliwia im poruszanie się po mieście. Jest to jednocześnie najmniej efektywny i najdroższy środek transportu, również dla miasta. Efektem są zakorkowane ulice i mniejsza efektywność komunikacji miejskiej (spadek wpływów). Główną wadą samochodu jest również jego terenochłonność. W czasie jazdy samochód zajmuje 50 metrów kwadratowych, a miejsce parkingowe wraz z przestrzenią manewrową aż 11 metrów kwadratowych.

Wylotówki zamiast obwodnicy

Urban sprawl to koszty dla wszystkich mieszkańców Warszawy. Ze względu na efekt rozlania powstały, bądź są planowane takie inwestycje jak budowa Mostu Północnego, budowa linii tramwajowej na Tarchomin, brak budynków użyteczności publicznej w rozbudowanym Wilanowie, budowa dróg na terenie Miasteczka Wilanów, czy nacisk podwarszawskich gmin i miejscowości na budowę tras wylotowych z miasta zamiast obwodnicy. Jeśli władze miasta nie zaczną zdawać sobie sprawy z istniejących problemów, trudno będzie powstrzymać zjawisko, z którym od wielu lat walczą największe miasta Europy Zachodniej i Stanów Zjednoczonych.