Warszawska komunikacja przyspiesza

Od początku września na I linii metra zaszły od dawna wyczekiwane zmiany, których celem było prowadzenie ruchu pociągów. Semafory zostały na stałe wyłączone, a ruch pociągów odbywa się w oparciu o system SOP-2W z sygnalizacją kabinową. System dba też o odpowiednią prędkość pociągów – tak, by zawsze był zachowany odpowiedni odstęp, z odpowiednimi drogami hamowania. – To bardzo ważny moment w historii metra. Przygotowania trwały dwa lata. Zmodernizowano składy i system sterowania, przeszkoliliśmy 250 maszynistów i 30 pracowników centralnej dyspozytorni. Ostateczne testy przeprowadziliśmy w ciągu dwóch ostatnich miesięcy – mówi Jerzy Lejk, prezes Metra.

Bez zatorów na linii

Dzięki przejściu na SOP-2W jako podstawowy środek prowadzenia ruchu pociągi mogą kursować w mniejszych odstępach i zachowana jest większa płynność. Odcinki SOP-owskie są znacznie krótsze niż odstępy wyznaczane przez semafory, które najczęściej, z nielicznymi wyjątkami, zlokalizowane są przy wyjazdach ze stacji – do tej pory więc skład mógł odjechać z danej stacji, dopiero gdy poprzedzający go pociąg opuścił następną stację. Minimalny odstęp był determinowany czasem przejazdu między stacjami oraz czasem wymiany pasażerskiej, który na obleganych stacjach jest siłą rzeczy dłuższy. W efekcie w godzinach szczytu często dochodziło do zatorów czy przestojów (np. na Politechnice w kierunku Kabat). Odczuwają to już pasażerowie, gdyż pociągi jadą płynniej.

Zmiany umożliwiły też zwiększenie liczby pociągów w ruchu. Przed wakacjami w godzinach szczytu na I linię wyjeżdżały maksymalnie 33 składy, a częstotliwość wynosiła 2 minuty 30 sekund. Obecnie kursuje już 36 pociągów z czasem następstwa 2 minuty 20 sekund. Wydaje się to niewiele, ale w przypadku I linii metra, którą podróżuje dziennie ponad 500 tys. pasażerów, to spora poprawa. Jak informuje Zarząd Transportu Miejskiego, zwiększenie częstotliwości pozwoliło na rozszerzenie oferty przewozowej o około 2,5 tys. miejsc na godzinę. Jest to porównywalne z możliwościami linii autobusowej, kursującej co 3,5 minuty i obsługiwanej przegubowcami.

Przepustowość można jeszcze zwiększać

Celem jest dalsze zwiększenie częstotliwości do 2 minut 0 sekund. Na razie jednak nie są podawane żadne terminy, kiedy mogłoby to nastąpić. – Żeby jeździć z częstotliwością co 2 minuty trzeba wprowadzić do tunelu 42 pociągi. Infrastruktura jest na to przygotowana, a system sprawdzony – zapewnia Jerzy Lejk.

Przy okazji zmian w prowadzeniu ruchu pociągów zapowiadane było podniesienie prędkości z 60 do 80 km/h, co jeszcze bardziej miałoby zwiększyć przepustowość linii. Jak wynika jednak z naszych informacji, zarówno na I, jak i na II linii pociągi nadal jeżdżą z maksymalną prędkością 60 km/h. – SOP-2W daje możliwość rozwinięcia prędkości do 80 km/h w oparciu o analizy sytuacji ruchowej – zapewnia Anna Bartoń, rzecznik Metra. Możliwość nie oznacza jednak konieczności. Wyższa prędkość oznacza też większy hałas oraz szybsze zużywanie się elementów infrastruktury, co ostatnio jest istotnym tematem w sporze Metra i Siemensa o koła w pociągach Inspiro.

Tramwajem do 70 km/h, ale nie każdym

Również Tramwaje Warszawskie przyspieszają. Spółka podwyższyła w al. Zielenieckiej – pomiędzy Teatrem Powszechnym a Rondem Waszyngtona – maksymalną prędkość z dotychczasowych 50 km/h do 70 km/h. Jak dotąd tak szybko tramwaje jeździły po poznańskiej Pestce. Według szacunków czas jazdy na tym 800-metrowym odcinku ma skrócić się o 15 sekund.

Prędkość została też podniesiona na moście Północnym z 50 do 60 km/h, z ograniczeniem w miejscu dwóch dylatacji do 45 km/h. Tutaj przewoźnik prognozuje, że tramwaje zyskają pół minuty. Oszczędności na całej trasie dwójki z Młocin na Tarchomin będą jednak większe, gdy w najbliższych tygodniach zakończy się wdrażanie priorytetu. Jak zapowiada miasto, tramwaje będą przejeżdżały praktycznie bez straty czasu przez skrzyżowanie z ul. Myśliborską. Podobnie będzie na przejściu dla pieszych po wschodniej stronie przystanków Stare Świdry. Czas przejazdu może skrócić się nawet o trzy minuty. Poprawi się na pewno regularność kursowania, która obecnie jest zaburzana przez Myśliborską.

Na razie rozpędzać się mogą tylko starsze wysokopodłogowe tramwaje. W nowszych tramwajach na życzenie Tramwajów Warszawskich zastosowano tzw. „kagańce” ograniczające prędkość 55-57 km/h. – Będzie to zmieniane – zapowiada Michał Powałka, rzecznik spółki. Na razie nie podaje terminów, ale nie należy się spodziewać, żeby nastąpiło to przed nowym rokiem.

Spółka myśli o podniesieniu prędkości także w innych miejscach – przede wszystkim na wydzielonych torowiskach oraz torowiskach o większych odległościach międzyprzystankowych. Najpierw konieczne są konsultacje i uzgodnienia z innymi jednostkami miejskimi odpowiedzialnymi za bezpieczeństwo, a także z inżynierem ruchu. Zgodnie z zapowiedziami podwyższona dopuszczalna prędkość będzie wprowadzana także na projektowanych i planowanych trasach tramwajowych. Warto przypomnieć, że już wcześniej po modernizacji trasy tramwajowej W-Z zniesiono ograniczenie do 30 km/h na moście Śląsko-Dąbrowskim

Potrzeba priorytetu dla tramwajów

Prawdziwą zmianę dla pasażerów przyniosłoby nie podniesienie prędkości, a wdrożenie kolejnych priorytetów, zwłaszcza że na niektórych skrzyżowaniach tramwaje tracą sporo czasu. Oprócz wspomnianej trasy na Tarchomin trwają teraz prace w ciągu ul. Marymonckiej – od Trasy Mostu Północnego do węzła Metro Marymont. Tramwaje dostaną bezwarunkowy priorytet – na krótko będą się musiały zatrzymać jedynie na skrzyżowaniu Popiełuszki i Słowackiego. Czas przejazdu skrócić się ma, w zależności od pory dnia, o 2-4 minuty.

Jesienią wprowadzony ma zostać priorytet na trasie od Ratusza Bemowo do ul. Redutowej (bez skrzyżowań Połczyńska – Dźwigowa oraz Fort Wola). Równolegle tramwajarze kończą prace związane z wprowadzeniem priorytetu dla tramwajów na ul. Słowackiego i placu Wilsona. W przyszłym roku planowane jest natomiast wdrożenie priorytetu na ul. Radiowej, Puławskiej, Wołoskiej, a w latach 2017-2018 m.in. w alei Waszyngtona oraz na ul. Grochowskiej.