Warszawa. Pierwszy pociąg rosyjski zjechał z linii. Następna stacja: Kijów

Warszawa zapowiadała wycofywane pociągów rosyjskich już kilka lat temu. Składy te charakteryzują się dużym zużyciem energii, wymagają codziennych przeglądów (w przeciwieństwie do nowszych pociągów, w przypadku których przeglądy odbywają się co kilkanaście dni lub tygodni), a do tego są głośne. Zapowiedź weszła teraz w fazę realizacji w związku z dostawami pociągów Skoda Varsovia. Pociągi rosyjskie nie trafią jednak na złom – 10 sześciowagonowych składów zostanie przekazanych w ramach pomocy humanitarnej do Kijowa, zgodnie z umową podpisaną z władzami stolicy Ukrainy.

Jako pierwszy Polskę opuści pociąg nr 07. W środę 29 marca odbyło się symboliczne pożegnanie składu, którego przód został przyozdobiony okolicznościową naklejką z flagami Warszawy i Ukrainy. Ok. godz. 12:00 pociąg wyruszył w ostatni rejs ze stacji Młociny do stacji Kabaty, gdzie został przywitany przez tłum fotografów. Następnie zjechał do STP Kabaty, gdzie będzie przygotowywany do transportu. Tam zostaną zdemontowane urządzenia systemu ograniczenia prędkości, rejestratory zdarzeń, aparatura do radiołączności i inne mechanizmy, które nie są wykorzystywane w kijowskim metrze. Do Kijowa pociąg zostanie przewieziony na lawetach. Nastąpi to już w kwietniu. Transport organizuje i opłaca Metro w Kijowie.

Pociąg nr 07 jest zestawiony z wagonów 013 + 417 + 418 + 426 + 427 + 014. Wagony czołowe zostały wyprodukowane w 1994 r., a środkowe w 1997 r. Skład ten przejeździł w Warszawie ok. 2,4 mln km. Do Kijowa zostaną przekazane także pociągi 01, 03, 04, 05, 06, 07, 08, 13, 14 i 15. Pociągi są sprawne, po naprawach głównych. Metro nie podjęło jeszcze decyzji co stanie się z pozostałymi pięcioma pociągami starej serii oraz siedmioma nowszej serii, charakteryzującej się zmienionym przodem. Wiadomo, że pociąg nr 02 – który jako jedyny w całości jest złożony z wagonów z 1989 r. – zostanie zachowany w Warszawie jako skład historyczny.

Pierwsze dziesięć wagonów rosyjskich przyjechało w 1990 r. W sumie Warszawa miała otrzymać od Związku Radzieckiego w ramach daru 90 wagonów, ale zmiana sytuacji geopolitycznej i upadek ZSRR sprawił, że zawieszono dalsze dostawy. Do stolicy Polski trafiły popularne wagony serii 81 z podmoskiewskich zakładów w Mytiszczi. Wagony te są produkowane od 1976 r. Od tamtej pory Związek Radziecki i Rosja wypuściły ok. siedem tysięcy wagonów tej serii – z różnymi modyfikacjami. Trafiły one do 18 miast (jeśli nie liczyć jednego składu dla Teheranu, który jednak nie doczekał otwarcia metra).

Pierwsze składy, które dotarły do Warszawy, były wykorzystywane do jazd próbnych i promocyjnych jeszcze przed zakończeniem budowy I odcinka do stacji Politechnika. Do rozpoczęcia przewozów konieczne było dokupienie wagonów – i tak w 1994 r. do Polski przyjechały kolejne 32 wagony, tym razem z petersburskich zakładów. To pozwoliło w sumie na zestawienie 14 składów złożonych z trzech wagonów.

W 1997 r. do Polski przyjechało kolejne 18 wagonów, co pozwoliło na wydłużenie pociągów do czterech wagonów. Po raz kolejny wagony rosyjskie zakupiono w 2007 r. – dostawa 30 nowych wagonów umożliwiła wydłużenie pociągów do docelowej długości sześciu wagonów (przy okazji poprzerzucano wagony między składami). Było to konieczne z uwagi na rosnące potoki podróżnych.

Do niedawna rocznik wagonów można było poznać m.in. po odcieniach wewnętrznej drewnopodobnej okleinie (niektóre odcienie były znakiem rozpoznawczym wagonów produkowanych dla Polski). Przy ostatniej naprawie głównej wymieniono jednak większość okładzin ścian. Wagony – pomimo masowej produkcji – posiadały jednak więcej unikalnych cech. Służby taborowe Metra jako ciekawostkę opowiadają przypadek pierwszych wagonów, jakie wiele lat temu trafiły na pierwszą naprawę główną: okazało się, że demontowanych rurek i uchwytów nie da się zamontować z powrotem – pomimo teoretycznie zunifikowanych wymiarów – w losowej kolejności. Najwyraźniej na etapie produkcji były już indywidualne „doginane”. W kolejnych wagonach, które trafiały do naprawy głównej, rurki i uchwyty już numerowano.

Dodatkowo, w okolicach końca budowy I linii metra, Warszawa kupiła siedem pociągów rosyjskich serii 81, ale nowszego typu, charakteryzujących się już innym wyglądem (tzw. toi-toiki, albo zemsta Putina). Pociągi te zostały dostarczone w latach 2008-2009 – nie cieszą się jednak uznaniem z uwagi na większą awaryjność oraz niewydolną wentylację.

W sumie Warszawa posiada 15 pociągów rosyjskich starego typu (90 wagonów) i siedem nowszego typu (42 wagony). Do tego dochodzą pociągi innych producentów – 18 składów Alstom Metropolis, 35 składów Siemens Inspiro i docelowo 37 składów Skoda Varsovia.