3 mld zł dla Warszawy. Co w rządowym programie?

Uchwała została już opublikowana w dzienniku urzędowym, dzięki czemu znamy jej szczegóły. Do 2030 r. rząd przeznaczy 3,071 mld zł z rezerwy celowej na realizację tego programu. Kwotę tę podzielono na poszczególne lata – w tym roku jest to 5 mln zł.

Niewiele czasu na wniosek

– Podstawowe cele inwestycyjne to III linia metra. Na to chcemy przeznaczyć 1,5 mld zł. To także dokończenie obwodnicy śródmieścia między Rondem Wiatraczna a Rondem Żaba i Trasa Świętokrzyska między Targową a al. Tysiąclecia. Wieloletni program rządowy tym się charakteryzuje, że kolejne lata mają przydzielone nakłady. Jeszcze na 2023 r. przeznaczono 5 mln zł. Wojewoda zwrócił się do władz miasta, by jak najszybciej wskazało projekt, który można dofinansować – mówi Piotr Gliński, minister kultury i dziedzictwa narodowego, który otwiera listę Prawa i Sprawiedliwości w Warszawie w najbliższych wyborach. Jak dodaje, program realizuje strategię rozwoju Warszawy do 2020 r., uchwaloną przez Lecha Kaczyńskiego, prezydenta stolicy 2002-2005 – odwołanie to wzmocnione jest też w opisie programu. – Pamiętamy o wszystkich dzielnicach, gdyż chcemy, by Warszawa rozwijała się równomiernie. Chcemy, by Warszawa była wielka i Warszawa będzie wielka dzięki wsparciu – wtóruje poseł Jarosław Krajewski.

Warszawa, zgodnie z zapowiedziami wojewody, ma złożyć wniosek o wypłatę środków w wysokości 5 mln zł do 25 września. Wojewoda będzie miał czas na jego rozpatrzenie do końca września. – Przez ostatnie osiem lat rząd zaproponował liczne instrumenty rozwoju i inwestowania w samorządach. Polski ład dotyczy wszystkich samorządów. Zdajemy sobie sprawę, że stolica potrzebuje dodatkowych środków na rozwój, by z jednej strony podnosić komfort i jakość życia, a z drugiej, by Warszawa śmiało mogła gonić inne europejskie metropolie, by nadrobić zaległości, których nie jest do końca winna, a które narosły po 1945 r. wskutek historii – mówi Tobiasz Bocheński, wojewoda mazowiecki.

Wbrew wypowiedziom strony rządowej program nie wymienia z nazwy konkretnych inwestycji. Nie jest więc tak, że stolica może z programu dofinansowywać np. III linię metra. Teoretycznie miasto może ubiegać się o dofinansowanie innych projektów spełniających ogólne cele i założenia programu. Wnioski będą weryfikowane przez wojewodę pod kątem zgodności z zakresem wsparcia i zasadami programu.

Trzy cele

W przyszłym roku do wykorzystania będzie 31 mln zł. Kwota ta będzie stopniowo rosnąć, choć w pierwszych latach dostępne będą relatywnie nieduże środki. Maksymalny pułap – 1130,5 mln zł – program osiągnie w ostatnim roku. „Szacuje się, że w okresie realizacji programu miasto stołeczne Warszawa złoży docelowo 25–30 wniosków o udzielenie dotacji (…). Zaangażowanie budżetu państwa na poziomie 3071 mln zł spowoduje szacowane zaangażowanie środków budżetu miasta stołecznego Warszawy na poziomie nie niższym niż 767,75 mln zł” – czytamy w programie.



Program posiada trzy cele szczegółowe. Pierwszy to poprawa dostępności transportowej, zwiększenie mobilności oraz podniesienie poziomu bezpieczeństwa ruchu drogowego. Drugi – podniesienie jakości życia, a trzeci – wzrost atrakcyjności inwestycyjnej, turystycznej i rekreacyjnej. Przewidziano pięć działań szczegółowych: rozwój zrównoważonego transportu publicznego (działanie nr 1), usprawnienie komunikacji drogowej w mieście (działanie nr 2), wzmocnienie potencjału miasta opartego na dziedzictwie kulturowym, rozwój terenów rekreacji i sportu dla mieszkańców, wsparcie infrastruktury usług publicznych.

„Szczególnie istotne jest wspieranie rozbudowy niskoemisyjnego transportu szynowego jako atrakcyjnej – szybkiej, wydajnej i niezależnej od ruchu samochodowego – alternatywy dla użytkowników transportu kołowego na szybkie przemieszczanie się po całym mieście, w tym między jego lewo- i prawobrzeżnymi częściami” – czytamy w programie. Natomiast duża liczba pojazdów przemieszczających się po Warszawie sprawia, że niezbędne jest zarządzanie ruchem
„za pomocą nowoczesnych systemów teleinformatycznych, zapewniających maksymalną efektywność funkcjonowania transportu zbiorowego bez pogarszania warunków dla ruchu samochodowego. Działania zapewniające priorytet przejazdu komunikacji zbiorowej skracają czas dojazdu, a tym samym zwiększają atrakcyjność transportu zbiorowego dla osób przemieszczających się po Warszawie, co przekłada się bezpośrednio na redukcję emisji zanieczyszczeń i poprawę jakości powietrza w mieście. Jednocześnie utrzymanie płynności ruchu w korytarzach komunikacyjnych wpływa na zwiększenie bezpieczeństwa ruchu drogowego, obniżenie kosztów eksploatacji pojazdów, a pośrednio – również ograniczenie emisji”.

Usprawnienie komunikacji drogowej ma z kolei na celu zapewnienie sprawnej komunikacji między dzielnicami, „wyprowadzenie ruchu tranzytowego z obszarów o charakterze lokalnych i dzielnicowych centrów oraz zapewnienie bezpieczeństwa na drogach, szczególnie dla najmniej chronionych uczestników ruchu drogowego – pieszych i rowerzystów”. To wymaga domknięcia układu obwodnic. „Wciąż są identyfikowane także potrzeby związane z rozwojem sieci drogowej istotne z punktu widzenia poszczególnych dzielnic oraz mające zapewnić płynność ruchu samochodowego między dzielnicami. Z kolei intensywnie eksploatowane odcinki sieci drogowej wymagają rozbudowy lub przebudowy” – czytamy w programie.

Jak działa program

Dofinansowane mogą zostać projekty, które spełniają cele programu. Postawiono jednak szereg warunków: musi to być zadanie własne miasta, w żadnej części nie może być dofinansowane środkami unijnymi z regionalnych programów operacyjnych, ustalanych na poziomie województwa, a wnioskowania dotacja – wraz z uwzględnieniem innych dotacji i dofinansowań – nie może przekraczać 80% wartości projektu. Ponadto infrastruktura objęta dofinansowaniem nie może być wykorzystywana do działalności gospodarczej w wymiarze większym niż 20% wydajności / zasobów rocznie.

Środki dotacji mogą zostać przeznaczone na wydatki majątkowe, „w tym związane z kosztami opracowania dokumentacji projektowej, zakupu i przygotowania gruntu pod budowę oraz ekspertyz, świadectw, operatów, studiów, pomiarów geodezyjnych i prac geologicznych oraz prac archeologicznych”.

Nabór będzie prowadzony w trybie ciągłym – aż do wyczerpania kwot. W każdym roku programu Warszawa musi złożyć wniosek do wojewody o dofinansowanie w terminie do 30 września. Opinię ws. wniosku będzie musiał złożyć minister właściwy do spraw rozwoju regionalnego. Następnie wojewoda będzie występować – za pośrednictwem ministra właściwego ds. rozwoju regionalnego – do ministra właściwego ds. budżetu o uruchomienie środków z rezerwy celowej. Wojewoda ma czas na złożenie wniosku na uruchomienie środków do 30 września.

Program będzie monitorowany w trybie rocznym. Dla działania 1 pod uwagę brane będą długość nowych linii metra, liczba nowych stacji metra, liczba nowych pociągów metra, liczba zmodernizowanych pociągów metra. Dla działania 2 będą to: długość nowych dróg, długość przebudowanych dróg, liczba nowych skrzyżowań, liczba przebudowanych skrzyżowań, długość nowych lub przebudowanych dróg dla pieszych, długość nowych lub przebudowanych dróg dla rowerów, długość nowych lub przebudowanych dróg dla pieszych i rowerów.