Bydgoszcz: ITS zrewolucjonizował zarządzanie transportem publicznym

Wczoraj na portalu transport-publiczny.pl opublikowaliśmy rozmowę z Weroniką Małek, country manager z GMV Innovating Solutions Polska: firmy, która dostarczyła oprogramowanie do systemu zarządzania ruchem w Bydgoszczy. – Dzięki uzyskiwanym danym przewoźnik jest w stanie efektywnie zarządzać pracą kierowców jak i samym taborem. Organizator transportu przy pomocy naszego systemu monitoruje pracę przewoźników, w przypadku opóźnień może nakładać kary umowne – przekonywała Weronika Małek w rozmowie, która została przeprowadzona podczas Kongresu Transportu Publicznego w Bydgoszczy. Jedną z imprez towarzyszących KTP była wizyta w siedzibie Zarządu Dróg Miejskich i Komunikacji Publicznej Bydgoszcz, w ramach której można było obejrzeć, jak w praktyce funkcjonuje inteligentny system sterowania transportem publicznym w tym mieście.

Komunikacja pomiędzy ZDMiKP jako organizatorem transportu zbiorowego, czterema przewoźnikami oraz pojazdami odbywa się za pośrednictwem technologii GPRS, a lokalizacja pojazdów odbywa się za pomocą GPS. Rafał Grzegorzewski, wicedyrektor ZDMiKP poinformował, że w ciągu 3 lat funkcjonowania systemu nie zdarzyła się sytuacja, by pojawił się problem z łącznością. Mechanizm działa w taki sposób, że ZDMiKP widzi na swoich komputerach pojazdy wszystkich przewoźników, a przewoźnicy na swoich komputerach – tylko swoje.

Aktualizacja co 20 sekund

Każdy kierowca i motorniczy rozpoczynając służbę loguje się do systemu i wpisuje dane swojej brygady. Jeśli w trakcie jego służby dochodzi do zmiany zadań względem pierwotnego planu, prowadzący pojazd musi się wylogować z systemu i zalogować ponownie, wpisując zmiany.

Aktualizacja danych z GPS następuje co 20 sekund, niezależnie od tego system każdorazowo informuje, czy pojazd stanął i ruszył z przystanku. Na monitorze ZDMiKP widoczny jest też numer boczny każdego wozu. Po kliknięciu w pojazd, pojawia się wykaz zadań kierowcy, w tym wykaz tras przejechanych i pozostałych do przejechania. Dla ułatwienia, każda linia ma przyporządkowany swój kolor.

Jednocześnie, dyspozytor może ustawić na mapie kolory dotyczące pojazdów przyspieszonych i opóźnionych; system pozwala na dowolne konfiguracje tego rodzaju wskazań: można np. zaprogramować wskazanie pojazdów opóźnionych do 5, 10 czy 15 minut. System każdorazowo pozwala sprawdzić ewentualne opóźnienie czy przyspieszenie względem rozkładu dla każdego przystanku, ale również, w tym samym celu, umożliwia stworzenie na trasie każdej linii wirtualnego przystanku.

Przewoźników łatwiej jest karać za odstępstwa od realizacji rozkładu

Mechanizm ten znacząco usprawnił również relacje pomiędzy organizatorem i przewoźnikami w zakresie karania przewoźników za nierealizowanie rozkładu. Program pozwala wygenerować raport dotyczący przyspieszeń i opóźnień w wybranych dowolnie porach dnia. ZDMiKP sprawdza przyspieszenia przez całą dobę, a opóźnienia tylko w wybranych porach, zazwyczaj unikając drobiazgowego sprawdzania punktualności np. w porze porannych i popołudniowych korków.

Raport ten automatycznie przypisuje przewoźnikom wynikające z kontraktu kary umowne za dane przyspieszenie bądź opóźnienie. Wygenerowany raport jest automatycznie wysyłany przez system do operatora, który – także za pośrednictwem systemu (online) – wpisuje ewentualne usprawiedliwienia, jeśli z daną karą się nie zgadza (motorniczowie i kierowcy są uczulani, żeby wszelkie nietypowe zdarzenia w czasie służby wpisywać w karcie drogowej: na ich podstawie przewoźnicy usprawiedliwiają kary umowne). Usprawiedliwienia są następnie zatwierdzane bądź odrzucane przez ZDMiKP. Każdy z przewoźników musi dokonać procedury zamknięcia raportu (nawet jeśli nie wnosi usprawiedliwień do poszczególnych kar); dla ZDMiKP jest to sygnał, że przewoźnik zapoznał się z jego treścią.

Zaletą systemu jest też zamontowanie w pojazdach konsol, na których prowadzącym wyświetlają się, liczbowo, opóźnienia bądź przyspieszenia. Jak mówi Rafał Grzegorzewski, prowadzący pojazdy chwalą sobie ten system: kontrola czasu przejazdu poprzez sprawdzanie, czy konsola wskazuje „0”, jest znacznie bardziej wygodna niż spoglądanie co chwila w rozkłady papierowe – te ostanie nie zostały jednak wycofane z użytkowania.

System oczywiście nie jest idealny. Choć archiwizuje 100% danych dotyczące opóźnień, to jego wadą jest brak archiwizowania mapek sieci (podgląd mapek możliwy jest tylko dla dnia bieżącego). Poza tym np., ponaglanie przewoźników, żeby zamknąć raport, następuje telefonicznie. Nie mniej jednak, władze ZDMiKP podkreślają, że system ten zrewolucjonizował zarządzanie komunikacją w Bydgoszczy.

System umożliwia także np. podgląd wozów stojących w zajezdni. Każdy nowy przewoźnik, który ewentualnie rozpocząłby wykonywanie przewozów na zlecenie ZDMiKP, zostanie kontraktowo zobowiązany do montażu systemu w swoich pojazdach.