Bydgoszcz przekonuje, że ITS się opłaca

Z końcem kwietnia zakończy się etap testów Inteligentnych Systemów Transportowych. Na przełomie maja i kwietnia zacznie też działać Centrum Zarządzania Ruchem i Transportem. To jeden z jego najważniejszych elementów. Pracownicy centrum, którzy obecnie przechodzą szkolenia będą odpowiedzialni między innymi za przygotowywanie komunikatów dla kierowców, na przykład ostrzeżeń o wypadkach, blokadach oraz innych wydarzeniach istotnie wpływających na płynność ruchu. W ramach rozbudowy ITS w sterowniki radiowe wyposażonych zostanie także 12 nowych tramwajów z Pesy, które obsługiwać będą linię do Fordonu. Dzięki tym urządzeniom składy szybciej przejeżdżają przez skrzyżowania z sygnalizacją świetlną.

Krócej samochodem i nieco krócej tramwajem

Przystępując do realizacji projektu ITS w Bydgoszczy przyjęto jako cel poprawę czasu przejazdu transportem indywidualnym na poziomie 6%. Obecnie po wprowadzeniu systemu osiągnięto średni wynik na poziomie ok. 32%. Wiele podróży zajmuje zdecydowanie mniej czasu. To samo można powiedzieć o komunikacji publicznej – w tramwajach, dla których zakładano poprawę o 8% – obecnie średni wynik wynosi ok. 13%.

– Warto podkreślić, że ITS to system wyjątkowo elastyczny. Dysponujemy wieloma cennymi danymi, które chcemy udostępniać kierowcom. Mamy dane szacunkowego czasu przejazdu pomiędzy każdym większym skrzyżowaniem na obszarze działania systemu. W okresie testów prezentowaliśmy schematy tras wraz z czasem przejazdu. Docierają do nas sygnały, że kierowcy mają za mało czasu na sczytanie tylu danych. Dlatego zamierzamy ograniczyć liczbę informacji, poprawiając ich czytelność. Poza tym wraz z uruchomieniem Centrum Zarządzania Ruchem i Transportem będą się na tablicach zmiennej treści pojawiać ważne komunikaty. Cały system już oceniamy bardzo pozytywnie. Kluczowe jest oczywiście zredukowanie czasu podróży na ważnych korytarzach transportowych. Nadal zamierzamy jednak pracować nad tym, by był on jak najbardziej przyjazny dla kierowców oraz pasażerów komunikacji miejskiej – podkreśla dyrektor ZDMIKP, Tomasz Szymański.

Szybciej przez skrzyżowania

W tej chwili działa już kilka elementów systemów ITS. Pod koniec 2014 r. zaczęto zmieniać działanie sygnalizacji świetlnej. W tym okresie pojawiły się też pierwsze pozytywne oznaki poprawy warunków ruchu np. znaczne zmniejszenie kolejek na wlotach ronda Fordońskiego oraz ronda Toruńskiego, poprawa warunków ruchu na ul. Wojska Polskiego, Solskiego, Dworcowej, Kamiennej.

Udało się też osiągnąć zielone fale na kilku ciągach. Wprowadzono koordynacje stałe na ciągach ulic Wyszyńskiego oraz Wojska Polskiego – Solskiego. Występują również koordynacje stałe z priorytetem tramwajowym na ciągach ulic Fordońska – Jagiellońska, Focha, Kamienna od Wyszyńskiego w kierunku Pileckiego (z przerwą na priorytet tramwaju na Gdańskiej). Koordynacje zależne od ruchu obejmują ciągi ulic Królowej Jadwigi, Ogińskiego – Sułkowskiego (od CH Focus do Chodkiewicza jednokierunkowo), Szubińska – pl. Poznański – Grudziądzka, Toruńskiej (od ronda Toruńskiego do ul. Babia Wieś), Krasickiego (przerywana przez priorytet tramwajowy na ul. Gdańskiej, w praktyce koordynuje się co drugi lub trzeci cykl).

Jak wylicza dla przykładu magistrat, przejazd pomiędzy skrzyżowaniem ulic Wojska Polskiego i Ujejskiego do skrzyżowania ulic Wyszyńskiego i Kamiennej o długości ok. 3,5 km w godzinie szczytu porannego oraz popołudniowego przed wprowadzeniem systemu ITS wynosił ok. 14 minut. Obecnie po uruchomieniu wszystkich funkcji systemu ITS wraz z koordynacją poszczególnych skrzyżowań tzw. zieloną falą oraz uruchomieniem obszarowego systemu sterowania ruchem czas ten wynosi ok. 7 minut. Na szczególną uwagę zasługuje również korytarz pomiędzy pętlą Wyścigowa a rondem Grunwaldzkim, gdzie oprócz priorytetu dla pojazdów komunikacji publicznej (tramwajów) zaprojektowano zieloną falę dla transportu indywidualnego. Przejazd tramwajem na wskazanym odcinku przed wprowadzeniem systemu ITS wynosił ok. 19 minut. Obecnie po uruchomieniu priorytetu dla tramwajów czas ten wynosi ok. 17 minut. Dzięki temu każdy z tramwajów dojeżdża na przystanek na czas bez zbędnych opóźnień. Poza pozytywnym skutkiem dla transportu publicznego zarejestrowano poprawę czasu przejazdu transportem indywidualnym – z 26 minut w szczycie popołudniowym przed wprowadzeniem systemu ITS do ok. 16 minut po jego uruchomieniu.

Zielona fala to nie wszystko

Działają też inne elementy systemu, jak kamery na skrzyżowaniach, które – dzięki rejestracji cech pojazdów – pozwalają na podejmowanie decyzji dotyczących zarządzania ruchem. Dodatkowo na obszarze okalającym obszar wdrożenia systemu ITS zainstalowano 10 stacji meteorologii drogowej. Wprowadzono siedem nowych sygnalizacji świetlnych. Zainstalowano dodatkowych 180 tablic informacji pasażerskiej w 90 lokalizacjach – są one spięte w jeden system z tymi, które wcześniej pojawiły się na nowej linii tramwajowej do dworca. W głównych punktach przesiadkowych Bydgoszczy ustawiono 20 infokiosków z funkcją biletomatu. W trzech miejscach zainstalowano trzy nowoczesne zestawy automatyki zwrotnic tramwajowych (rondo Jagiellonów, wlot południowy; skrzyżowanie Jagiellońska – Gdańska – Focha, wlot wschodni; pętla przy ul. Bałtyckiej, zjazd na pętlę z ul. Fordońskiej). Inne elementy to nowe parkomaty, sterowniki radiowe w tramwajach dla priorytetów, tablice informujące o liczbie wolnych miejsc w strefie płatnego parkowania oraz tablice zmiennej treści. Przygotowywane są jeszcze portal internetowy oraz nowe komunikaty na tablicach zmiennej treści.