Chiba Urban Monorail – najdłuższa podwieszana kolej jednoszynowa na świecie

Chiba jest miastem liczącym prawie 980 tys. mieszkańców, znajdującym się na japońskiej wyspie Honsiu, ok. 40 kilometrów na wschód od centrum Tokio. Pomysł na budowę podwieszanej kolei jednoszynowej pojawił się tam jeszcze w latach 70. XX wieku. W marcu 1979 r. powstała spółka Chiba Urban Monorail Co. Ltd. Została ona utworzona wspólnie przez jednostki samorządu terytorialnego (władze miasta i prefektury Chiba) oraz prywatne podmioty. Było to więc (i wciąż jest) prywatno-publiczne przedsięwzięcie joint-venture. W Japonii taka firma nazywana jest spółką z „trzeciego sektora”. Pierwszy odcinek (obecnie jest to fragment linii nr 2 od przystanku Sports Center Station do Chishiroda Station) podwieszanej kolei jednoszynowej w Chiba, która początkowo nosiła nazwę Townliner, został otwarty w 1988 r. Resztę funkcjonującego dziś układu transportowego uruchomiono 11 lat później – w marcu 1999 r.

Kolejka w Chiba obsługuje 18 przystanków. Firma Chiba Urban Monorail zatrudnia łącznie 160 osób. Od uruchomienia przewozów do maja 2021 r. przewiozła ona ok. 500 milionów pasażerów, co daje średnio 41,2 tys. korzystających z jej usług dziennie.

Chiba Urban Monorail to dwie linie o łącznej długości 15,2 km. Jak już wspomniano, to największy na świecie system transportowy opierający się na technologii podwieszanej kolei jednoszynowej. Dla porównania, linia niemieckiego Wuppertaler Schwebebahn liczy sobie 13,3 km długości. Nie tylko długość tras jest odmienna w tych dwóch systemach. W odróżnieniu od podwieszanej kolei jednoszynowej funkcjonującej u naszych zachodnich sąsiadów, Chiba Urban Monorail ma nowoczesny, futurystyczny wygląd i eksploatuje niedawno wyprodukowany tabor.


Linia nr 1 ma 3,2 km długości – na jej trasie znajduje się 7 przystanków, w tym dwa węzły komunikacyjne, gdzie można przesiąść się na pociągi kolei konwencjonalnych: JR East i Keisei Electric Railway. Podobnie jest w przypadku drugiej linii – znacznie dłuższej, bo liczącej 12 kilometrów długości i obsługującej 11 przystanków.

Składy jeżdżące na obu liniach podwieszanej kolei jednoszynowej w Chiba zasilane są prądem o napięciu 1500 V DC. Pasażerów wożą pociągi dwóch serii. Pierwsza z nich, wyprodukowana w latach 80. XX wieku, oznaczona jest liczbą 1000. Łącznie powstało 20 dwuwagonowych składów, które od 2012 r. były systematycznie wymieniane na nowsze pojazdy. Obecnie Chiba Urban Monorail ma jeszcze 8 składów serii 1000, ale większość z nich nie jest już eksploatowana. Przewozy wykonywane są nowoczesnymi pojazdami o nazwie „Urban Flyer 0-type”. Są one jednoprzestrzenne, o układzie wnętrza typowego dla pociągów metra i w pełni przystosowanego do potrzeb osób z niepełnosprawnościami. Ciekawostką jest fakt, że w kabinie motorniczego podłoga jest częściowo przeszklona, tak aby widział on, co dzieje się na drodze kołowej przebiegającej pod trasą monoraila. Łącznie od 2021 r. Mitsubishi Heavy Industries dostarczyło do Chiba 28 składów serii 0.

Osoby chcące skorzystać z tego środka transportu, mogą albo zakupić zwykły bilet, albo wybrać pośród trzech rodzajów biletów specjalnych. Pierwszy z nich ważny jest przez cały dzień w soboty, niedziele i święta. Kosztuje 630 jenów (ok. 22 zł, dla dzieci – 320 jenów). Drugi, dwudniowy, można kupić za 1050 jenów (ok. 37 zł, dla dzieci – 530 jenów). Trzeci typ biletów nazywany jest „lunchowym”. Jest on ważny i możliwy do zakupu w dni powszednie od godz. 10 rano do 18. Jego koszt to 630 jenów (320 dla dzieci).

Na początku XXI w. pojawiły się plany rozbudowy infrastruktury podwieszanej kolei jednoszynowej w Chiba. Rozpatrywano przedłużenie linii nr 1 tak, aby obsługiwała ona również jeden z miejskich szpitali. Specjalny komitet, który miał zbadać zasadność ten inwestycji stwierdził jednak w 2004 r., że nie będzie ona opłacalna. Co więcej, zalecił także zamknięcie już istniejącego, mniej popularnego pośród pasażerów 1,7-kilometrowego odcinka na linii nr 1. Na szczęście ostatecznie do tego nie doszło. Pojawiły się za to plany rozbudowy trasy do uczelni Chiba University.