Co łączy Bielawę i Warszawę? Technologie w transporcie miejskim

Dobre rozwiązania transportowe w metropoliach. Średnie miasta w gorszym położeniu?

Jako pierwszy głos zabrał Maciej Mysona, dyrektor rozwoju biznesu – rynek miejski z Zespołu Doradców Gospodarczych TOR, który odpowiedział na pytanie o to, które polskie miasta najmocniej zaangażowały się we wprowadzanie nowych technologii.

– To jest ciężkie pytanie, na które na pewno nie odpowiem wprost, bowiem nie znam wszystkich miast w Polsce i nie wiem, które z nich wprowadzają technologię w dobry, a które w zły sposób. Trudno jest to również zmiarkować, bowiem każde miasto jest inne i ma swoją własną, często niepowtarzalną dynamikę i charakter. Na pewno problem naszego kraju dotyczy tej dychotomii i podziału na duże ośrodki miejskie, będące często stolicami danej metropolii i jednocześnie posiadającymi super rozwiązania w zakresie transportu publicznego i nowych technologii, a miastami średnimi i małymi, które dopiero rozpoczynają wdrożenia poszczególnych systemów ułatwiających podróże po mieście – mówił Maciej Mysona.

Mysona poddawał też w wątpliwość sens tworzenia rankingów, bowiem często znacznie upraszczają one dany temat i nie pokazują jego złożoności. Przedstawiciel ZDG Tor przywoływał tutaj Warszawę, która ma stary system biletowy, ale jednocześnie spełniający wymagania i bieżące zapotrzebowanie a z drugiej strony Wrocław, gdzie od kilku lat funkcjonuje praktycznie bezbiletowy i nowoczesny system, który został jednak przyćmiony przez ogromne problemy infrastrukturalne oraz dużą liczbę wykolejeń tramwajów.

Warszawski system biletowy do zmiany

Maciejowi Mysonie wtórowała Marta Trzaskowska, z Zarządu Transportu Miejskiego w Warszawie, która również przyznała, że warszawski system biletowy coraz bardziej trąci myszką. – Nie da się ukryć, że warszawski system biletowy w momencie powstawania był na pewno rozwiązaniem nowatorskim. Jednocześnie jest to system rozwijany w latach 90 ubiegłego wieku i jak każda technologia funkcjonująca od ponad 20 lat, miał on prawo się po prostu zestarzeć – mówiła Trzaskowska.

Przedstawicielka warszawskiego organizatora komunikacji publicznej przyznała, że cały system biletowy czeka wymiana, co jest jednym z postulatów Zielonej Wizji Warszawy, przegłosowanej przez radę miasta w kwietniu bieżącego roku.

– Naszym zadaniem jest zapewnienie takiego transportu publicznego, z jakiego będzie chciało się korzystać. Chcemy, żeby korzystanie z Warszawskiego Transportu Publicznego było proste i intuicyjne. W tym momencie około 30% biletów jednorazowych sprzedajemy już przez aplikacje mobilne i myślę, że ten procent będzie tylko rosnąć – dodała Trzaskowska.

Pułapki elektromobilności

Marta Trzaskowska odniosła się także do wymogów dotyczących redukcji emisji w transporcie zbiorowym.

– Zaostrzenia emisji i konieczność wymiany autobusów na pojazdy zeroemisyjne jest odgórnym unijnym wymogiem. Mamy teraz ponad 160 elektrobusów, a za kilka miesięcy przyjadą kolejne. Jednocześnie elektromobilność to nie jest taka piękna bajka bo ciągle jest to stosunkowo niedojrzała technologia i stanowi duże wyzwania. Elektrobusy są ciężkie, bateria zajmuje dużo miejsca no i mamy też kwestię ograniczonego zasięgu, co przekłada się na układanie obiegów i linii. Wymusza to inwestowanie w bardzo drogie ładowarki pantografowe zlokalizowane na pętlach, trochę uzależniając przebieg linii od dostępu do tej infrastruktury. Wątpliwości budzą też takie kwestie jak żywotność baterii czy to, jak będzie wyglądała ich późniejsza utylizacja – mówiła przedstawicielka ZTM Warszawa.

Technologie ewoluują

Uczestnicy debaty zostali zapytani również o technologie, które miały dużo zmienić, a bardziej zaszkodziły niż pomogły.

– Każda technologia jaką mieliśmy służyła czemuś. Czy za 15 lat będziemy mieli tablice przystankowe na każdym przystanku? Nie wiem, bo to jest po prostu drogie rozwiązanie i może taniej będzie wszędzie powiesić kody qr bo i tak każdy ma telefon. To jest pewien cykl życia technologii. Biletomaty także zaczną znikać, bowiem koszty ich funkcjonowania będą dla nas po prostu nieakceptowalne – mówił Maciej Mysona.

W przypadku Warszawy podano przykład wprowadzenia konieczności zeskanowania kodu qr w celu skasowania elektronicznego biletu. Odniosła się do tego Marta Trzaskowska. – Jeśli chodzi o kody qr, to były one krytykowane zaraz po wprowadzeniu, bowiem to co jest nowe, często w początkowych etapach użytkowania nie trafia do użytkowników. Głosy krytyki dość szybko zmalały, również po naszych drobnych usprawnieniach. Obecnie kody działają bezproblemowo, a każdy z pojazdów posiada kilka takich naklejonych kodów, tak więc nie ma problemu ze znalezieniem odpowiedniego miejsca z kodem w danym autobusie czy tramwaju. Myślę, że najlepszym efektem wprowadzenia kodów jest znaczny wzrost sprzedaży biletów jednorazowych poprzez aplikacje.

Mniejsze miasta też stawiają na technologie w transporcie miejskim

Przedstawiciele firm Hitachi oraz Trapeze zostali zapytani o potencjalne technologie sprzedawane przez ich firmy, które mają największe szanse na wdrożenie w polskich miastach, a także o to, czy nowoczesne technologie w Polsce są zarezerwowane wyłącznie dla największych ośrodków.

– Tych technologii dla transportu miejskiego jest całe multum. Łatwiejsze do wdrożenia są na pewno rozwiązania pokroju technologii pokazujących czy pasażerowie nie przekraczają wyznaczonej linii na przystankach komunikacji miejskiej, chociażby metra, czy też system zliczania pasażerów zawierający dane o tym, które drzwi pojazdu są bardziej obciążone od innych. Natomiast trudniejsze do zaimplementowania w Polsce są na pewno pojazdy kolejowe, które muszą zostać homologowane oraz certyfikowane i nie jest to proces zajmujący kilka miesięcy a raczej kilka lat – powiedział Paweł Seluk, Dyrektor ds. rozwiązań dla mobilności i kolei w Hitachi Europe.

– Dobrym przykładem jest miasto Bielawa, z którym współpracujemy od ładnych kilku lat. To nie jest duże miasto, ale zauważa potrzebę inwestowania w transport miejski i w jakość życia swoich mieszkańców. W Bielawie funkcjonuje system informacji pasażerskiej z tablicami informacyjnymi na przystankach czy biletomatami. Oczywiście mają one już kilka lat, lecz w momencie ich wprowadzania były nowością. Myślę, że konieczność uatrakcyjniania transportu publicznego jest coraz bardziej powszechna i widzą ją już nie tylko włodarze miast wojewódzkich, ale coraz częściej też tych średnich i mniejszych miast, właśnie takich jak dolnośląska Bielawa – Artur Wajchert, dyrektor handlowy na Polskę i Europę Wschodnią z Trapeze Poland.