Dziś rozpoczął się V Kongres Czystego Powietrza. Uczestnicy będą dyskutować o sposobach walki ze smogiem na poziomie samorządu, strategicznych dokumentach, edukacji mieszkańców czy finansowaniu niezbędnych zmian.
Wydarzenie zorganizowane z inicjatywy samorządu województwa mazowieckiego odbywa się już po raz piąty. – Marszałek województwa mazowieckiego Adam Struzik jest przyjacielem czystego powietrza. Jesteśmy dumni, że możemy organizować to forum wymiany idei wraz z innymi samorządami – powiedział, otwierając Kongres, Mirosław Adam Orliński, wiceprzewodniczący sejmiku województwa mazowieckiego i podkreślił, że na ogromne wyzwanie poprawy jakości powietrza w Polsce i na Mazowsze przeznaczone zostaną miliardy złotych.
– Samorząd województwa posiada środki europejskie dedykowane na poprawę środowiska. Dzięki tym środkom w wielu gospodarstwach domowych wymieniono stare piece na nowe, czy podłączono wspólnoty mieszkaniowe do sieci ciepłowniczej. To ogromne osiągnięcie – dodał Orliński. Adrian Furgalski, prezes Zespołu Doradców Gospodarczych TOR dodał, że na 100 najbardziej zanieczyszczonych miast w Europie aż 29 jest w Polsce. – To ogromny wyrzut sumienia, ale też motywacja, żeby się zmieniać – zaznaczył. Jak dodał, według najnowszych ustaleń naukowców z Uniwersytetu Harvarda, z powodu smogu umiera w naszym kraju ponad 90 tys. osób rocznie. Naukowcy wyliczyli nawet, że oprócz tragedii rodzin, nasza gospodarka traci na tym ponad 180 miliardów złotych.
Środki unijne potrzebne na walkę o czyste powietrze
– Oczekujemy, by polski rząd porozumiał się z Komisją Europejską tak, by środki dla Polski zostały wreszcie uruchomione – mówił wiceprzewodniczący sejmiku województwa mazowieckiego. Wskazał tu nie tylko na wymianę pieców czy transformację energetyczną, ale również na środki z Krajowego Planu Odbudowy, dzięki którym będzie możliwe m.in. wsparcie transportu publicznego poprzez zakup nowego taboru.
– Od wielu miesięcy stoimy w blokach startowych, bo jesteśmy przygotowani, żeby korzystać z kolejnej puli środków europejskich – dodał Adrian Furgalski, przypominając, że kwota przynależna dla naszego kraju to aż 770 miliardów, a bez środków europejskich rozwój naszego kraju zwolni. – Nie ma takiej możliwości, żeby środki unijne zastąpić krajowymi. Ktoś, kto opowiada takie rzeczy, albo nie wie, co mówi, albo kłamie – mocno podkreślił prezes ZDG TOR, podając przykład inwestycji kolejowych, które bez środków unijnych po prostu stanęły (jeśli chodzi o ogłaszane postępowania). –
Unia Europejska to nie jest sklep, z którego się bierze, co chce. Umówiliśmy się na poszanowanie pewnych wartości i mam nadzieję, że w końcu Warszawa z Brukselą rozpocznie dialog, który przywróci nas na drogę poszanowania tych wartości, a dzięki temu będziemy mogli skorzystać też ze środków europejskich – dodał.
Niezbędna pilna odbudowa transportu publicznego
Prezes Furgalski wyraził nadzieję, że Polska wejdzie na drogę transformacji energetycznej, która według szacunków pochłonie ok. 240 mld euro. Ważne jest również wspieranie najbardziej ekologicznych środków transportu, w tym komunikacji zbiorowej i szynowej. Jak wyliczył, w KPO zwiększono pulę środków na tabor autobusowy do 1,1 mld euro, na linie kolejowe do 2,4 mld euro, a na zakup taboru pasażerskiego – do 960 mln euro. Do tego w części “pożyczkowej” dodano 200 mln euro na transport szynowy w miastach i 500 mln euro na tabor kolejowy dla połączeń regionalnych. – Ta wymiana taboru jest szczególnie ważna, bo musimy przyspieszyć powrót pasażerów do korzystania z transportu publicznego – zaznaczył.
Szef ZDG TOR wyliczył warunki, które należy spełnić, żeby taki powrót był możliwy. – Po pierwsze, kategorycznie nie zgadzamy się na to, żeby podwyższać stawki za dostęp do infrastruktury kolejowej, szczególnie w sytuacji, w której obniżamy VAT na paliwo dla samochodów osobowych i nie podnosimy opłat dla samochodów ciężarowych. Stawki należy obniżać, jest jeszcze na to czas. Chcemy również zerowego VAT na bilety kolejowe, autobusowe i komunikację miejską – na stałe. Chcemy też zerowej akcyzy na energię trakcyjną. Chcemy takich działań, które będą papierowy zapis o rozwoju zrównoważonego transportu w czyny – bo niestety korki już teraz są większe niż przed pandemią – podkreślił Furgalski.
V edycja Kongresu Czystego Powietrza odbywa się w dniach 17-18 lutego 2022 r. Informacje dotyczące V Kongresu Czystego Powietrza dostępne są na stronie
https://kongresczystegopowietrza.pl/. W czterech edycjach wydarzenia uczestniczyło osobiście dotąd łącznie ponad 1,9 tys. osób, w tym samorządowcy, naukowcy, przedstawiciele biznesu i organizacji pozarządowych, oraz ponad 14 tys. uczestników w trybie on-line. Tematyka kongresów w sposób kompleksowy obejmuje zagadnienia dotyczące kwestii zanieczyszczenia powietrza – od omówienia dokumentów strategicznych, po dyskusję na temat działań w obszarze sektora komunalno-bytowego, transportu, finansowania oraz roli organizacji i ruchów społecznych, a także mediów i środowisk artystycznych. Kongres jest przede wszystkim przestrzenią do dyskusji na temat rozwiązań, których wdrożenie może skutecznie wpłynąć na poprawę jakości powietrza.