Częstochowa: Stan torowiska na Kucelin przed niepewnym remontem

Zakończony pół roku temu remont częstochowskiej sieci tramwajowej nie objął kilku odcinków infrastruktury. To na przykład aleja Niepodległości, gdzie remont przeprowadzono kilka lat wcześniej nakładem własnym Miejskiego Przedsiębiorstwa Komunikacyjnego albo aleja Pokoju między pętlą Raków-PKP a krańcem Kucelin. Ten odcinek nie został włączony do projektu przebudowy, albowiem łączna wartość całej inwestycji mogłaby przekroczyć możliwości finansowania ze środków unijnych. Odcinek ten uwzględniono w odrębnym wniosku o dofinansowanie i choć trafił on później na listę rezerwową, to finansowania ostatecznie nie zyskał. Po remoncie na trasę wyjechały same niskopodłogowe Twisty, które nie są w stanie wjechać na zrujnowane torowisko za pętlą rakowską. Tym samym na Kucelin tramwaje nie jeżdżą.

Miasto jednak nie skreśla tej trasy i deklaruje chęć przeprowadzenia remontu. Pomimo krótkiego odcinka funduszy potrzeba jednak sporo, bo po drodze potrzeba wybudować od nowa wiadukt (tzw. most surówkowy) nad hutniczym torem kolejowym, zwanym potocznie „kolejką surówkową”.

Aleja Pokoju z rozdrożem

Gładkie nowe torowisko przychodzi tu od centrum i rozwidla się, wyprowadzając odnogę do pętli Raków-PKP. Trasa na Kucelin wiedzie dalej prosto, ale tor jest równy – wymieniono go około dekady temu, kiedy remontowi poddano pobliski wiadukt nad torami kolejowymi stacji Raków. Siłą rzeczy na wiadukcie tor również jest nowy. Za wiaduktem rozpoczyna się obecnie już najstarsze tory tramwajowe w mieście.

Chwilę dalej znajduje się kolejny obiekt inżynieryjny: most nad Wartą. Ten remontowano kilka lat temu na całej jego szerokości – pod jezdnią alei Pokoju oraz pod torowiskiem. Likwidacja torowiska, którą wieszczą sceptycy nieufający częstochowskiemu magistratowi, uczyniłaby ów nietani remont aktem niegospodarności.

Po pokonaniu rzeki torowisko zaczyna solidnie falować i tym sposobem dochodzi do ronda Reagana. W tym miejscu trasa tramwajowa przechodzi z północnego brzegu jezdni na południowy. Przelotkę tę urządzono jednak tuż przed tarczą ronda, ale już na jego wlotach. Kierujący samochodami muszą w tym miejscu zachować dużą ostrożność. Tramwaje objeżdżają rondo po stronie południowej.

Śladem dawnej kolei

Do lat 50. XX w. jeździły tędy pociągi do Kielc po linii kolejowej nr 61, a poprowadzono je tędy w 1911 r., kiedy przedłużano Kolej Herbską wraz z poszerzeniem toru na rozstaw rosyjski. Plan Sześcioletni przewidział budowę nowego zakładu częstochowskiej huty u podnóża Góry Zielonej na granicy miasta. Linię kolejową wybudowano w nowym śladzie, a zwolnione miejsce przed hutą zajął nowy nasyp – ślad torowiska przecięła wewnętrzna hutnicza linia kolejowa, więc potrzebny był wiadukt.

To właśnie wspomniany wcześniej „most surówkowy” wybudowany na początku lat 50. i od tamtej pory już nie ruszany. Dziś ma zmniejszoną nośność i nawet ruch kołowy odbywa się wahadłowo. Utracona nośność to doskonały pretekst do wycofania ruchu tramwajów. Torowisko od ronda aż do pętli jest w tragicznym stanie. Śruby można wyciągać palcami – jeśli jeszcze same nie wyskoczyły z podkładów.

Wykolejnica stodwójek

Z wiaduktu nad torem hutniczym tramwaje zjeżdżały do ostatniego przystanku przed pętlą. Najpierw funkcjonowała, jako „Mirów” (dzielnica leży w zupełnie innym miejscu), później jako Kucelin. W międzyczasie w nazwie był też szpital, jednak ten stojący koło pętli niedawno został zlikwidowany.

Pętla trwa do dziś w niezmienionym kształcie. Posiada podwójny tor na wysokości peronów odjazdowych, co ma ułatwić realizację przerw motorniczych bez blokowania ruchu na całej sieci. Rozjazd jednak przysparzał w najszczuplejszych latach nie lada problemu – od 1994 r. ówczesny MZK (jedna z inkarnacji MPK) nie wpuszczał na omawiany odcinek wagonów 102Na skracając wszystkie ich kursy do pętli Raków, bowiem wykolejały się one środkowymi wózkami na rozjeździe między peronami.

Stopiątki takiego problemu nie miały. Obecnie wagony te – w liczbie ośmiu egzemplarzy – służą jako rezerwa ruchowa. Obecnie sieć obsługują wyłącznie Twisty, jednak stan torowiska nie pozwala na ich eksploatację na tym odcinku. Przez to nie kursuje tu już nic.

Kiedyś wrócą

Magistrat zapewnił, że odcinek ten nie jest przeznaczony do likwidacji, musi tylko przejść konieczny remont łącznie z wiaduktem nad koleją hutniczą. – Jeśli chodzi o most surówkowy, MZD ma dokumentację projektową i będzie on starał się o dofinansowanie zadania z subwencji centralnej – napisał Włodzimierz Tutaj, rzecznik Urzędu Miasta Częstochowy.

Obecnie tramwaj zastępowany jest autobusami linii 40. Biuro Inżyniera Ruchu nie zdecydowało się wykorzystać wagonów 105Na do aranżacji linii dojazdowej na odcinku Kucelin – Zajezdnia MPK, choć pasażerowie zyskaliby przesiadkę na pozostałe tramwaje na tych samych peronach.