Częstochowskie węzły przesiadkowe po roku funkcjonowania

Pod koniec stycznia 2022 r. mija rok od daty oddania trzech dworców przesiadkowych w Częstochowie, nazywanych przez miasto węzłami przesiadkowymi. Zlokalizowano je przy dworcach kolejowych, a więc siłą rzeczy w większości znajdują się w centrum miasta. Jeden z nich znajduje się koło głównego dworca od strony ul. Piłsudskiego. Na obrzeżach centrum Częstochowy, przy dworcu Częstochowa-Stradom obsługującym linię kolejową nr 61, wybudowano kolejny. Ostatni znajduje się poza centrum miasta, ale przy uczęszczanej stacji kolejowej Częstochowa-Raków.

Piłsudskiego: centrum na uboczu

Ten dworzec przesiadkowy zaaranżowano z największym rozmachem, w pełni realizując pierwotne wizualizacje. Perony ulokowano w miejscu parkingu, natomiast parking umieszczono na dawnym placu gospodarczym dworca wiedeńskiego za jednym z dwóch reliktów Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej – tj. dawną ekspedyturą.

Perony autobusowe są wykorzystywane przez komunikację gminną sąsiedniej gminy Rędziny, jako kraniec dla jej linii oraz przez autobusy miejskie obsługujące linie – można odnieść wrażenie – specjalnie docięte pod to miejsce. Warto wspomnieć, że przed omawianą inwestycją w tej okolicy biegu nie kończyła żadna miejska linia. Przy ul. Piłsudskiego krańce miały linie podmiejskie obsługujące gminy Olsztyn i Poczesna, jednak przez remont dawnej gierkówki autobusy te nie wróciły już tutaj. Wszystkie pobliskie linie miejskie przebiegają aleją Najświętszej Maryi Panny, dla której ulica Piłsudskiego jest tylko boczną uliczką (historycznie powstała, jako dojazd do dworca i tak też brzmiała jej pierwsza nazwa: ul. Dojazd). Można więc pokusić się o stwierdzenie, że pomimo lokalizacji w ścisłym centrum omawiany węzeł leży niejako na uboczu.

Wraz z dworcem przesiadkowym odnowiono ulicę Piłsudskiego, która zyskała m.in. zaaranżowaną niską zieleń między chodnikiem a jezdnią otoczoną ładnymi obrzeżami, jednak te ulegają systematycznej dewastacji najprawdopodobniej przez niewprawionych kierowców (wszystkie uszkodzenia mają miejsce przy podjazdach do bram kamienic). Stanowisko postojowe dla podwożących (tzw. „kiss and ride”) są wykorzystywane w charakterze bezpłatnych miejsc parkingowych, bowiem nie obejmuje ich strefa ograniczonego postoju i można uświadczyć na nich pojazdy stojące po kilka dni.

Stradom: bo był

Stacja kolejowa Częstochowa-Stradom obsługuje głównie pociągi dalekobieżne, które cieszą się ogromnym zainteresowaniem. Obiekt ten przyciąga spory ruch pasażerski. Gros podróżnych przybywa na ulicę Pułaskiego swoimi samochodami. Droga ta ma na tym odcinku postać łuku zaczynającego się przy głównej arterii miasta z tramwajem i otacza od zachodu m.in. dzielnice Trzech Wieszczów i Śródmieście. Prowadzą tu dość efemeryczne linie autobusowe, a przed kilku laty bieg kończyła jedna drugorzędna linia.

Przed zabytkowym gmachem dworca kolejowego uporządkowano przestrzeń utrzymując dotychczasową funkcjonalność, tj. postój TAXI i peron autobusowy dla krańca – linie biegnące tranzytem zatrzymują się na przystankach wzdłuż ul. Pułaskiego. Zrezygnowano z dużego zadaszenia na rzecz rachitycznych wiat. Dobudowano parkingi bezpośrednio przy dworcu. Podróżni jednak z przyzwyczajenia w większości nadal parkują na dziko, rozjeżdżając tereny kolejowe, których nie przejęło miasto. Te zaś optycznie znajdują się w tym samej przestrzeni, co w większym ujęciu daje mało estetyczny efekt – cała inwestycja wygląda na niedokończoną.

Raków: pojemność przekroczona

Stacyjka znajdująca się na południowym wylocie dawnej wiedenki w kierunku Gliwic posiada dwa perony wyspowe i otoczona jest infrastrukturą z obu stron linii kolejowej. Od wschodu przy ul. Rejtana uporządkowano istniejącą pętlę autobusową. Obecnie nieco na siłę dociągnięto przelotowo linię 32, która wcześniej kończyła bieg po stronie zachodniej. Dotychczas kończący tu autobus musiał zmienić marszrutę przez remont dawnej gierkówki paraliżujący sporą część miasta.

Po stronie zachodniej poszerzono skwer, zaaranżowano peron autobusowy w istniejącym wcześniej miejscu oraz równolegle peron podwozowy i TAXI. Doszło tu do ciekawego zjawiska, bowiem po trzech miesiącach od uruchomienia węzła zlikwidowano oznakowanie i ustawiono kolejny słupek przystankowy. – Miejsko Zarząd Dróg w Częstochowie opracował i wprowadził w terenie projekt zmiany organizacji ruchu polegający na zmianie sposobu korzystania z zatoki parkingowej z postoju taxi na zatokę autobusową. Zmiana jest rozwiązaniem docelowym i wynika z faktu, że istniejąca zatoka autobusowa okazała się niewystarczająca – wskazał MZD. Faktycznie, obecnie przystanek lub kraniec w tym miejscu ma łącznie 6 linii i autobusy tłumnie gromadzą się przy Skwerze Junaków.

Główny walor – estetyka

Również i tutaj po wizualizacji „zagubiono” potężne zadaszenie. Obok dworca kolejowego zaaranżowano dodatkowy parking tak, jak przy każdym z pozostałych węzłów. Teoretycznie są one zamykane szlabanami i terminalem wydającym bilet parkingowy – bezpłatny przy zadeklarowaniu przesiadki na autobus (innych terminale nie wydają). Wszystkie parkingi są jednak i ta permanentnie otwarte. Inwestycja przyniosła tu więc na podniesienie estetyki przestrzeni, ale funkcjonalności już nie, bowiem miasto nie zdecydowało się przenieść na skwer pod samo wejście do dworca kolejowego pętli tramwajowej pozostawionej w trakcie ostatniego remontu kilkadziesiąt metrów dalej, po drugiej stronie wiaduktu al. Pokoju.

O podniesieniu walorów estetycznych można mówić w przypadku każdego z omówionych miejsc. Funkcjonalności nie podniesiono przy Stradomiu, a autobusy z Pułaskiego z powodzeniem mogłyby wjeżdżać pod dworzec. Zaś przy Piłsudskiego można pokusić się o dostrzeżenie zwiększenia funkcjonalności, bo wcześniej eksponowane miejsce przed gmachem kolejowym zajmował parking. Walory użytkowe tego miejsca będzie można w pełni poznać dopiero w 2023 r. po przebudowie starej gierkówki.