Dotacja transportowa dla powiatów zamiast FRPA?

Posłanka Paulina Matysiak za największe wyzwanie dla przewoźników i organizatorów transportu uznała pozyskiwanie pracowników, zwłaszcza – kierowców autobusów. – Będzie to wyzwanie na kolejne lata. Kierowców jest coraz mniej, a potrzeb – coraz więcej – podkreśliła. Co do regulacji, przypomniała o postulatach Lewicy: umożliwieniu gminnym zakładom komunikacyjnym pozyskiwania z Funduszu Rozwoju Przewozów Autobusowych środków na obsługę linii poza granicami gminy oraz infrastrukturalnych ułatwieniach dla mikromobilności, w tym – jazdy rowerem oraz hulajnogą. – Nie są one domeną tylko wielkich miast. Również mniejsze miejscowości mają tu ogromny potencjał – podkreśliła.

Usuńmy bariery biurokratyczne

– W coraz większej liczbie gmin infrastruktura rowerowa jest rozwijana. Teraz pora na łączenie jej między gminami – rozwinęła ten temat szefowa Zespołu ds. Polityk Publicznych Bolt Magdalena Mazur. Jej zdaniem tworzenie łączonego systemu dróg rowerowych będzie zachęcało mieszkańców do częstszego korzystania z takich właśnie ekologicznych form mobilności. Poruszyła też kwestię wyrabiania licencji na przewozy taksówkami: obecnie trzeba robić to osobno w każdej gminie, co w realiach dużych aglomeracji tworzy niepotrzebne utrudnienia. Jak przekonywała, ścisłe przestrzeganie wymogów lokalnych w niektórych gminach GZM praktycznie uniemożliwiłoby świadczenie usług taksówkarskich przy przekraczaniu granic samorządów. – Rozwiązaniem byłoby wprowadzenie regionalnych licencji, obejmujących obszar przynajmniej całej metropolii, a może – całego województwa – zaproponowała Mazur.

Komentując ten postulat, prezes zarządu ZDG TOR i Railway Business Forum Adrian Furgalski stwierdził, że tego rodzaju integracja powinna rozpocząć się od przeprowadzenia audytu. – Rząd, Sejm i samorządy często przerzucają się odpowiedzialnością, tracąc całościowe spojrzenie na problem. Nie wszyscy jeszcze traktują transport współdzielony jak element transportu publicznego, tymczasem powinny one stanowić funkcjonalną całość. Dla gmin w aglomeracjach takich jak warszawska czy trójmiejska przychody z wydawania osobnych licencji są praktycznie bez znaczenia, pod tym względem nie ma więc przeszkód. Być może właściwym miejscem do załatwiania takich spraw byłyby związki aglomeracyjne, których wprowadzenie przygotowywał rząd PO, ale rząd PiS – z wyjątkiem powołania Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii – nie kontynuował tych prac. Stolica aglomeracji i otaczających ją gmin powinny być mocniej powiązane nie tylko pod względem transportowym, ale również finansowym i planowania przestrzennego – przekonywał. Zacieśnienie współpracy nie powinno więc ograniczać się tylko do wspólnych licencji taksówkarskich.

Organizator – powiat lub związek

– Duże miasta często grają nie fair, nakłaniając mieszkańców mniejszych gmin z aglomeracji, by odprowadzali podatki na ich terenie – oceniła posłanka Matysiak. Mniejsze ośrodki nie mają takich szans. W efekcie budżety samorządów lokalnych są drenowane. Proponujemy rozwiązanie dla finansowania transportu autobusowego w całej Polsce: dotację transportową dla każdego powiatu. Nie rozstrzygamy, czy organizatorem transportu ma być powiat, czy ich związek ani które dokładnie powiaty powinny ze sobą współdziałać. Dotacje byłyby wyliczane na podstawie algorytmu, w którym uwzględnionoby liczbę jego mieszkańców, powierzchnię i działające na jego terenie instytucje – przedstawiła założenia pomysłu parlamentarzystka.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Infrastruktury Andrzej Bittel ocenił, że logika działania samorządów w ostatnich latach zmieniła się. – Obserwuję dziś większą chęć do współdziałania, choć nieraz jeszcze jej brakuje. Co do interwencji legislacyjnej, potrzebujemy spójnego systemu. Z ustawy o publicznym transporcie zbiorowym celowo wyłączyliśmy komunikację miejską, pozostawiając jej organizowanie samorządom. Jak wzmocnić powiązania między gminami? Nikt nie oszacował kosztów rozwiązań proponowanych przez Lewicę. Bez wątpienia szkieletem powinien być transport kolejowy, uzupełniany przez autobusy. W województwie łódzkim system oparty o FRPA i Łódzką Kolej Aglomeracyjną działa bardzo dobrze. Również niektóre podwarszawskie samorządy świetnie sobie radzą – dodał.

W ocenie prezesa ZDG TOR prawo nie nagradza dziś samorządów za integrowanie transportu. – System ulg działa tak, że w takiej sytuacji traci się prawo do refundacji. Jednak, mimo wszystkich mankamentów, które wskazywaliśmy już na etapie przyjmowania ustawy przed czterema laty, inicjatywy takie jak FRPA są cenne – zastrzegł. Zalecił politykom kierowanie się – zamiast centralizmu – zasadą pomocniczości. – Odbudowa ruchu kolejowego zaczęła się nie od Pendolino, ale od linii regionalnych m. in. na Dolnym Śląsku – przypomniał.