We wtorek w Gdańsku przedstawiono do publicznej prezentacji dokument Gdański Standard Ulicy Miejskiej. To zestaw schematów budowy ulicy i podziału przestrzeni dla aut, transportu publicznego, pieszych rowerów i zieleni w zależności od jej roli i otoczenia. Dokument ma charakter strategiczny i zawiera modelowe rozwiązania dla planowanych zmian w pasie drogowym.
Biuro rozwoju Gdańska, które odpowiada za dokument (
można go znaleźć tutaj, wraz z załącznikami i modelami przekroju ulic) informuje, że podczas prac wzięto pod uwagę liczne uwarunkowania kształtujące charakter ulicy. Z szeregu różnych czynników, w oparciu o które należy wyznaczyć standard zagospodarowana ulic, wyróżniono dwa podstawowe, mające najbardziej istotny wpływ, tj. klasa techniczna ulicy oraz jej bezpośrednie sąsiedztwo. Różne konfiguracje tych cech składają się na wygląd ulicy. Kształtują jej wnętrze krajobrazowe i determinują jak należy ją zaprojektować.
Jednym z głównych elementów dokumentu jest podział Gdańska na trzy rodzaje „sąsiedztw” (ta nazwa to zapewne efekt tłumaczenia angielskiego „neighbourhood”). „A” to sąsiedztwo w którym ulice mają wyraźne pierzeje, a partery to sklepy, usługi lub restauracje. Tu kluczowa jest przyjazna przestrzeń publiczna. „B” to sąsiedztwo o funkcji mieszkaniowej lub usługowej, gdzie ważna jest wygoda dla niezmotoryzowanych uczestników ruchu. „C” to cała reszta, więc tereny portowe, przemysłowe i zielone (np. lasy), gdzie mimo wszystko istotne jest utrzymanie priorytetu pieszych.
Źródło: "Gdański Standard Ulicy Miejskiej", Biuro Rozwoju Gdańska.
Dokument składa się z opracowanych rozwiązań dla różnych kombinacji wymienionych sąsiedztw, z ulicami o charakterze głównej, zbiorczej i lokalnej. Zawiera m.in. 30 wariantów przekroju ulicy z miejscem dla samochodów, parkingów, rowerów, pieszych i wydzielonego lub nie transportu szynowego i autobusowego.
Model ulicy głównej w sąsiedztwie A, z przestrzenią ogródkową, małą architekturą, pasem tramwajowym i komunikacją autobusową na jezdni. Źródło: "Gdański Standard Ulicy Miejskiej", Biuro Rozwoju Gdańska.
Choć kombinacje są różne, wszystkie zawierają pewne cechy wspólne. W Gdańsku zrezygnowano z parkowania prostopadłego i skośnego, dopuszczając tylko równoległe i tylko w bezpośrednim sąsiedztwie jezdni.
Każda ulica o charakterze głównej, ma obowiązkowo wydzieloną drogę rowerową, odseparowaną od jezdni. W przypadku dróg zbiorczych droga rowerowa jest zwykle pasem jezdni (choć w niektórych wariantach też jest odseparowana), a tylko w przypadku dróg lokalnych miejsce dla rowerów przewidziano na jezdni wraz z samochodami. Gdańsk ma jednak długą tradycję wyznaczania na tego rodzaju drogach limitu prędkości do 30 km/h. Rekomendacje nie zalecają pasów pieszo-rowerowych
W każdym wariancie przewidziano minimum dwumetrowy chodnik po obu stronach ulicy, przy czym nie wlicza się w to pas zajęty przez małą architekturę, np. ławki i część przeznaczona na ogródki kawiarniane (to osobny fragment). W każdym też minimum 3 metry po obu stronach jezdni przewidziano na zieleń.
Jak sugerują gdańscy urzędnicy GSUM jest dokumentem strategicznym, który jest wyrazem polityki miasta Gdańska sformułowanej w Strategii Gdańsk 2030+, w Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Gdańska oraz w Planie Zrównoważonej Mobilności Miejskiej dla Gdańska 2030+, zgodnie z którymi przy urządzaniu miejskich ulic najwyższy priorytet zyskają piesi, rowerzyści oraz transport zbiorowy. Dokument ma wskazywać odpowiednie wytyczne do szczegółowych rozwiązań zagospodarowania pasa drogowego oraz projektowania ulic ze wskazaniami modelowych rozwiązań dotyczących zakresu przestrzennego, funkcjonalnego i estetycznego.