II Kongres Technologii Miejskich: Korzystajmy z dobrych praktyk

– W inteligentnych rozwiązaniach dla miast najważniejsze są szczegóły i konkrety. Smart city to przede wszystkim miasto, które angażuje mieszkańców w proces zarządzania i współdecydowania – rozpoczął wiceminister. Jak stwierdził, racjonalnemu podejmowaniu decyzji w sprawach lokalnych sprzyja ich decentralizacja. – Proces decyzyjny powinien być przeniesiony bardzo nisko, tam, gdzie występują konkretne potrzeby – uzasadnił.

Buda omówił krótko aktywność resortu w zakresie technologii miejskich. – Organizujemy konkurs Human Smart Cities z myślą o ciekawych rozwiązań miejskich, mogących służyć za wzór dla innych samorządów. Inne działania to np. finansowany z Funduszy Norweskich konkurs „Rozwój Lokalny”. – Większość rozwiązań konkursowych opiera się o inteligentne rozwiązania, współpracę i koordynację działań – poinformował. Prace nad rozwiązaniami modelowymi trwają też w ramach projektu Urban Lab z udziałem Gdyni i Rzeszowa. Według deklaracji wiceministra zamierza przydzielić na takie właśnie zadania dużą część pieniędzy przeznaczonych dla Polski z unijnym Funduszu Odbudowy.

PFR: Gromadzimy dobre praktyki...

Więcej o działaniach na rzecz smart cities opowiedział kierownik programu „PFR dla Miast” w Polskim Funduszu Rozwoju Paweł Grzegorczyk. – Jako Grupa PFR koncentrujemy się na wspieraniu przedsiębiorczości innowacyjnej, ale także samorządów. Kształtowanie „inteligentnych miast” to wspólne pole – stwierdził na początku. Przed ponad dwoma laty PFR postawił diagnozę potrzeb samorządów i współpracującego z nimi biznesu. – Oprócz kwestii finansowych dostrzegliśmy konieczność wsparcia edukacyjno-organizacyjnego. Strukturę urzędów trzeba dostosowywać do szybko zmieniającego się świata. Trzy główne obszary i cele to: projekty edukacyjno-szkoleniowe, pomagające w gromadzeniu wiedzy i dzieleniu się nią, projekty łączące biznes z samorządami, prowadzące do innowacyjnych wdrożeń, i oferta finansowa, ułatwiająca dostęp do kapitału – wyliczył.

Program „PFR dla Miast” ma na celu inspirowanie, szkolenie i finansowanie samorządów zorientowanych na cyfrową i zieloną transformację. Grzegorczyk zapewnił, że wszystko odbywa się według wskazań rządu i Komisji Europejskiej. Pierwszym zrealizowanym przedsięwzięciem jest Baza Miejskich Innowacji. – Gromadzimy w niej studia przypadków ciekawych wdrożeń w samorządach Polski i zagranicy. To opisy przeznaczone dla zarządzających projektami, którzy szukają inspiracji. Opisujemy problemy danego miasta, sposób ich rozwiązania, tryb wdrażania rozwiązań, a także podmioty, które je realizowały i mogą udzielić wskazówek – poinformował.

W BMI opisano już ponad 50 takich przypadków. – Mogą one być inspiracją dla polskich miast, zwłaszcza średnich, ale nie tylko. Taka konkretna, mocno sparametryzowana dawka wiedzy może być inspiracją. – ocenił przedstawiciel PFR. Jako przykłady samorządów miejskich w Polsce z najciekawszymi zamierzeniami wymienił Ostrów Wielkopolski, który ma ambicję stać się miastem samowystarczalnym energetycznie, oraz Jaworzno z jego Wizją Zero (program eliminacji śmiertelnych wypadków na miejskich drogach).

...i pomagamy je wdrażać

Następnym etapem powinno być dopracowanie takiego pomysłu, przygotowanie dokumentacji przetargowej, projektu grantowego albo modelu biznesowego. Aby wspierać samorządy w tych działaniach, PFR powołał Akademię Miast Przyszłości. Trwa druga edycja przedsięwzięcia (w każdej bierze udział po 30 miast). – Rozpowszechniamy wiedzę o rozwoju inteligentnych miast w siedmiu obszarach, do których należą m. in. transformacja energetyczna czy jakość życia. Staramy się też dopracowywać koncepcje, z którymi przychodzą do nas miasta. Trzeci cel to kształtowanie ekspertów – osób, które odpowiadają za gromadzenie wiedzy o nowych technologiach i doprowadzenie do ich wdrażania – wyliczył Grzegorczyk zadania Akademii. Tak przeszkolone osoby działają już w samorządach miejskich np. w Gdyni oraz Kielcach.

Ważną cechą tworzonych projektów jest ich interdyscyplinarność, przełamująca silosową strukturę urzędów. Na podium pierwszej edycji Akademii znalazły się Rydułtowy (za projekt wytwarzania biowęgla ze ścieków), Iława (za poprawę efektywności energetycznej budynków samorządowych) i Zamość (za pakiet usług cyfrowych dla mieszkańców). Wyróżnione samorządy otrzymają wsparcie PFR i jego ekspertów we wdrożeniu tych projektów.

Z myślą o tych problemach miast, które da się rozwiązać przy pomocy oprogramowania, PFR organizuje weekendowy Hackathon dla Miast. Jesienią ma się odbyć jego druga edycja. Spośród nadesłanych przez samorządy zgłoszeń organizator wybiera 4, dla których rozwiązań poszukują następnie programiści. Jednym z rezultatów pierwszej odsłony był przygotowany dla Zduńskiej Woli projekt StopSmog, dzięki któremu w ciągu 2 dni rozdysponowano granty lokalne na wymianę źródeł ciepła. – Takie małe, punktowe projekty mogą dużo zmienić. Mamy w Polsce wielu dobrych programistów, którzy mogą pomagać poprawiać jakość życia w miastach – podkreślił Grzegorczyk.

Finanse i informatyka też się liczą

Główne przeznaczone dla miast narzędzie finansowe PFR to Fundusz Inwestycji Samorządowych. Oferuje on komercyjne finansowanie dużych (100-120 mln zł) inwestycji, które może być rozłożone na okres do 20 lat. Jego formuła może być różna: dostępne opcje to m. in. partnerstwo publiczno-prywatne, spółki celowe oraz nisko oprocentowane kredyty. – Z FIS korzystają zarówno duże, jak i małe miasta: jest wśród nich Gdynia, ale też Nowy Sącz czy Limanowa. Finansujemy budowę spalarni, ale też np. projekty cyfrowe. Ważny jest horyzont inwestycyjny. Jako FIS jesteśmy otwarci na rozmowę nie tylko o finansowaniu, ale też – na wcześniejszym etapie – o samym wyborze formuły. Oferujemy doradztwo i pomoc w szacowaniu – zapewnił mówca.

Z myślą o wspieraniu transformacji ekologicznej powstał nowy program strategiczny – PFR Green Hub. Jego zadanie to pomoc w finansowaniu inwestycji ekologicznych, skierowana nie tylko do samorządów. Fundusz wraz z PKO BP utworzył też program „Chmura Krajowa”, mający zapewnić brakujący dotychczas w Polsce element IT – chmurę obliczeniową, którą urzędy mogą zastępować serwery starej generacji. Według Grzegorczyka zainteresowanie taką formą gromadzenia i przetwarzania danych rośnie. – Zapewniamy pełne bezpieczeństwo informatyczne. Wszystkie dane są przetwarzane w Polsce. Nasze rozwiązania są elastyczne, a ich skala – dostosowana do dużych klientów – podsumował przedstawiciel Funduszu.