Jak odkorkować metropolię? Samorządowcy o przyszłości transportu publicznego

Metropolia warszawska to obszar pełen wyzwań – 70 gmin, 9 powiatów, ponad 3,2 mln mieszkańców. Ponadto, blisko 400 tysięcy osób dojeżdża codziennie do Warszawy, a kierowcy w Warszawie spędzają w korkach średnio aż 90 godzin rocznie. To kwestia, która dotyczy nie tylko mieszkańców Warszawy, ale i całej aglomeracji – od miast powiatowych po mniejsze miejscowości, które są powiązane gospodarczo i społecznie z rdzeniem metropolii.

Obecnie w obszarze metropolitalnym funkcjonuje 519 linii autobusowych, ale ich organizacja jest rozproszona – prawie 40 organizatorów transportu, niski poziom koordynacji działań, brak wspólnej siatki połączeń i jednolitych taryf. To wszystko sprawia, że transport publiczny nie jest wystarczająco konkurencyjny wobec samochodów, co skutkuje wzrostem liczby aut na drogach i dalszą eskalacją problemu korków.

Dlatego konieczne jest stworzenie spójnego, zintegrowanego systemu transportowego, który obejmie cały obszar metropolii. Nie wystarczy rozwój transportu w samej Warszawie i kilku gminach ościennych – rozwiązania muszą uwzględniać także mniejsze miasta i miejscowości, które odgrywają kluczową rolę jako lokalne centra usługowe, edukacyjne i gospodarcze.

Już 27 lutego br. w Warszawskim Pawilonie Architektury ZODIAK odbędzie się organizowane przez Zespół Doradców Gospodarczych TOR i Clean Cities Campaign Sympozjum Samorządowców „Sprawny transport w aglomeracji rozwiązaniem problemów korków”. Będzie to okazja do dyskusji na temat przyszłości transportu w metropolii oraz opracowania strategii wdrażania rozwiązań wspierających mobilność miejską.

Buspasy, integracja taryfowa, nowoczesne rozwiązania – co może usprawnić transport?

Aby zachęcić mieszkańców do rezygnacji z samochodu na rzecz transportu zbiorowego, komunikacja publiczna musi być szybka, niezawodna i wygodna. Jednym z narzędzi poprawy płynności ruchu mogą być buspasy aglomeracyjne. Rozwiązanie to może wymagać zmiany organizacji ruchu czy też dodatkowej infrastruktury drogowej, zatem przy jego wdrażaniu konieczne jest uwzględnienie lokalnych możliwości. Jednak należy pamiętać, że od 2020 roku lista pojazdów, które mogą się poruszać buspasami jest zdecydowanie dłuższa, gdyż dopuszczono, poruszały się po nich taksówki, motocykliści czy auta elektryczne. W niektórych przypadkach buspasy są nimi jedynie w wybranych przedziałach godzinowych, przykładowo pomiędzy 7 a 9 rano oraz 16 a 18, czyli w godzinach wzmożonego ruchu drogowego (godziny zawsze umieszczone są na znakach, na każdym odcinku drogi mogą być inne przedziały godzinowe obowiązywania buspasa). Poza wyznaczonymi godzinami mogą z nich korzystać wszystkie pojazdy, bez żadnych ograniczeń. Coraz częściej wprowadzane ograniczenia godzinowe dla buspasów sprawiają natomiast, że wiele ulic zostało odkorkowanych i poruszanie się po nich jest płynniejsze.

Oprócz infrastruktury drogowej kluczowa jest także integracja taryfowa – pasażerowie powinni mieć możliwość podróżowania po całej metropolii na jednym bilecie, tak jak obecnie mogą to robić w systemie organizowanym przez warszawski ZTM. Dostęp do jednolitych informacji o rozkładach jazdy, wspólna baza danych i wygodne planowanie podróży wszystkimi środkami transportu publicznego to podstawa nowoczesnej mobilności.

Nie mniej istotne są działania organizacyjne, w tym optymalizacja siatki połączeń, tak aby autobusy i inne środki transportu kursowały w miejscach, gdzie są najbardziej potrzebne. Właśnie dlatego tak ważne są inicjatywy angażujące samorządy w tworzenie roadmapy dla transportu metropolitalnego, uwzględniającej potrzeby poszczególnych regionów.

Mniej wypadków, mniej korków – dlaczego bezpieczeństwo ruchu ma znaczenie?

Jednym z czynników wpływających na płynność ruchu są także wypadki drogowe, które powodują poważne utrudnienia i wydłużają czas przejazdu zarówno kierowcom, jak i pasażerom transportu publicznego. Poprawa bezpieczeństwa ruchu drogowego to nie tylko ochrona życia, ale także konkretny sposób na redukcję korków.

Podczas Sympozjum JST będą mogły zapoznać się z PROBRD – kompleksowym narzędziem do analizy bezpieczeństwa ruchu drogowego, opracowanym przez Zespół Doradców Gospodarczych TOR. System ten pozwala identyfikować zagrożenia, optymalizować organizację ruchu i podejmować decyzje o inwestycjach w infrastrukturę w oparciu o twarde dane.

Optymalna infrastruktura drogowa, inteligentne systemy sterowania ruchem, a także zmiany w organizacji transportu mogą znacząco zmniejszyć liczbę wypadków. A mniej wypadków to mniej korków i bardziej niezawodny transport publiczny – co przekłada się na większe zaufanie mieszkańców do komunikacji zbiorowej i stopniowe ograniczanie ruchu samochodowego.

Spotkanie samorządowców – pierwszy krok do realnych zmian

W Sympozjum Samorządowców wezmą udział przedstawiciele samorządów, eksperci ds. transportu oraz organizacje zajmujące się kształtowaniem polityki mobilności.

W pierwszej części spotkania odbędą się prezentacje ekspertów z zakresu mobilności miejskiej, integracji taryfowej i rozwoju infrastruktury transportowej:

• Chaos czy spójny system? Wyzwania transportowe w metropolii warszawskiej - Bartosz Piłat, Główny specjalista ds. strategii i zarządzania projektami w Wydziale Strategii i Analiz, ZDM Warszawa
• Ruch w metropolii warszawskiej - co mówią dane o mobilności mieszkańców - Maciej Florczak, Naczelnik Wydziału Polityki Mobilności BFEiPR m. st. Warszawy
• Dlaczego warto inwestować w buspasy? - Nina Józefina Bąk, Head of Poland, Clean City Campaign;
• Kompleksowe podejście do mobilności miejskiej – jak działać lokalnie? - Maciej Mysona, Dyrektor ds. rozwoju - rynek miejski, Zespół Doradców Gospodarczych TOR.

Główną częścią spotkania będą warsztaty strategiczne, w ramach których przedstawiciele JST zdiagnozują problemy transportowe, patrząc z perspektywy lokalnej oraz całej metropolii, a także wspólnie opracują propozycję rozwiązań w formie roadmapy dla każdego korytarza transportowego.

Dyskutując o przyszłości mobilności w metropolii warszawskiej, pamiętajmy – nie ma jednego złotego rozwiązania. Każda gmina ma inne potrzeby, inne możliwości, inne uwarunkowania. Jednak transport publiczny w metropolii warszawskiej musi stać się realną alternatywą dla samochodu – czas na konkretne działania i współpracę samorządów w skali całego regionu.