W jaki sposób nie tylko wielkie metropolie, ale także mniejsze ośrodki miejskie mogą zarządzać rozwojem i poprawą jakości życia mieszkańców poprzez wzrost mobilności? Jak integrować różne podsystemy transportu publicznego? Na te pytania starali się znaleźć odpowiedź uczestnicy konferencji „Smart City – jak inteligentnie przemieszczać się po mieście?”.
Konferencja, zorganizowana przez Zespół Doradców Gospodarczych TOR przy współudziale Stowarzyszenia Transportu Publicznego, Międzynarodowych Targów Poznańskich i portalu www.transport-publiczny.pl, odbyła się w Poznaniu, w ramach targów „Dworzec” zorganizowanych na terenie MTP.
Przebieg dyskusji pokazał, że wśród ekspertów nie ma jednomyślności, jeśli chodzi o kierunki rozwoju transportu (i szerzej: mobilności) w największych polskich miastach. Np. Wojciech Makowski z Instytutu Spraw Obywatelskich krytykował projekt budowy dworca Łódź Fabryczna (i powiązanego z nim projektu „Nowe Centrum Łodzi”), nazywając te inwestycje „przeskalowaną gigantomanią”. Zwrócił m.in. uwagę, że w sytuacji, w której wykłada się niebotyczne pieniądze na te inwestycje, równolegle oferta transportu zbiorowego na terenie Łodzi jest bardzo słaba – częstotliwość kursowania wielu linii jest niska, „a standard podróżowania bywa zbliżony do PKS-u”, mówił Makowski.
Teraz „linia do lasu”, za 30 lat – linia do centrum miasta
Z kolei Janusz Górny z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu bronił innej inwestycji, której szereg mieszkańców stolicy Wielkopolski, jak i mediów zarzucało gigantomanię: linii tramwajowej na Franowo. – Nieprawdą jest, że zbudowano linię „w krzaki”. Doświadczenie pokazuje, że mieszkańcy polskich miast lubią tramwaje, a nowe linie podnoszą rangę miast – mówił Górny, zwracając na miastotwórczą funkcję tramwaju.
Podczas debaty sygnalizowano także m.in., że nawet jeśli współcześnie może się wydawać, że buduje się linię tramwajową „do pól i lasów”, to za 20-30 lat na tym samym terenie może znajdować się tętniące życiem centrum miasta. Przypomniano też np., że ponad pół wieku temu podobne opinie o „przeskalowanej gigantomanii” dotyczyły budowy linii SKM Trójmiasto, bez której dziś nie sposób wyobrazić sobie systemu transportu zbiorowego w aglomeracji trójmiejskiej.
Dyskutanci zwrócili też uwagę m.in. na problemy prawne, utrudniające rozwój mobilności. Leszek Ruta, ekspert ZDG TOR, sygnalizował m.in., że niejednoznaczne zdefiniowana jest w polskim prawie rola organizatora transportu zbiorowego. Adam Piotr Zając za Stowarzyszenia SISKOM zwrócił z kolei uwagę na kuriozalny zapis dotyczącym wytyczania nowych dróg rowerowych. Obecnie pas dla rowerów można wytyczyć tylko w istniejącej jezdni, natomiast nie jest to możliwe w przypadku nowo budowanej drogi. – A odseparowane drogi rowerowe nie zawsze są korzystnym rozwiązaniem komunikacyjnym – stwierdził Zając.
Krańcowo niesatysfakcjonujący system przesiadek
Fundamentem dla sprawnie funkcjonującego transportu zbiorowego w aglomeracjach jest maksymalnie rozwinięta integracja rozkładowa i taryfowa pomiędzy różnymi podsystemami transportu zbiorowego. Jako przykład działania odwrotnego podano podczas dyskusji sytuację z przesiadkami na dworcu Poznań Gł. Obecnie ostatni pociąg PKP IC z Warszawy do Poznania przyjeżdża o godz. 22.02 i tylko w przypadku jednej linii wychodzącej z węzła poznańskiego podróżny ma możliwość szybkiej i sprawnej przesiadki (godz. 22.10 odjazd pociągu do Leszna). W pozostałych 5 przypadkach oczekiwanie na przesiadkę wynosi 30-45 min, a na linii do Piły w ogóle nie ma już o tej porze pociągu.
– Rozkłady przewoźników regionalnych są zdeterminowane oczekiwaniami organizatorów przewozów oraz ograniczoną przepustowością poszczególnych tras – zwracał jednak uwagę Marek Pawicki, dyrektor pionu technicznego w Kolejach Wielkopolskich.
Za dwa tygodnie – premiera Białej Księgi Mobilności
Większość argumentów zasygnalizowanych podczas debaty zostało zawartych i rozszerzonych w Białej Księdze Mobilności w Aglomeracjach (BKM), przygotowanej z inicjatywy Stowarzyszenia Transportu Publicznego. Oficjalna prezentacja BKM zaplanowana została na 30 października, w Bydgoszczy, podczas
Kongresu Transportu Publicznego (KTP).
Głównym celem BKM jest zdiagnozowanie głównych problemów związanych z przemieszczaniem się w obrębie największych polskich aglomeracji. Przedstawione w niej zostaną podstawowe problemy związane z kształtowaniem oferty transportu zbiorowego i zmiany zachodzące w ostatnich latach w tej materii w polskich miastach. BKM wskaże również dobre praktyki w zakresie transportu – nie tylko jednak pociągów czy segmentu określanego potocznie mianem „komunikacji miejskiej”, ale też np. ruchu pieszego i rowerowego.
Partnerem wydawnictwa są Międzynarodowe Targi Poznańskie, SKM Warszawa, Tramwaje Warszawskie oraz NextBike. BKM będzie też prezentowana szczegółowo na portalu www.transport-publiczny.pl. W tym ostatnim przypadku poszczególne zagadnienia prezentowane będą w rozszerzonej formie, łącznie z komentarzami i opiniami użytkowników, ekspertów i podmiotów odpowiedzialnych za realizację projektów.
Tematyka mobilności będzie poruszana na Kongresie Transportu Publicznego, który odbędzie się 30 października br. w Bydgoszczy. Zachęcamy do bezpłatnej rejestracji!