Jakie tramwaje kupuje Warszawa?

Przetarg obejmuje zamówienie na maksymalnie 64 tramwaje jednokierunkowe i 96 tramwajów dwukierunkowych, z czego w zamówieniu podstawowym (gwarantowanym) – 20 tramwajów w wersji jednokierunkowej. Kolejne transze będą realizowane w ramach opcji i będą mogły być zamawiane w miarę dostępnych środków finansowych oraz potrzeb miasta.

TW chcą, by zamawiane tramwaje nie były projektowane od zera, tylko bazowały na sprawdzonych na rynku rozwiązaniach. Dlatego też, przed ogłoszeniem postępowania, przewoźnik przeprowadził wstępne konsultacje rynkowe, w których wzięli udział wiodący producenci tramwajów. Przy opracowaniu specyfikacji zamówienia skorzystano z własnych doświadczeń i rozwiązań, które sprawdziły się w trakcie eksploatacji Hyundaiów. Kluczowe kwestie dotyczące tramwajów, a w szczególności wyposażenia wnętrza przedziału pasażerskiego, były konsultowane z Zarządem Transportu Miejskiego. Pod uwagę wzięto również opinie pasażerów. Dzięki temu udało się wypracować wymagania, które powinny zwiększyć komfort podróżowania w nowych tramwajach.

Tramwaje optymalne dla warszawskiej sieci

Miasto wymaga tramwajów o maksymalnej długości 33 m, która jest optymalna dla warszawskiej infrastruktury (m.in. przystanków, hal postojowych i naprawczych w zajezdniach, myjni i kabin lakierniczych) oraz specyfiki organizacji transportu – intensywności ruchu tramwajów w godzinach szczytu. O tym, że Warszawa nie będzie kupowała dłuższych tramwajów piszemy tutaj. Tramwaje mają być wieloczłonowe, jednak nie określono konkretnie liczby członów. To producent ma wskazać optymalne rozwiązania. TW oczekują jak największego udziału niskiej podłogi – tramwaje mają być całkowicie niskopodłogowe, przy czym dopuszczalne będzie podwyższenie poziomu podłogi nad wózkami skrajnymi do 590 mm (z możliwością zastosowania stopnia) oraz łagodne zwiększenie poziomu podłogi nad wózkami środkowymi do 520 mm.

Tramwaje jednokierunkowe mają pomieścić co najmniej 230 pasażerów (przyjmując 0,2 m2 powierzchni na pasażera stojącego), przy czym przy obciążeniu maksymalnym – 288 osób (przyjmując 0,15 m2 powierzchni na pasażera stojącego). W tramwaju dwukierunkowym pojemność nominalna to 235 pasażerów, a przy obciążeniu maksymalnym – 295 osób.

Tramwaje wzięły pod uwagę głosy podróżnych i w porozumieniu z Zarządem Transportu Miejskiego zwiększono wymagania w zakresie liczby miejsc siedzących dla pasażerów. Od przyszłych dostawców oczekiwane jest przynajmniej 42 miejsc siedzących w tramwaju dwukierunkowym i 56 miejsc w tramwaju jednokierunkowym. Dla porównania – w Hyundaiach znajdują się odpowiednio 31 i 42 miejsca siedzące w tramwaju dwu- i jednokierunkowym. W nowych tramwajach, zgodnie z wytycznymi ZTM-u, wymagane jest także bardziej higieniczne pokrycie tapicerskie z ekoskóry.

Nowością będą ładowarki USB dostępne dla pasażerów. Wprowadzono także nowe wymagania dotyczące ogrzewania i klimatyzacji. Zastosowany ma być jak najbardziej ekologiczny czynnik chłodniczy, a przyjęte rozwiązania mają przełożyć się na poprawę odczuwania komfortu cieplnego przez pasażerów.

Dla tramwaju jednokierunkowego wymagane jest co najmniej pięć par drzwi dwustrumieniowych o szerokości minimum 1300 mm. W tramwaju dwukierunkowym – co najmniej po pięć par drzwi na każdą stronę tramwaju. Specyfikacja nie zabrania jednocześnie zastosowania dodatkowych drzwi jednostrumieniowych o szerokości minimum 650 mm.

Skrętne wózki dla zmniejszenia hałasu

Na bazie doświadczeń z eksploatacji Hyundaiów TW podtrzymują wymóg zastosowania przynajmniej skrajnych wózków skrętnych. Rozwiązanie to pozwoliło na realne ograniczenie hałasu generowanego przez tramwaje na styku koło – szyna, zwłaszcza na łukach. W związku z tym dopuszczona jest kabina motorniczego na podwyższeniu. Wózki skrajne mogą znajdować się bezpośrednio pod kabiną (jak w Hyundaiach) bądź bezpośrednio za nią (jak w niektórych innych tramwajach eksploatowanych w Polsce).

Podtrzymano także przyjętą strategię dotyczącą energooszczędności, włączając w to magazynowanie energii (zasobniki). TW wymagają, by tramwaj mógł zjechać awaryjnie ze skrzyżowania bez zasilania z sieci trakcyjnej bądź spod izolatora sekcyjnego, z uwzględnieniem wzniesień i łuków.

Pojawią się także rozwiązania poprawiające bezpieczeństwo. Przewoźnik wymaga zastosowania systemu antykolizyjnego, który ostrzega motorniczego przed kolizją i chroni przed najechaniem na przeszkodę podczas ruszania. W tramwajach pojawi się również system wsparcia motorniczego, którego zadaniem jest reagowanie w sytuacjach jego rozproszenia bądź zmęczenia. Do tego czoło tramwaju powinno być zbudowane zgodnie z najnowszymi normami w celu minimalizacji skutków wypadków z udziałem pieszych.

Cztery lata na zakup pierwszych tramwajów

Zakup będzie dwuetapowy. W pierwszym kroku (w przetargu w celu zawarcia umowy ramowej) dokonana zostanie ocena ofert oraz kwalifikacja potencjalnych wykonawców w oparciu o szereg kryteriów. Oprócz ceny pod uwagę będzie brane zużycie energii, rozwiązania techniczne (nacisk osi tramwaju na tor, długość podłogi, odległość dolnej krawędzi otworu drzwi dwustrumieniowych od osi wzdłużnej tramwaju, nachylenie podłogi, odległość pomiędzy pierwszymi drzwiami dwustrumieniowymi a czołem tramwaju, rozwiązania drzwi pasażerskich), ograniczenie emisji hałasu, plan utrzymania tramwajów, okres gwarancji. W kolejnym etapie (zamówieniu wykonawczym) potencjalni dostawcy będą konkurować wyłącznie ceną.

Umowa ramowa zostanie zawarta na okres 48 miesięcy, w którym będzie można podpisać umowę wykonawczą, tj. zlecić produkcję i dostawy tramwajów. Realizacja dostaw poszczególnych partii tramwajów będzie warunkowana pozyskaniem odpowiedniego finansowania (np. unijnego).

Producent będzie miał 28 miesięcy na dostawę tramwajów z zamówienia podstawowego, licząc od dnia zawarcia umowy wykonawczej. Pierwsze dwa tramwaje powinny pojawić się przed upływem 24 miesięcy. Na uruchomienie opcji przewoźnik będzie miał odpowiednio 76 miesięcy dla tramwajów jednokierunkowych i 66 miesięcy dla tramwajów dwukierunkowych. Minimalna partia, jaka może zostać kupiona w ramach opcji, to pięć tramwajów. Wykonawca będzie miał 31 miesięcy na dostawę tramwajów jednokierunkowych w ramach opcji, licząc od wywołania opcji. W przypadku tramwajów dwukierunkowych okres ten wynosi 41 miesięcy.