Tramwaje Warszawskie ponownie rozstrzygną przetarg. Hyundai już poproszony o wyjaśnienie

Warszawski przetarg na dostawy do 213 tramwajów budzi bardzo dużo emocji. W lutym Tramwaje Warszawskie wybrały ofertę koreańskiej firmy Hyundai Rotem Company. Od wyboru odwołała się Pesa. Jak pisaliśmy, w oparciu o krótką sentencję wyroku, Krajowa Izba Odwoławcza 27 marca za nieuzasadnione uznała większość merytorycznych zarzutów Pesy, m.in. dot. realności terminów i ceny oferty firmy Hyundai. Izba umorzyła też odwołanie w zakresie zarzutu o nienależytą realizację przez Hyundai kontraktu na dostawy 10 elektrycznych zespołów trakcyjnych dla Kolei Ukraińskich.

KIO za uzasadniony uznała tylko jeden zarzut formalny Pesy. Izba wezwała Tramwaje Warszawskie do wyjaśnienia wątpliwości związanych z treścią zaświadczenia płacenia podatków oraz tego, czy w Korei wydaje się dokument potwierdzający brak odroczeń lub zaległości podatkowych w zakresie należności wobec powierników.

Do tej pory strony opierały się wyłącznie na sentencji oraz ustnym uzasadnieniu wyroku. Krajowa Izba Odwoławcza zgodnie z prawem sporządziła też pisemną wersję, która rzuca więcej światła na implikacje wyroku. Zgodnie z decyzją, Tramwaje Warszawskie muszą unieważnić wybór najlepszej oferty, wezwać HRC do wyjaśnień, a następnie ponownie rozstrzygnąć przetarg.

Ceny i terminy

Pesa, w swoim odwołaniu, podnosiła, że zgodnie z „ogólnie dostępną wiedzą, potwierdzoną w środkach masowego przekazu”, HRC nie posiada zorganizowanego zaplecza, umożliwiającego realizację zamówienia. Tymczasem terminowe wykonanie umowy wymaga gotowej bazy i zaplecza czynnego od razu po podpisaniu umowy. Zdaniem bydgoskiego producenta Hyundai nie opracował jednoznacznej koncepcji co do sposobu realizacji zamówienia. To, jak twierdzi Pesa, ma przełożenie nie tylko na niemożność dotrzymania terminów, ale i też na zaoferowanie nierealnej ceny. Pesa wskazuje, że HRC tylko nieznacznie zmodyfikował cenę, co nie uwzględnia dodatkowych wymogów i krótszych terminów realizacji.

HRC w toku postępowania potwierdził, że zamierza realizować zamówienie w funkcjonującym już zakładzie Changwon, który posiada wszelkie wymagane certyfikaty (w tym IRIS).

KIO w uzasadnieniu podała, że zamawiający ograniczył do minimum treść składanych przez wykonawców ofert. Zamawiający nie wymagał przedstawienia koncepcji realizacji zamówienia. Jak przekonuje Izba, „na podstawie samej treści złożonej (…) oferty nie ma podstaw do powzięcia wątpliwości co do tego jak, gdzie i jakimi zasobami” HRC zamierza zrealizować zamówienie. Izba podkreśliła, że Hyundai podjął kroki zmierzające do zabezpieczenia kluczowych komponentów (co – zgodnie z argumentacją TW – jest możliwe, gdyż specyfikacja zamówienia zawiera jednoznacznie postanowienia) i transportu morskiego. Pozyskana przez Pesę oferta na transport morski jednego i dziesięciu tramwajów nie może stanowić podstawy do podważania oferty HRC w zakresie czasu trwania transportu morskiego – Hyundai, realizujący umowy na całym świecie, może uzyskać po prostu bardziej konkurencyjne oferty.

Izba odrzuciła też zarzuty dotyczące „rażąco niskiej” ceny. Zgodnie z przepisami zamawiający jest zobowiązany do wezwania startujących w przetargu do wyjaśnień „w przypadku powzięcia wątpliwości” w kwestii ceny. Zdaniem KIO, Tramwaje Warszawskie przedstawiły przekonujące wyjaśnienia co do braku wątpliwości w zakresie realności wyceny przy ocenie ofert. Spółka powoływała się na doświadczenie z realizacji innych postępowań swoich i prowadzonych przez innych zamawiających, a także odwoływała się do sposobu ustalenia szacunkowej wartości przedmiotu zamówienia.

Wątek Ukrainy

Kolejny filar odwołania Pesy to „poważne naruszenie obowiązków zawodowych”, które miałyby polegać na nienależytym wykonaniu przez HRC umowy na dostawy ezt-ów dla Kolei Ukraińskich. Pojazdy miały zawierać błędy konstrukcyjne, skutkujące wyłączeniem ich z eksploatacji i powstaniem znacznych szkód finansowych. Pesa powoływała się na materiały prasowe, wskazujące na problemy związane m.in. z hamulcami, klimatyzacją czy kompresorami, a także z pęknięciami w konstrukcji w obszarze wózków. Jak twierdzi Pesa, przyczyną były wady konstrukcyjne, niedostateczna jakość materiałów oraz niedostosowanie pojazdów do wymogów krajowych.

Hyundai wskazał, że Pesa opiera się na niepewnym źródle informacyjnym. HRC wyjaśnił, że był podwykonawcą Hyundai Corporation, a umowa podwykonawstwa została wykonana należycie, co wynika ze świadectwa wykonania, wydanego przez ukraińską stronę. Wobec HRC nie podjęto też żadnych cywilnych, administracyjnych ani karnych postępowań, nie nałożono też żadnych sankcji.

Ostatecznie Pesa wycofała ten zarzut. Wobec tego KIO umorzyła postępowanie w tym zakresie.

Co z zaświadczeniami

Pesa zakwestionowała też trzy dokumenty, złożone przez Hyundai – zaświadczenia o niezaleganiu z opłacaniem podatków, o zapłacie składek ubezpieczenia społecznego i zdrowotnego oraz składek ubezpieczenia pracowniczego i od wypadków przemysłowych. Zdaniem Pesy dokumenty wzbudzają wątpliwości co do stanu faktycznego i nie potwierdzają w należytym stopniu braku przesłanek do wykluczenia oferty.

Jak wskazywała Pesa, w treści dokumentu o niezaleganiu z opłacaniem podatków zostało zamieszczone oświadczenie Dyrektora Urzędu Skarbowego Changwon, który zaświadczał, że „z pominięciem należności wobec powierników (…) nie występują żadne inne odroczone należności podatkowe w formie fizycznej”. Zdaniem Pesy z oświadczenia wynika, że HRC posiada nieopłacone należności wobec powierników.

Zamawiający wskazywał, że zarzuty mają charakter niczym niepopartych wątpliwości . Wzmianka, na którą powołuje się Pesa, zdaniem TW, nie świadczy o istnieniu zaległości podatkowych i nie wskazuje na istnienie jakichkolwiek odroczonych należności podatkowych wobec organów podatkowych (a jedynie powierników). Jak z kolei przekonywał Hyundai, z przepisów koreańskich wynika, że zaświadczenie o niezaleganiu z opłacaniem podatków „nie obejmuje swym zakresem informacji dotyczących należności wymaganych od powierników”, a kwestia ta jest zupełnie nieistotna dla oceny spełnienia warunków udziału w postępowaniu.

KIO stwierdziła, że HRC i TW inaczej interpretują kwestionowany fragment zaświadczenia o niezaleganiu z podatkami. To, zdaniem Izby, świadczy o tym, że zamawiający „nie ma pełnej wiedzy na temat, których dotyczy, bądź nie, omawiane zaświadczenie”. Strony nie odpowiedziały na pytanie, „czy istnieje możliwość uzyskania zaświadczenia” w zakresie odroczeń bądź zaległości podatkowych wobec powierników. Dopiero w momencie, gdy zostanie stwierdzone, że takich dokumentów nie wydaje się w Korei, Hyundai będzie mógł powołać się na oświadczenie złożone przed notariuszem.

Co dalej?

Dużo wątpliwości budziła kwestia dalszych działań, które wynikają z sentencji wyroku w zakresie „wyjaśnienia wątpliwości” związanych z zaświadczeniem podatkowym. TW i Hyundai twierdziły, że to nie wymaga unieważnienia wyboru najkorzystniejszej oferty, natomiast Pesa przekonywała, że taka sentencja implikuje konieczność unieważnienia wyboru, wezwania HRC do wyjaśnień i ponownego rozstrzygnięcia przetargu.

Kwestię tę rozwiewa wyrok w formie pisemnej. Wyjaśnienie, czy w Korei wydaje się dokument potwierdzający brak odroczeń lub zaległości podatkowych w zakresie należności powierników powinno nastąpić „po wcześniejszym unieważnieniu przez zamawiającego czynności wyboru oferty najkorzystniejszej. Następnie, w zależności od uzyskanej odpowiedzi, zamawiający powinien podjąć dalsze kroki” – to jest wezwać HRC do uzupełnienia dokumentu bądź akceptacji złożonego oświadczenia przed notariuszem. „Po przeprowadzeniu ww. czynności zamawiający powinien dokonać ponownego badania i oceny ofert” – wskazuje KIO.

Teraz pora na ruch Tramwajów Warszawskich. – Postąpimy zgodnie z wyrokiem KIO. Hyundai w styczniu złożył zaświadczenie o tym, że nie zalega z podatkami w Korei. Teraz musi złożyć jeszcze dodatkowe wyjaśnienie. Według wyroku KIO ma z niego wynikać, że w Korei, nie ma możliwości uzyskania zaświadczenia o braku zaległości wobec powierników – komentuje Maciej Dutkiewicz, rzecznik prasowy Tramwajów Warszawskich.

– Wszystkie podatki są zapłacone, nie ma żadnych zaległości. Niezwłocznie, gdy zostaniemy zapytani przez klienta, w ramach wyjaśnień odpowiemy na wszystkie wątpliwości wskazane przez KIO. Najważniejsze jest, by jak najszybciej przejść do kolejnego etapu – czyli produkcji tramwajów – odpowiada Marcin Jędryczka, przedstawiciel HRC.

AKTUALIZACJA: 16:30

Tramwaje Warszawskie, zgodnie z decyzją KIO, formalnie unieważniły czynność wyboru najkorzystniejszej oferty, by wyjaśnić kwestię zaświadczeń podatkowych wydawanych w Korei. Zamawiający już wezwał Hyundai Rotem Company do wyjaśnienia kwestii wspomnianego zaświadczenia.