Komisja Europejska: Środków na ekologiczny transport miejski nie zabraknie

Przedstawicielka KE podkreśliła, że unijne plany nie będą polegały na ograniczeniu mobilności mieszkańców miast, lecz na dostarczeniu im nowoczesnych i ekologicznych środków poruszania się. – Mobilność jest ważna na co dzień. Wiąże się ona jednak z kosztami dla społeczeństwa: emisją gazów cieplarnianych, zanieczyszczeniem, utratą różnorodności biologicznej, wypadkami i korkami. Potrzebujemy bardziej odpornego, inteligentnego i zrównoważonego systemu mobilności miejskiej. Ma on również kluczowe znaczenie dla ogólnej odporności systemu transportowego i gospodarki – stwierdziła.

Zrównoważone plany w metropoliach

Temu właśnie celowi mają służyć przyjęte na szczeblu Unii Europejskiej dokumenty: Strategia na rzecz Zrównoważonej i Inteligentnej Mobilności oraz Nowe Unijne Ramy Mobilności Miejskiej. – Mam nadzieję, że będą one skutecznym wsparciem dla władz lokalnych i samorządowych. Powinny poprawić dostęp do mobilności na terenie całej UE – kontynuowała Kopczyńska. Dzięki Ramom Mobilności wzmocniony publiczny transport zbiorowy ma stać się podstawą mobilności miejskiej – wraz z jazdą na rowerze, chodzeniem pieszo i nowymi usługami w zakresie mobilności współdzielonej. – Komplementarność między nimi powinna zapewnić mieszkańcom bezpieczne, niezawodne i dostępne formy mobilności – uznała.

W związku z przyjęciem zmienionego rozporządzenia w sprawie TEN-T 431 największych węzłów miejskich w UE będzie musiało przyjąć Plany Zrównoważonej Mobilności Miejskiej (SAMP). Mają one promować multimodalny i zrównoważony system mobilności miejskiej. – Zaleciliśmy również, aby państwa członkowskie przyjęły funkcje koordynacji i wsparcia poprzez wprowadzenie krajowych programów wspierających miasta w przygotowaniu, monitorowaniu i wdrażaniu planów mobilności – dodała dyrektor DG MOVE.

– Cieszymy się, że Polska stała się liderem w tym zakresie – podkreśliła przedstawicielka UE. Zmiany, które zaszły w ostatnich latach w zakresie bezemisyjnego transportu zbiorowego w całej UE, a zwłaszcza w Polsce, oceniła jako imponujące. – W ciągu zaledwie 5 lat liczba autobusów zeroemisyjnych w całej Unii wzrosła przeszło 10-krotnie: z ok. 1600 pod koniec 2018 r. do ponad 17 tysięcy pod koniec 2023 r. W Polsce w tym czasie liczba ta wzrosła z ponad 100 do ponad 1000 – przytoczyła dane.

Nowy fundusz zmniejszy wykluczenie transportowe?

Dla przejścia na warianty mobilności zgodne z zasadami zrównoważonego rozwoju konieczne będą nowe inwestycje. Będą one dotyczyły nie tylko infrastruktury i pojazdów, ale także aranżowania przestrzeni publicznej na nowo w sposób, który nada bezemisyjnemu transportowi zbiorowemu priorytet. – Znaczne środki finansowe UE udostępniono z różnych źródeł – takich jak Instrument na rzecz Odbudowy i Zwiększenia Odporności, Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego i Fundusz Spójności, a także CEF czy program Invest.EU – przypomniała Kopczyńska.

Kolejne możliwości stwarza Społeczny Fundusz Klimatyczny. – Określono w nim bezemisyjne i niskoemisyjne rozwiązania w obszarze transportu, w tym – transportu zbiorowego, jako potencjalne obszary wsparcia. Fundusz ten ma przynieść korzyści gospodarstwom domowym, mikroprzedsiębiorcom oraz użytkownikom transportu znajdującym się w trudnej sytuacji, zwłaszcza – doświadczającym ubóstwa energetycznego i transportowego – poinformowała przedstawicielka KE. Ma on też poprawić sytuację obywateli, którzy nie dysponują środkami transportu zbiorowego alternatywnymi dla samochodów osobowych na obszarach peryferyjnych i wiejskich, zapewniając im alternatywę w postaci regularnych linii komunikacyjnych. – Fundusz ten to okazja, której nie można przegapić. Państwa członkowskie mają możliwość wykorzystania znacznej części jego zasobów właśnie na komunikację publiczną – zaznaczyła.

Rowery, logistyka i bezpieczeństwo

Odpowiednie inwestycje infrastrukturalne będą również potrzebne dla wspierania aktywnej mobilności – chodzenia pieszo i jazdy na rowerze. – W ubiegłym miesiącu KE wraz z Parlamentem Europejskim i Radą podpisały pierwszą w historii Europejską Deklarację w sprawie Transportu Rowerowego z bardzo ambitnymi zobowiązaniami. Deklaracja ma na celu zapewnienie wszystkim w Europie dostępu i odpowiednich warunków do jazdy na rowerze oraz wzmocnienie rozwoju infrastruktury rowerowej, w tym – lepszych połączeń z transportem zbiorowym, bezpiecznymi miejscami parkingowymi oraz infrastrukturą ładowania rowerów elektrycznych – wyliczyła Kopczyńska.

Przechodząc do kwestii przewozu towarów, dyrektor DG MOVE podała przykład Poznania. – Dzięki finansowaniu unijnemu miasto wdrożyło szereg inicjatyw mających na celu opracowanie zrównoważonego planu logistyki miejskiej i usprawnienia logistyki przy jednoczesnym priorytetowym traktowaniu zrównoważonego rozwoju i potrzeb mieszkańców – podkreśliła. Konkretne działania, które mogą zostać podjęte, to – między innymi – wprowadzenie elektrycznych pojazdów dostawczych, budowa infrastruktury do ich ładowania, współpraca z lokalnymi przedsiębiorcami i firmami logistycznymi oraz wyznaczenie obszarów załadunku i rozładunku.

Kopczyńska wspomniała także o bezpieczeństwie ruchu drogowego. – To kluczowy czynnik umożliwiający realizację wielu naszych szerszych celów transportowych. W Polsce EFRR jest dobrze wykorzystywany do poprawy bezpieczeństwa na drogach – oceniła. Choć jednak w ostatnich 20 latach wiele zmieniło się na lepsze, Polska z wynikiem 52 zgonów w wypadkach na milion mieszkańców jest nadal powyżej średniej europejskiej. – Wiele zostało zatem do zrobienia. Mam nadzieję, że przegląd polityk i działań na szczeblu UE w zakresie transportu i mobilności w miastach zaowocuje jeszcze większą liczbą pomysłów i możliwych rozwiązań – podsumowała.