Komunikacja w gminach po cięciach PKS Częstochowa. Gra va banque?

PKS Częstochowa systematycznie wycofuje się z obsługi deficytowych połączeń na terenie powiatów częstochowskiego i kłobuckiego de facto organizowanych oddolnie, na zasadach komercyjnych, do których lokalne samorządy nie kwapiły się dokładać. Jak wspomnieliśmy w jednej z wcześniejszych publikacji, przedstawiciele niektórych z nich wyrażali zdziwienie finansowymi oczekiwaniami przewoźnika.

Samorządy pod ścianą

Ważność większości obecnie obowiązujących rozkładów jazdy wygasa z końcem lutego i w marcu. PKS Częstochowa zaproponował wszystkim obsługiwanym gminom nowe zoptymalizowane rozkłady jazdy wraz z nową kalkulacją dopłat.

Zasada tego posunięcia jest prosta – gminy albo się zdecydują, albo nie. Jeżeli z oferty skorzystają, to będą płaciły PKS-owi niewielkie stawki za wozokilometr. Jeżeli nie – PKS zostawi sobie najbardziej dochodowe kursy ustępując pola komercyjnym przewoźnikom, którzy zażądają od pasażerów większych kwot za bilety.

To celowe i ma uświadomić pasażerom – czyli wyborcom lokalnych samorządowców – że bez PKS będzie drożej i mniej dogodnie, co zresztą już ma miejsce w jednej z miejscowości, której mieszkańcy płacąc komercyjnemu przewoźnikowi za bilet 11 złotych z utęsknieniem wspominają czasy, kiedy za ten sam bilet płacili 6 zł i zgodnie z przewidywaniami prezesa PKS – zaczynają się interesować poczynaniami lokalnych władz w zakresie komunikacji.

PKS gra va banque

- Zakład bez trudu utrzyma się z tego, co planuję zostawić – powiedział prezes PKS Częstochowa Artur Piekacz zapytany przez nas o losy firmy w przypadku, gdyby samorządy pozostały bierne i nie przystały na pełną współpracę. Piekacz stwierdził, że to obecnie utrzymując z własnego budżetu nierentowne połączenia zakład traci większe kwoty, niż te których nie zarobi po wprowadzeniu zmian.

PKS Częstochowa nie opuści całkowicie gmin pozostając na najbardziej dochodowych kursach. Będzie tym samym przypominał o swoim istnieniu mieszkańcom, którzy dodatkowo będą drażnieni różnicą cen u poszczególnych przewoźników, co powinno przełożyć się na ich naciski na gminnych włodarzy.

Czy jednak PKS takim posunięciem nie zagrał va banque? Marcin Gromadzki w analizie dla Transportu Publicznego wykazał, że według najnowszej propozycji nowelizacji ustawy PTZ, przewozy komercyjne na szczeblu innym, niż międzywojewódzki, będą niedopuszczalne. Oznacza to, że PKS nie będzie mógł już na własnych warunkach jeździć po gminach. Jak można prognozować rozwój wydarzeń?

Wariant pierwszy – organizowanie komunikacji przez samorządy będzie obowiązkowe, więc gminy lub w ich imieniu powiaty będą musiały zawrzeć z kimś umowę. Może być tak, że niskimi stawkami to właśnie PKS zgarnie wszystkie pakiety linii. Wariant drugi – niektóre gminy mogą zawrzeć wcześniej umowy z innymi przewoźnikami i PKS będzie musiał je całkiem opuścić. Ale to mało prawdopodobne.

Gmina Konopiska – komunikacja gminna

Z terenu obsługiwanego przez PKS Częstochowa tylko dwie gminy podjęły się organizowania komunikacji. Konopiska zdecydowały się na komunikację gminną opartą na trzech liniach analogicznych do wiązek połączeń organizowanych dotąd przez PKS. Autobusy operatora – GTV Bus – będą dojeżdżać tylko do granicy z Częstochową, skąd pasażerów zabierze autobus komunikacji miejskiej.

Tym samym gmina unika kłopotliwej procedury porozumienia międzygminnego umożliwiającego tworzenie taryf dla kursów do Częstochowy i korzystanie z przystanków częstochowskiego zarządcy. Cena biletu na terenie gminy to 2 zł i umożliwi przesiadkę między gminnymi liniami. Cena biletu jednorazowego w Częstochowie to 3 zł, co oznacza dojazd do centrum Częstochowy za 5 zł.

Blachownia – analizy

Blachownia chce zapewnić mieszkańcom nieodpłatny transport na terenie gminy i tani dowóz do Częstochowy (4 zł). Mieszkańcy jednak walczą o powrót do systemu komunikacji miejskiej z Częstochowy pamiętając zalety korzystania z jednej taryfy, zaś PKS Częstochowa intensywnie pertraktuje z wójtem oferując kolejne propozycje skomunikowania gminy.

Rozważane oferty, systemy transportu oraz koszty są skrajnie różne, całej sprawie z uwagą przyglądają się mieszkańcy. Analizy trwają.

Innym samo się zrobi

Pozostałe gminy zdają się na łaskę i inicjatywę komercyjnych przewoźników. Gmina Starcza ogłosiła nawet oficjalnie, że jest to zmiana przewoźnika, choć zarówno wcześniej z PKS Częstochowa, ani obecnie z komercyjnym Uni-Metalem umowy nie zawarła.

To właśnie dlatego najbardziej możliwy może być wariant pierwszy rozważań zawartych powyżej, czyli po wprowadzeniu obligatoryjności zawierania umów samorządów z operatorami trzeba będzie ich wybrać. Naturalnym będzie postępowanie przetargowe lub zapytanie ofertowe, a PKS w większości przypadków będzie miał możliwość powrotu do obsługi komunikacyjnej mieszkańców w pełnej krasie. Pod warunkiem, że przy nowelizacji PTZ nic się już nie zmieni...