Kongres Czystego Powietrza. Ministerstwo Klimatu: Chcemy włączyć się w Zielony Ład

Przedstawiciel resortu zaczął od opisu stanu obecnego. – Wystarczy spadek temperatury, by Polska stała się czerwonym punktem na smogowej mapie Europy. W zestawieniu Światowej Organizacji Zdrowia wśród 50 europejskich miast o najgorszej jakości powietrza jest aż 36 polskich – podkreślił. – Smog nie jest już teoretycznym przedmiotem badań naukowców, lecz przedmiotem debaty publicznej – dodał. Warto przypomnieć, że jeszcze kilka lat temu wypowiedzi innych przedstawicieli rządu miały zupełnie inny wydźwięk – za przykład mogą posłużyć cytowane przez nas słowa byłego ministra energii Krzysztofa Tchórzewskiego.

Problem smogu ma, według podsekretarza, charakter systemowy i wymaga takich działań. – Wprowadziliśmy zakaz sprzedaży najniższej jakości paliw i pieców, tzw. kopciuchów. Program „Czyste Powietrze” jest pierwszym w historii Polski tak szerokim programem rządowym poświęconym temu problemowi. Obejmuje on wsparcie finansowe dla termomodernizacji domów jednorodzinnych oraz wymianę starych źródeł ogrzewania – przypomniał Guibourge-Czetwertyński. Program ma trwać do 2029 r. W planach jest wymiana ponad 100 tysięcy starych kotłów za ponad 100 mln zł. – Pracujemy nad ulepszeniami programu, tak by zwiększyć jego dostępność dla mieszkańców i przyspieszyć wymianę źródeł ciepła – zadeklarował Guibourge-Czetwertyński.

– Sama wymiana źródeł ciepła to jednak za mało. Aby ogrzewanie mogło być efektywne, konieczna jest termomodernizacja. Z myślą o niej 1 stycznia 2019 r. wprowadziliśmy ulgę termomodernizacyjną, która pozwala na odliczenie wydatków na termomodernizację od dochodu – kontynuował. Ponieważ walka ze smogiem powinna odbywać się jak najbliżej beneficjentów, kluczową rolę ma w niej odgrywać ścisła współpraca między rządem a samorządami. – Naszą rolą jako Ministerstwa Klimatu jest tworzenie programów i zapewnianie środków – ale to samorządy wiedzą najlepiej, do kogo przede wszystkim pomoc powinna trafić. Wsłuchujemy się w ich głos, by móc najlepiej alokować środki – zapewnił przedstawiciel ministerstwa.

Dbałość o czyste powietrze powinna obejmować też rozbudowę sieci ciepłowniczej tam, gdzie jest to uzasadnione, oraz rozwój zero- i niskoemisyjnego transportu. Guibourge-Czetwertyński docenił starania miast, które – jak Warszawa – systematycznie rozbudowują flotę autobusów elektrycznych lub gazowych. – W 2028 r. mają one stanowić 30% całego taboru autobusowego w komunikacji miejskiej w polskich miastach – zapowiedział, przypominając o powołaniu przez rząd Funduszu Niskoemisyjnego Transportu. – Miasta mają też możliwość tworzenia stref czystego transportu, do których wjazd samochodów spalinowych jest ograniczony. Należy też coraz bardziej zwiększać rolę transportu zbiorowego. Pozytywny wpływ na środowisko ma tez preferencyjne traktowanie samochodów elektrycznych w strefach płatnego parkowania oraz na buspasach – mówił podsekretarz.

Guibourge-Czetwertyński poruszył też temat zielonej energii, w szczególności – pozyskiwanej ze słońca. – Wspieramy tworzenie małych instalacji fotowoltaicznych w gospodarstwach domowych. Stworzenie silnej bazy konsumenckiej zwiększy nie tylko możliwość wytwarzania energii, szczególnie w szczycie zapotrzebowania, ale pozwoli też wykorzystać ja do ogrzewania budynków w ekologiczny sposób – argumentował. Zmienianie struktury polskiej energetyki ma być nie tylko odpowiedzią na zaostrzającą się unijną politykę klimatyczną, ale i wykorzystaniem szansy, jaką otwiera ona przed Polską.

– Przed nami droga długa, ale możliwa do pokonania. Chcemy przyczynić się do realizacji jednego z najambitniejszych programów w historii wspólnoty, jakim jest osiągnięcie neutralności klimatycznej. Trzeba jednak uwzględniać przy tym pozycję startową każdego kraju, w tym – Polski – zastrzegł Guibourge-Czetwertyński, wyrażając nadzieję, że Zielony Ład zostanie uszczegółowiony i rozbudowany o rozwiązania na rzecz sprawiedliwej transformacji. – Polska będzie jednym z krajów, od których zmniejszenie roli węgla w gospodarce będzie wymagało największych wysiłków. Komisja Europejska zdaje sobie z tego sprawę. Prowadzimy rozmowy o zapewnieniu możliwie jak największych środków na transformację, która musi być procesem długotrwałym i stopniowym, z uwzględnieniem roli czynnika społecznego. To najlepszy moment na takie działania – podsumował przedstawiciel Ministerstwa Klimatu.

Kongres Czystego Powietrza odbywa się w tym roku po raz trzeci. Organizatorami wydarzenia są: samorząd województwa mazowieckiego, Urząd m. st. Warszawy, Mazowiecka Agencja Energetyczna i Zespół Doradców Gospodarczych TOR.