Kraków: Brak wadium nie stanowi przeszkody do umowy z Pesą

W zeszłym tygodniu pojawiła się informacja o wycofaniu przez Pesę wadium w przetargu na dostawy 35 nowych tramwajów dla Krakowa z opcją na kolejne 15 pojazdów. Według części przekazów medialnych producent miał zrezygnować z podpisania umowy. Nieprzedłużanie ważności wadium nie jest jednak tożsame z nieprzedłużaniem ważności oferty.

Wadium stanowi instrument, który ma dyscyplinować wykonawcę, który złożył najkorzystniejszą ofertę, m.in. do uzupełnienia dokumentów dotyczących oferty, a przede wszystkim do zawarcia umowy o zamówienie publiczne. W przypadku prawomocnej decyzji o wyborze oferty najkorzystniejszej brak wadium nie stanowi jednak przeszkody dla zawarcia umowy w okresie związania ofertą, a nawet wówczas, gdy oferta przestała być wiążąca. Zgodnie z orzecznictwem Krajowej Izby Odwoławczej, sądów okręgowych oraz Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, żaden z przepisów ustawy Prawo zamówień publicznych nie zakazuje zawarcia umowy nawet po upływie terminu związania ofertą. Upływ tego terminu powoduje jedynie, że wykonawca może, ale nie musi się zgodzić na jej zawarcie. Analogicznie, w przypadku nieprzedłużenia ważności wadium, w okresie w którym oferta jeszcze wiąże, zamawiający traci wyłącznie instrument nacisku, którym mógłby „zmotywować” wykonawcę do zawarcia umowy. Nie oznacza to jednak, że umowa nie może zostać skutecznie zawarta. Dopiero gdy wykonawca jednoznacznie odmówi zawarcia umowy lub na wezwanie zamawiającego nie podejmie działań zmierzających do jej zawarcia w wyznaczonym terminie zamawiający może dokonać wyboru kolejnej najkorzystniejszej oferty w postępowaniu.

Należy pamiętać, że w procedurze udzielenia zamówienia, np. od momentu wniesienia odwołania do wydania orzeczenia przez KIO lub w przypadku prowadzenia kontroli uprzedniej przez Prezesa UZP, okres związania ofertą ulega zawieszeniu. Analogiczna zasada nie dotyczy jednak terminu ważności wadium. W konsekwencji, okres związania ofertą może ulec automatycznemu wydłużeniu niezależnie od woli wykonawcy, podczas gdy ważność wadium będzie wygasać w pierwotnym, deklarowanym przez wykonawcę terminie związania ofertą. Nie może zatem dziwić fakt, że wykonawca, np. z uwagi na odmienne warunki rynkowe, może stracić zainteresowanie zawarciem umowy i wykonaniem zamówienia lub potrzebuje dodatkowego czasu na potwierdzenie, czy w zmienionych okolicznościach wynikających z upływu czasu jest w stanie wykonać zamówienie na warunkach deklarowanych w ofercie. W takiej sytuacji wykonawcy nie przedłużają wadium, tak aby jego ważność korelowała z wydłużonym, wbrew woli wykonawcy, terminem związania ofertą, co jednak nie oznacza, że ostatecznie nie zdecydują się na zawarcie umowy.