Londyn niebawem otworzy Crossraila. Nadchodzi rewolucja komunikacyjna

Crossrail, nazwany linią Elizabeth na cześć królowej Elżbiety II, zrewolucjonizuje poruszanie się po Londynie i aglomeracji. To średnicowa linia kolejowa, która jest rodzajem metra regionalnego, która wyjedzie daleko poza granice miasta – dzięki temu wyeliminowana zostanie konieczność odbywania przesiadek w sporej części podróży. Trasa pokona centrum Londynu w tunelu o długości 21 km. Realizowane przedsięwzięcie ma na celu rozładowanie i tak już zatłoczonych, klasycznych linii metra w centrum miasta. Rocznie ma przewozić 250 mln podróżnych. Linia łączy duże generatory ruchu – lotnisko Heathrow, centrum miasta oraz zagłębie biurowe Docklands. Crossrail często porównywany jest z paryskimi liniami RER. 

Teraz otwarty zostanie centralny odcinek trasy – od Paddington do Abbey Wood. W piątek 13 maja linia uzyskała dopuszczenie do ruchu, wydane przez Office of Rail and Road (ORR). Podróżni skorzystają z dziewięciu stacji, z czego siedem podziemnych. Pociągi będą jeździły od poniedziałku do soboty z częstotliwością co pięć minut (12 pociągów na godzinę). W niedziele i wieczorami będą prowadzone testy oraz dalsze prace nad aktualizacją oprogramowania. W tym etapie linia Elizabeth będzie funkcjonować jako trzy niezależne odcinki – z przesiadką na stacjo Paddington do Reading i Heathrow oraz na stacji Liverpool Street do Shenfield. Według zapowiedzi cała linia ma zostać zintegrowana jesienią – wtedy częstotliwość kursowania na centralnym odcinku wzrośnie do 22 pociągów na godzinę między Paddington i Whitechapel. Później otwarta zostanie podziemna stacja Bond Street, gdzie nie zakończyły się jeszcze wszystkie prace. Pełną zdolność przewozową linia ma osiągnąć do maja 2023 r.


mat. prasowe

Od zakończenia II wojny światowej było już wiele koncepcji wytyczenia nowej linii w osi wschód-zachód. Pierwszy pełny projekt Crossrail został złożony w parlamencie w 1991 r. Nic z tego nie wyszło, ale centralny korytarz trasy został wykorzystany w kolejnych pracach koncepcyjnych. Ostatecznie ustawę dot. Crossraila złożono w 2005 r. i w 2008 r. nabrała ona mocy prawnej.

Na bazie porozumienia Transport for London oraz Departamentu Transportu – głównych inwestorów – zawiązano spółkę Crossrail Limited. Formalny start prac miał miejsce w 2009 r. Wówczas zakładano, że trasa zostanie oddana w 2018 r., a roboty zamkną się w koszcie 14,8 mld funtów (ok. 81,3 mld zł). Główne roboty ruszyły w 2011, a prace tunelowe – z wykorzystaniem ośmiu tarcz TBM – były prowadzone od maja 2012 r. do maja 2015 r. Następnie rozpoczęto wyposażanie i wykańczanie tuneli.

W 2015 r. uruchomiono pod marka TfL Rail odcinek między Liverpool Street i Shenfield, z wykorzystaniem istniejącej naziemnej infrastruktury. W 2018 r. wprowadzono na tę trasę docelowy tabor – w sumie w Bombardierze zamówiono 66 jednoprzestrzennych pociągów złożonych z dziewięciu wagonów. W 2018 r. ruszyły połączenia TfL Rail między Paddington i Heathrow oraz Hayes & Harlington, przedłużone potem do Reading. Wiosną 2021 r. rozpoczęły się odbiory centralnego odcinka, a w listopadzie rozpoczęto jazdy próbne. Ostatecznie koszt inwestycji urósł do 18,9 mld funtów (103,8 mld zł). Więcej o projekcie pisaliśmy tutaj.