Mistrz kierownicy ucieka

Kilka tygodni temu Polska zawrzała z oburzenia, oglądając rajdy „Froga” ulicami Warszawy. W sobotnią noc szaleniec urządził sobie slalom po sopockim „Monciaku”, jednym z najpopularniejszych wakacyjnych deptaków w Polsce, gdzie w upalne noce ciężko jest wcisnąć szpilkę. Nie można oczywiście jeszcze przesądzać przyczyn tego ostatniego zdarzenia (nie ma jeszcze potwierdzenia, czy kierowca był pod wpływem narkotyków, a jedna z telewizyjnych stacji informacyjnych podała nieoficjalnie, że w przeszłości leczył się on psychiatrycznie).

Nie zmienia to jednak faktu, że zdarzenia te – jak i dziesiątki innych – prowokują, przynajmniej pośrednio, po raz kolejny do postawienia wniosku, iż istnieje w Polsce systemowy problem „mistrzów kierownicy”, wykraczający przecież daleko poza „Monciak”. A system, który powinien dążyć do rozwiązania tego problemu – ku radości opinii publicznej – działa w przeciwnym kierunku.

Prawo zachęca, by je łamać

Zwiększanie liczby fotoradarów, w powszechnym odczuciu Polaków – i, o zgrozo, także większości mediów – jest postrzegane nie jak sposób na walkę z piratami drogowymi, tylko jak zawoalowany sposób na łupienie kieszeni Bogu ducha winnych kierowców. To oczywiście niejedyny problem. Kolejnym jest fakt, że wysokość najdroższego mandatu – 500 zł – pozostaje niezmieniona od 1995 r., kiedy to średnia krajowa wynosiła, uwaga, 703 zł; w I kwartale br. przekroczyła 4 tys. zł, czyli wzrosła prawie 6-krotnie!

W dalszym ciągu – mimo częściowego zaostrzenia przepisów w ostatnich latach – nie określono miejsca quadów w prawie o ruchu drogowym. A kilka tygodni temu posłowie zdecydowali, że posiadanie prawa jazdy kat. B minimum 3 lata, uprawnia do przesiadki na motocykl (o pojemności silnika do 125 ccm) bez dodatkowych egzaminów. „Sto dwudziestki piątki” w większości rozpędzają się bez problemu powyżej 100 km/godz.

W 2012 r. Instytut Badawczy Dróg i Mostów przygotował (na zlecenie Sekretariatu Krajowej Rady Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego) raport nt. kosztów wypadków drogowych. Wyszło z niego, że jednostkowy koszt śmiertelnej ofiary wypadku drogowego wynosi ok. 2,5 mln zł! Koszt osoby rannej – ok. 1 mln zł, a lekko rannej – ok. 15 tys. zł. Na te kwoty składają się m.in. wydatki służb (związane z zabezpieczeniem miejsca wypadku), koszty leczenia bądź pochówku, koszty prowadzenia procesów sądowych i utrzymywania w więzieniach skazanych za spowodowanie wypadków drogowych, wypłaty ubezpieczeń i odszkodowań, a także straty ponoszone przez pracodawców ofiar oraz straty dla całej gospodarki, wynikające ze zmniejszenia produkcji i spadku konsumpcji. Czy te dane też nie przemawiają do świadomości?

Bać się, a nie śmiać się

Zaostrzenie prawa jest niezbędne. Konieczna jest nowelizacja przepisów odstraszająca przed ich łamaniem. Mowa tu o radykalnym podniesieniu kar finansowych, trudniejszej procedurze odnowienia prawa jazdy przez osobę, która utraciła je w wyniku nadmiernej liczby punktów, ustanowieniu szczególnie dotkliwych kar za recydywę i jazdę bez „prawka”.

W tej akurat materii dobrze będzie, jeśli społeczeństwo zacznie się bać, a nie śmiać z przepisów. I jednocześnie – zacznie szanować prawo. Bo zapewne większość z tych, co wcześniej z oburzeniem oglądali rajdy „Froga”, z równym oburzeniem naciskają na hamulec przed „suszarkami”, chwilę później znów wciskając gaz w podłogę. I to jest, delikatnie mówiąc, brak logiki.