Po latach zaniedbań dworzec w Olsztynie stracił już funkcję reprezentacyjną na rzecz architektonicznego koszmarka. Według PKP SA ratunkiem może być jedynie wyburzenie obecnego budynku i zastąpienie go nowym – znacznie mniejszym. Przyjrzeliśmy się koncepcji, jaką mają kolejarze dla dworca kolejowego w mieście wojewódzkim jakim jest Olsztyn, choć szczegółowo jego wygląd i formę określi projektant.
Dotychczasowy budynek dworca powstał w 1971 roku, jako integrujący funkcje kolejowe i autobusowe. Pomiędzy budynkami jest łącznik pozwalający na szybkie przejście między dworcami. Na ówczesne czasy była to wizja bardzo nowoczesna. Budynek kolejowy ma ponad 6,3 tys. m kw., a jego kubatura liczona jest na 25 tys. m sześciennych. Dworzec składa się z dwóch kondygnacji naziemnych i jednej podziemnej. Główną przestrzeń publiczną stanowi hol główny wokół którego rozmieszczono kasy biletowe i małe punkty handlowe. Konstrukcja obiektu jest żelbetowa, a wykończenie stanowią kamienne posadzki i lastryko. Od frontu budynku znajduje się przeszklona elewacja. We wnętrzu znaleźć można także kamienne mozaiki. Według danych PKP SA rocznie na dworcu odprawianych jest ponad 2,6 mln pasażerów, przy dziennej obsłudze po ok. 100 przyjazdów oraz odjazdów pociągów.
Budynek kilkukrotnie mniejszy
W ramach projektu zaplanowano budowę całkowicie nowego dworca. PKP SA chciałoby, aby całkowita powierzchnia wynosiła 1420 m kw. Oznacza to, że nowy obiekt będzie aż czterokrotnie mniejszy w porównaniu obecnego. Budynek miałby mieć 3 kondygnacje naziemne i jedną podziemną. Na parterze, w centralnej części kompleksu, znalazłby się główny hol z poczekalnią i pomieszczenia do obsługi pasażerów – w tym toalety, kasy biletowe oraz pomieszczenia na cele usługowe. Lokalizacja holu głównego pokryje się z obecną. Przestrzeń na pierwszym piętrze zostanie wykorzystana na potrzeby przewoźników, obsługi dworca oraz na pomieszczenia techniczne. Na drugim piętrze stworzona zostanie całodobowa poczekalnia z toaletami, pomieszczeniami na drobny handel oraz pomieszczeniami obsługi dworca. Zamawiający dopuszcza także możliwość zmian proporcji do 30% w przypadku powierzchni publicznych, komercyjnych i technicznych.
Rzut parteru, mat. PKP SA
Rzut I piętra, fot. WU
Rzut piętra II, mat. PKP SANa czas prac dla podróżnych powstanie dworzec tymczasowy z kasami biletowymi. Pod uwagę brane są dwie opcje – modułowa zabudowa kontenerowa lub adaptacja pomieszczeń w innym budynku w bezpośrednim sąsiedztwie dworca.
Przed dworcem parking i zielony plac Przebudowie podlegać będzie również najbliższe otoczenie dworca ograniczone do działki PKP SA. Od nowa powstaną jezdnia wraz z chodnikami. W pobliżu znajdzie się parking na 52 samochody oraz parking kiss&ride. Przed dworcem powstanie zielony plac ze ścieżkami pieszymi i miejscami do siedzenia. Przewidziano wyposażenie placu we wszystkie niezbędne elementy małej architektury jak ławki, kosze na śmieci i tablice informacyjne. Z zakresu informacji dla podróżnych zaplanowano znaki kierunkowe, dynamiczną informację kolejową, tablicę z planem miasta oraz tablicę z nazwą stacji. Również oświetlenie zostanie dopasowane do otoczenia miejskiego i zastosowana będzie technologia LED. Przewidziano także parking dla rowerów osłonięty wiatą. Przy okazji inwestycji zadbano także o wymianę sieci i instalacji podziemnych.
Stacja także na nowo Wykonawca w ramach umowy zaprojektuje również gruntowną przebudowę stacji Olsztyn Główny. W ramach modernizacji PKP PLK chcą kompleksowo wymienić tory stacyjne i rozjazdy oraz przebudować sieć trakcyjną. Zaplanowano także przebudowę peronów, które będą miały długość 300 metrów, a ponadto będą wyższe i szersze, co wpłynie na zmianę układu torów na stacji. Zabytkowe wiaty na peronach zostaną poddane renowacji. Dostęp zapewnić mają ścieżki naprowadzające oraz windy o pojemności do ośmiu osób.
Istotne dla pasażerów jest także dojście na perony. Tutaj zamawiający zleci projektantom przedstawienie dwóch wariantów. Pierwszym z nich jest pozostawienie tunelu wraz z jego gruntowną naprawą i budową odwodnienia. Drugi zakłada budowę kładki łączącej także budynek dworca i osiedle Zatorze. W tym wariancie zakłada się likwidację tunelu. Analiza materiałów zamówienia wskazuje jednak, że to wariant z kładką jest preferowany przez zamawiającego. Ponadto przewiduje się budowę na stacji tablic z systemem dynamicznej informacji pasażerskiej i monitoringu oraz wymianę oświetlenia i systemu nagłośnienia.
Nowy czy zmodernizowany? PKP SA jako organizator przetargu
wybrał już wykonawcę projektu. Trwają teraz formalności niezbędne do podpisania umowy i czas na składanie odwołań. W tle trwa także proces uznania dworca za zabytek. Wojewódzki Konserwator Zabytków po raz drugi
odmówił wpisania Olsztyna Głównego na listę zabytków. Decyzję można jednak zaskarżyć do Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Organizacje społeczne już zapowiedziały, że
to uczynią. W tym przypadku PKP SA zabezpieczyło się w przetargu, że w momencie uznania dworca za zabytek, projektant ma przedstawić koncepcję modernizacji istniejącego budynku.