Olsztyńska rewolucja w komunikacji nie tylko tramwajem stoi

Do tej pory mieszkańcy stolicy Warmii i Mazur musieli posługiwać się wyłącznie biletami papierowymi, sprawdzać godzinę odjazdu autobusu w rozkładzie jazdy zawieszonym na przystanku. A o ewentualnych utrudnieniach na mieście dowiadywali się niekiedy od innych pasażerów, którzy jakimś dziwnym zbiegiem okoliczności posiedli tę informację.

ITS, który jest teraz wdrażany, ma wnieść do Olsztyna zupełnie nową jakość w podróżowaniu komunikacją publiczną, której do tej pory nie było. – ITS to rozwiązania teleinformatyczne, które ułatwiają poruszanie się po mieście, szczególnie pasażerom komunikacji miejskiej – mówi Ewa Janowiak, rzeczniczka projektu tramwajowego. – W skład olsztyńskiego systemu wejdą takie rozwiązania jak biletomaty, karta miejska, wyświetlacze w autobusach i tramwajach, tablice dynamicznej informacji pasażerskiej – wymienia.

Dla pasażerów

Jak stanęły w Olsztynie pierwsze czarne słupy w pobliżu przystanków, to wszyscy zaczęli się zastanawiać się, co to będzie. Firma Sprint SA, która wygrała przetarg na budowę systemu ITS w Olsztynie, zaczęła montować pierwsze tablice dynamicznej informacji pasażerskiej. 77 takich tablic stanie na najczęściej uczęszczanych przystankach. W tym na wszystkich tramwajowych.

Tablice mają pokazywać rzeczywisty czas odjazdu pojazdu komunikacji miejskiej, z uwzględnieniem opóźnień. Wszystko to zapewni sygnał GPS zamontowany w autobusach i tramwajach. Całość systemu będzie zarządzana i nadzorowana z dwóch Centrów Zarządzania Ruchem Ulicznym oraz Zarządzania i Sterowania Transportem Publicznym, który znajduje się w Zarządzie Dróg Zieleni i Transportu. Ma to poprawić wykorzystanie komunikacji miejskiej przez podróżnych oraz zapewnić komfort przy przesiadkach na inne linie. Olsztyn szykuje się także do wprowadzenia biletów czasowych.

Na razie trwają testy tablic, ale już cześć autobusów jest rejestrowana przez system. Skutkuje to tym, że niektóre odjazdy tablica pokazuje w minutach, a niektóre z podaniem pełnej godziny. Pełne uruchomienie tablic ma nastąpić wraz ze startem tramwajów, czyli późną jesienią.

Skoro już mowa o biletach, to należy wspomnieć, że w ramach projektu miasto zakupiło 90 000 bezkontaktowych kart, które będą spełniały funkcje biletów elektronicznych. Od niedawna można już wypełniać wnioski o wydanie elektronicznej Olsztyńskiej Karty Miejskiej. Do tej pory olsztynianie kupowali papierowe kwadraciki na które byli zobligowani nanieść numer posiadanej przez nich legitymacji ZDZiT. – Karta miejska będzie dostępna w Olsztynie w dwóch wersjach – personalizowana i na okaziciela. Zastąpi ona bilety miesięczne i będzie miała funkcje elektronicznego portfela. Każdy, kto zdecyduje się na kartę personalizowaną, będzie mógł zapisać na niej informacje o ulgach i przywilejach, dzięki czemu nie będzie już konieczności noszenia dodatkowych dokumentów, jak legitymacje uczniowskie – wyjaśnia rzeczniczka projektu tramwajowego.

Aby móc korzystać z biletu elektronicznego w Olsztynie, we wszystkich pojazdach trzeba było wymienić kasowniki. Z dotychczasowych Pixela na 527 dwusystemowych kasowników do biletów papierowych oraz elektronicznych firmy R&G w kolorze limonkowym.

Poza zmianami kasowników w autobusach zastępuje się także stare wyświetlacze, o ile takie były, nowymi ekranami LED. Miasto zakupiło na ten cel 517 wyświetlaczy, które mają pokazywać podróżnym przebieg trasy, a także informować o aktualnym przystanku.

Dodatkowo zamontowanych zostanie 159 biletomatów w autobusach i tramwajach. Posiadać je będą na pewno wszystkie tramwaje oraz wszystkie niedawno zakupione nowe autobusy Solarisa. W nich już przygotowano nawet miejsce na przyszłe zamontowanie maszyn.

Stacjonarnych biletomatów stanie na mieście 37. Na placu Roosevelta już jeden zamontowano. Służy on do testowania usługi. Także w jednym z pojazdów pojawił się biletomat, w którym można już kupować bilety. Reszta znajdzie się na najbardziej uczęszczanych przez pasażerów przystankach. Będzie w nich można zakupić bilet na przejazd komunikacją miejską o każdej porze dnia i nocy.

Dla kierowców

Kierowcy raczej nie mogą mówić o ułatwieniach. Wręcz odwrotnie, będą musieli się wystrzegać zbyt dosadnego wciskania pedału gazu. W Olsztynie w ramach projektu ITS pojawi się 500 kamer monitoringu na skrzyżowaniach, na przystankach oraz tramwajach i autobusach, z czego pięć skrzyżowań objętych będzie systemem pomiaru prędkości i przejazdu na czerwonym świetle.

System ITS pozwoli też na sterowanie ruchem za pomocą kamer i pętli indukcyjnych zamontowanych na skrzyżowaniach. Obecnie pod obszarem działania tego systemu jest już 67 sygnalizacji świetlnych, ale docelowo będzie 85. Pozwoli to na upłynnianie ruchu, ale przede wszystkim nada priorytet komunikacji miejskiej. – Autobusy i tramwaje będą miały zamontowane czujniki, które będą wysyłały sygnał do Centrum Sterowania Ruchem, gdy będą spóźnione. Dojeżdżając do skrzyżowania automatycznie pojazdy te otrzymają zielone światło i będą mogły zniwelować opóźnienie – mówi Janowiak.

Łączny koszt uruchomienia całego systemu wyniesie prawie 67 mln zł. Według harmonogramu, uruchomienie całego systemu ma nastąpić 31 października 2015 roku. Na razie system działa tylko częściowo, bowiem brakuje jeszcze tak istotnej części projektu, jak tramwaje, które także muszą zostać włączone do całego systemu.