Powiat częstochowski aktualizuje plan transportowy przed uruchomieniem komunikacji

Teren ziemskiego powiatu częstochowskiego był przez dekady obszarem działania PKS Częstochowa, który jednak w ostatnich latach rozrzedzał sieć komunikacyjną wywołując zjawisko wykluczenia komunikacyjnego na coraz większym terenie. Winę za ten stan ponoszą samorządy gminne, które skutecznie wzbraniały się przed dofinansowaniem kursów.

Ledwo kilka z 26 gmin powiatów częstochowskiego i kłobuckiego zorganizowało transport. Reszta mieszkańców zdana jest na fantazję i interes ekonomiczny pojedynczych przewoźników. Powiat częstochowski, korzystając z tzw. funduszu autobusowego, niebawem zmieni tę sytuację organizując na swoim terenie komunikację powiatową. Właśnie dobiegają końca konsultacje społeczne nad jej podwalinami, tj. aktualizowanym planem zrównoważonego transportu.

Problemy transportu

W dokumencie przeczytać można, że malejące zainteresowanie transportem wynika m.in. ze zbyt małej świadomości ekonomicznej i logistycznej mieszkańców powiatu, braku widocznych działań lobbingowych i marketingowych względem transportu publicznego, brak priorytetu dla transportu publicznego w ruchu drogowym, małej ilości lub nawet braku węzłów przesiadkowych oraz braku skomunikowania transportu publicznego drogowego z transportem kolejowym.

Transport postrzegany jest w planie za produkt walczący z konkurencją poprzez atrakcyjność dla potencjalnych klientów. Pomóc ma zdefiniowanie transportu publicznego jako produktu konkurencyjnego względem innych form przemieszczania, zwłaszcza z motoryzacją indywidualną. Zauważono, że argumenty o ekologii nie są przekonujące. O atrakcyjności decyduje nie tylko cena, komfort, czas przejazdu, ale i dostępność.

Podwaliny systemu

Plan tworzy więc standardy transportu zbiorowego zawierające się w kilku obszarach. W obrębie infrastruktury miałyby to być utrzymanie liczby przystanków adekwatnie do potrzeb komunikacyjnym z zatokami w miejscach tego wymagających, wyposażenie coraz większej liczby przystanków we wiaty. Na polu częstotliwości kursów postuluje się m.in. utrzymanie wysokiej częstotliwości kursowania pojazdów na liniach o większym natężeniu podróżnych, dostosowanie częstotliwości do potrzeb docierających do pracy i szkół oraz wyróżnienie szczytów porannych i popołudniowych. Połączenia bezpośrednie należy zapewnić w uzasadnionych faktyczną potrzebą relacjach zgłaszanych przez mieszkańców, a na pewno pomiędzy sąsiadującymi ze sobą siedzibami władz gmin i miast.

Zwrócono także uwagę na informację pasażerską. Każdy przystanek musi być wyposażony w rozkłady jazdy, taryfę opłat z uprawnieniami do ulg oraz regulamin przewozu. Przystanki dostosowane do potrzeb niepełnosprawnych poprzez ustalenie wysokości krawędzi peronów, czemu w sukurs przyjdą autobusy niskopodłogowe lub z rampą najazdową.

Operatorzy mogą być wyłaniani w przewidzianych prawem procedurach: zamówienie publiczne, koncesjonowanie, a w ostateczności powierzenie. Nie przewiduje się dysponowania własnym zakładem transportowym. Nie wspomniano słowem o jednolitej taryfie opłat lub konieczności wzajemnego honorowania biletów pomiędzy operatorami.

Spójna obsługa podróżnych

Stworzono trzy grupy przystanków: zwykłe (słupek, ławka, wiata), węzły przesiadkowe (zespoły przystanków w niedużej odległości dodatkowo z solidnym oświetleniem) oraz wielkie węzły, czyli centra obsługi pasażerów (poza Częstochową tylko w Blachowni i Koniecpolu). Małe węzły w ruchu na szczeblu gmin i między gminami większe znaczenie będą odgrywały te w Rędzinach, Rudnikach, Kłomnicach, Mykanowie, Mstowie, Św. Annie, Olsztynie, Poczesnej i Janowie (tu także dla połączeń do powiatu myszkowskiego).

Pojawi się numeracja linii składająca się z litery „C” i numeru. Te umieszczone na tablicach czołowych o wymiarach 90 cm na 19 cm o jednolitym układzie graficznym wraz z krojem pisma i czcionką. Tablice boczne klasyczne muszą być stosowane nawet w autobusach z tablicami elektronicznymi i powinny zawierać ilustrację graficzną przebiegu trasy z oznaczeniami kolorystycznymi stref taryfowych, nazwami przystanków, orientacyjnym czasem przejazdu oraz dostępnymi przesiadkami. Autobusy to tabor niskoemisyjny spełniający normę minimum EURO 3 i 4.

Obszar powiatu podzielono na trzy strefy zarządzania: I – Blachownia, Konopiska, Poczesna, Starcza, Kamienica Polska, II – Olsztyn, Janów, Lelów, Przyrów, Koniecpol, Dąbrowa Zielona, Mstów, III – Mykanów, Kruszyna, Rędziny, Kłomnice. Przewidywane linie podzielono na kategorie względem pełnionych funkcji. Są to: pierwsza zapewniające połączenie siedziby powiatu z siedzibami gmin (11 linii, połączenia co 1-2 godziny, ok. 12 kursów). Druga kategoria to połączenia między gminami a innymi miejscowościami gminy (13 linii, ok. 4-6 kursów). Trzecia kategoria zapewni połączenia miejscowości nie będącymi siedzibami gmin (4 linie po 4-6 kursów).

W obrębie kategorii czwartej utworzono linię łączącą wschodnią część powiatu (Janów – Przyrów – Dąbrowa Zielona – Koniecpol – Lelów) 4-6 kursami. Kategoria piąta, to twór teoretyczny bez wskazanych linii i kryteriów. Kategoria szósta, to trasy opracowane na podstawie analizy potrzeb przewozowych z 2020 i 2021 r. (10 linii).

Trasy mają liczne odcinki wspólne, nie nadano im jeszcze numeracji handlowej, a ich przebieg obrazuje mapa. Będą one poddawane okresowej analizie ekonomicznej w zakresie rentowności i przydatności. W przypadku nierentowności organizator zastrzega sobie prawo do wystąpienia o dofinansowanie ze strony gmin, następnie zmniejszenia częstotliwości, a ostatecznie likwidacji linii.