Poznań wyda więcej na drogi i komunikację niż oświatę

Projekt budżetu na 2021 rok tworzony był w warunkach dużej niepewności związanej z pandemią Covid-19. Jego najważniejsze założenia opracowano w lipcu i sierpniu tego roku, czyli w czasie, gdy nastąpiło ponowne "otwarcie" gospodarki oraz wzrost dochodów, a liczba chorych utrzymywała się na stabilnym poziomie. W oparciu o te dane oszacowano dochody oraz ustalono stan wydatków zaprezentowanych w projekcie. Dziś sytuacja wygląda inaczej: obserwujemy znaczny wzrost zakażeń, a rząd wprowadza kolejne obostrzenia i ograniczenia w prowadzeniu działalności gospodarczej. Dlatego niewykluczone, że projekt budżetu będzie musiał być aktualizowany – jeśli skutki pandemii będą bardziej dotkliwe niż wcześniej zakładano, prawdopodobnie trzeba będzie zmniejszyć założone w nim kwoty dochodów i wydatków.

Epidemia Covid-19 to nie jedyne zjawisko, które ma negatywny wpływ na budżety miast. W całej Polsce finanse samorządowe są systematycznie osłabiane poprzez decyzje władz centralnych. Zagrożeniem dla budżetu mogą być trwające prace nad kolejnymi ustawami ograniczającymi dochody własne samorządów. Tym razem – wg szacunków rządu -chodzi o ubytek w podatku dochodowym od osób fizycznych dla sektora samorządowego na poziomie 1,4 mld zł. Kolejny rok z rzędu pogłębia się różnica pomiędzy wydatkami na oświatę a rządową subwencją oświatową, która w coraz mniejszym stopniu pokrywa koszty. W 2021 roku do zadań oświatowych Poznań dopłaci aż 551 mln zł (dla porównania - w 2015 roku było to 298 mln zł).

Mimo tych licznych utrudnień miasto stara się maksymalnie chronić przyjęty i realizowany program inwestycyjny. Dzięki temu Poznań będzie w stanie nie tylko wykorzystać zdobyte dofinansowania z UE, ale również będzie łagodzić negatywne skutki pandemii dla lokalnych przedsiębiorców.

Prawie 1,2 mld zł na inwestycje

Dochody budżetu zaplanowano na 4,3 mld zł – to nieco więcej, niż w planie z ubiegłego roku. W tej kwocie mieszczą się dochody bieżące (4,1 mld zł) oraz majątkowe (228 mln zł). Na wydatki zaplanowano 5,02 mld zł, czyli o 4,6% więcej niż w rok temu. W tym na wydatki bieżące Poznań wyda 3,8 mld zł, a na wydatki majątkowe, czyli inwestycje - prawie 1,2 mld zł. Podobnie jak w ubiegłych latach, w dochodach i wydatkach Poznania ujęte są duże kwoty na transfery socjalne (np. 500+) - ale Miasto jest tylko pośrednikiem w wypłacaniu tych pieniędzy.

W planie zapisano zarówno duże ogólnomiejskie inwestycje, jak i szereg mniejszych, oczekiwanych przez mieszkańców, podnoszących jakość ich życia i zachęcających do zamieszkania w Poznaniu. Wiele z nich ma już zapewnione dofinansowanie ze środków UE.

W projekcie budżetu na 2021 rok zabezpieczono również 21 mln zł na realizację Poznańskiego Budżetu Obywatelskiego. Deficyt budżetu ma wynieść 681 mln zł – co wynika bezpośrednio z wielkości kwot zaplanowanych na inwestycje.

W strukturze wydatków budżetu dominują trzy grupy. Najwięcej – aż 1,54 mld zł – miasto wyda na drogi i komunikację zbiorową. To ponad 336 mln zł więcej w porównaniu z planem tegorocznym. Drugie w kolejności, jeśli chodzi o wielkość, będą wydatki na oświatę: niemal 1,4 mld zł. Ponad 990 mln zł Poznań wyda na politykę społeczną, zdrowotną i rodzinną, a niemal 216 mln zł zaplanowano na gospodarkę komunalną i ochronę środowiska.

Na tzw. rezerwy ogólne i celowe zaplanowano ponad 97 mln zł. To ważna kwota, ponieważ właśnie z niej w dużej mierze miasto może czerpać środki na walkę z koronawirusem. Nie da się precyzyjnie przewidzieć dalszego przebiegu pandemii, trudno więc wskazać, ile pieniędzy będzie potrzebne na przeciwdziałanie wirusowi w 2021 roku. Wiadomo jednak, że do listopada tego roku miasto wydało na ten cel ponad 11,5 mln zł oraz straciło ok. 200 mln zł (na kwotę tę składają się dochody, które nie wpłynęły do budżetu przez pandemię - np. utracone wpływy z biletów komunikacji miejskiej, PIT i CIT czy podatku od nieruchomości).

Najważniejsze inwestycje

Na 2021 rok zaplanowano liczne inwestycje drogowe. Są wśród nich m.in. budowa ul. Św. Wawrzyńca (31,7 mln zł) i ul. Hodowlanej (7,3 mln zł), a także węzła Nowa Naramowicka (65,5 mln zł) oraz zintegrowanego węzła transportowego przy ul. Grunwaldzkiej (7 mln zł). W projekcie znalazła się również przebudowa wiaduktu w ciągu ul. Kurlandzkiej (16,2 mln zł) połączona z przebudową układu drogowego oraz modernizacja wiaduktu w ciągu ul. Gołężyckiej (7 mln zł).

Trwać będą też prace związane z pierwszym i drugim etapem Programu "Centrum" – czyli z budową torowiska w ul. Ratajczaka (20 mln zł), przebudową tras tramwajowych wraz z uspokojeniem ruchu w ulicach: Św. Marcin, Gwarna, 27 Grudnia, pl. Wolności, Towarowa (45,2 mln zł) oraz z budową trasy na Naramowice, na którą Miasto wyda w 2021 roku aż 194,4 mln zł.

Poza wielkimi inwestycjami przez cały rok powstawać mają nowe drogi rowerowe i chodniki oraz remontowane będą ulice. 13,7 mln zł zaplanowano na odnowę płyty Starego Rynku, a ponad 19,7 mln zł - na ukończenie przebudowy Rynku Łazarskiego. 9 mln zł ma być przeznaczone na budowę nowego schroniska dla zwierząt.

Biorąc pod uwagę ogólną sytuację, realizacja budżetu będzie wymagała stałego monitorowania i sporej dyscypliny oraz konieczności korzystania z finansowania budżetu miasta w drodze kredytów i emisji obligacji.