Poznańska Mapa Barier. Spis problemów stolicy Wielkopolski

Projekt prowadzony był od 2014 roku, ale dopiero teraz opublikowano jego wyniki. Na zakres przestrzenny opracowania składa się obszar pierwszej oraz fragment obszaru drugiej ramy komunikacyjnej miasta, z wykluczeniem Starego Rynku, terenów MTP oraz Wolnych Torów. Zanalizowany teren wynosi w sumie 11,36 km2, co stanowi niespełna 5 proc. powierzchni miasta. Ten niewielki fragment może być traktowany jako przykład tego, jakie problemy infrastrukturalne mogą dotyczyć dużo większych obszarów Poznania.

Brakuje wytycznych dla projektowania przestrzeni miejskiej

– W związku z brakiem szczegółowych wytycznych dotyczących projektowania infrastruktury technicznej ciągów pieszych (np. umiejscowienie elementów małej architektury względem istniejącej zabudowy i szerokości chodnika, określenie wysokości tabliczek przystankowych czy usytuowanie wypustek ostrzegawczych przy przejściach dla pieszych) wciąż mamy do czynienia z absurdalnymi rozwiązaniami, które stanowią bariery architektoniczno-przestrzenne. Aby nadać impuls do działania, diagnozie zostały poddane utrudnienia najczęściej pojawiające się na terenie Poznania – piszą autorzy raportu.

W inwentaryzacji stwierdzono ogółem 733 bariery, co daje niespełna 65 barier na km2. Wśród najczęściej spotykanych barier wyróżniono nieodpowiednie przejścia dla pieszych (37 proc. barier), nieodpowiednią nawierzchnię (31,8 proc. barier), przeszkody na drodze (15 proc. barier), niedostosowane schody (9,3 proc. barier), nieodpowiednie przystanki (2,9 proc. barier) oraz nieodpowiednie kładki (0,5 proc. barier).

Nieodpowiednie przejścia dla pieszych

Wśród najczęściej spotykanych barier znalazły się nieodpowiednie przejścia dla pieszych. W tej kategorii główną barierą – ponad 50 proc., są oznaczenia fakturowe, czyli wypustki i ich złe położenie bądź całkowity brak. 20 proc. wszystkich barier w tej kategorii jest stan techniczny krawężników. Oprócz tego jako barierę zakwalifikowano również nieodpowiednią nawierzchnię przejścia dla pieszych – głównie nierówności, ale także nieodpowiedni materiał, z którego została wykonana nawierzchnia, czy problematyczne rynsztoki. Jako nieliczne wyodrębniono problemy związane z brakiem lub nieodpowiednią sygnalizacją dźwiękową oraz niepoprawnym oznakowaniem przejść dla pieszych.

Nieodpowiednia nawierzchnia

Zdecydowana większość barier w tej kategorii to nierówności nawierzchni – stanowią one aż 65 proc. Pozostałe trudności to niejednolita nawierzchnia, nieodpowiedni typ materiału, z którego nawierzchnia została wykonana – zwłaszcza kostka brukowa i inne.

– Kategoria ta doskonale ukazuje fakt, iż bariery w przestrzeni miejskiej przysparzają problemy nie tylko osobom z różnego typu niepełnosprawnościami, ale także w pełni zdrowym ruchowo mieszkańcom Poznania. Zaniedbane i zniszczone chodniki, często z licznymi ubytkami, niejednolita nawierzchnia, nieodpowiednie materiały budowlane sprawiają trudności każdemu użytkownikowi przestrzeni – czytamy w raporcie.

Niedostosowane schody

Najczęstszą barierą w tej kategorii okazał się brak podjazdów (72 proc.). Zdecydowanie mniejszy udział procentowy stanowił brak lub niedostosowane poręcze oraz zły stan techniczny schodów utrudniający bądź uniemożliwiający poruszanie się, w tym nieodpowiedni rodzaj nawierzchni.

Przeszkoda na drodze

Największy odsetek wszystkich przeszkód na drodze przypada na pojedyncze przeszkody, takie jak na przykład hydranty, słupy, latarnie czy znaki drogowe. Sporą część z nich stanowią przewężenia chodnika.

Nieodpowiednia kładka

W tej kategorii zinwentaryzowano jedynie cztery bariery. Są to przede wszystkim złe rozwiązania techniczne, jak nieodpowiednie nachylenie rampy, brak poręczy, zbyt krótki podjazd oraz zbyt wysoki krawężnik, który znacznie utrudnia korzystanie z rampy.

Nieodpowiedni przystanek

99 proc. zanotowanych niedogodności w tej kategorii to brak wypustek informujących o zbliżaniu się do krawędzi przystanku. Pozostałe problemy to źle oznakowane przystanki tymczasowe.

Inne

W tej kategorii znalazły się takie utrudnienia jak: brak przejścia dla pieszych, niedostosowane miejsce parkingowe dla osób z niepełnosprawnościami czy niedziałająca winda.

– Wszystkie istniejące bariery - te mniejsze i te większe wpływają negatywnie na odbiór przestrzeni przez jej użytkowników. Dlatego metodą „małych kroczków” najlepiej zacząć od likwidacji najmniejszych utrudnień w ciągach komunikacyjnych. Od kwestii technicznych, takich jak obniżenie wysokości krawężników, uzupełnienie braków w pasach wypustek ostrzegawczych, przez zmianę umiejscowienia elementów infrastruktury technicznej, aż do elementów informacyjnych, jak zmiana wysokości, na której umieszczane są tabliczki przystankowe. W dobie wzrostu znaczenia komunikacji pieszej i publicznej miasto powinno skupić się na udogodnieniach ciągów pieszych i przestrzeni publicznych. Zachęcając przy tym inwestorów prywatnych do współpracy w tym zakresie. Wielu z nich, często przez niewiedzę o ekonomicznym aspekcie, nie uwzględnia projektowania uniwersalnego jako fundamentu tworzenia przestrzeni publicznych lub półprywatnych. Należy więc położyć duży nacisk na współpracę instytucji publicznych z prywatnym sektorem – np. przy okazji remontów chodników – piszą autorzy raportu.

Docelowo projekt Poznańskiej Mapy Barier obejmować ma obszar całego miasta, przyczyniając się do likwidacji obecnych barier oraz zapobiegania tworzenia następnych.