RBF: Straż miejska powinna móc kontrolować buspasy. Zielone światło sejmowej komisji

RBF proponuje dodanie w ustępie 2 nowego punktu o możliwości zatrzymania u ukarania kierowcy poruszającego się po buspasie mimo braku uprawnień, a w ustępie 3 – punktu o możliwości wykorzystania w tym celu nagrań z monitoringu. Jak uzasadnia organizacja, nadanie komunikacji zbiorowej priorytetu w ruchu ulicznym jest jednym z najważniejszych działań mogących zmniejszyć zatłoczenie miast ruchem samochodowym i jego konsekwencje (hałas, smog i niesprawność układu komunikacyjnego).

Co piąty kierowca wjeżdża na buspas bezprawnie

Obecnie prawo do egzekwowania przestrzegania przepisów na buspasach ma jednak tylko policja, która ze względu na inne obowiązki przeprowadza kontrole rzadko. W efekcie przepisy są nagminnie łamane, a czas przejazdu komunikacji zbiorowej pogarsza się. Kierowcy samochodów, nielegalnie omijając nimi korki, spowalniają ruch autobusów. Według badan struktury ruchu z lutego 2019 r. na Trasie Łazienkowskiej i na Grójeckiej w Warszawie aż 20% pojazdów na buspasach poruszało się nimi nielegalnie.

Petycja w sprawie zmiany art. 129b Prawa o Ruchu Drogowym w zakresie poszerzenia uprawnień strażników gminnych i miejskich w zakresie kontroli buspasów została złożona przez RBF do Sejmu 8 listopada ubiegłego roku. Biuro Analiz Sejmowych wydało opinię, w której wskazało – między innymi – konieczność doprecyzowania niektórych użytych w proponowanym tekście nowych punktów pojęć (np. „monitoring wizyjny”). Prawnicy BAS stwierdzili też, że niedawno, bo pod koniec 2015 r., ograniczono uprawnienia straży gminnych w zakresie kontroli ruchu drogowego, zatem „należałoby dokonać dodatkowej analizy, czy w konsekwencji przyjęcia postulowanego rozwiązania nie wystąpiłyby takie same negatywne aspekty szerszych uprawnień”. Wyrazili też wątpliwość co do zgodności z przepisami o ochronie danych osobowych.

Kontrola ważniejsza od monitoringu

Do zastrzeżeń tych odniósł się na posiedzeniu komisji przewodniczący RBF Adrian Furgalski. – Nie zgadzam się z sugestią, że wracamy do stanu sprzed 2016 r. – podkreślił. Jak stwierdził, niektóre samorządy wykorzystywały wtedy przepisy w patologiczny sposób, traktując kontrolę prędkości jako istotne źródło dochodów. Zdarzało się, że celowo ustanawiano zbyt wyśrubowane ograniczenia, by prowokować kierowców do ich łamania i nakładać tym więcej mandatów. – Jeśli chodzi o karanie nieuprawnionego wjazdu na buspasy, nie ma takiego ryzyka. Nikt nie będzie przecież tworzył fikcyjnych buspasów, by czerpać zyski z mandatów – argumentował Furgalski.

Przewodniczący RBF uznał pierwszą z proponowanych zmian za ważniejszą od drugiej. Choć wykorzystanie monitoringu (w samej Warszawie jest ponad 19 tys. kamer, wyłapujących ponad 10 tys. zdarzeń rocznie) do celu kontroli użytkowników buspasów byłoby pożądane, jego zdaniem przede wszystkim należy przyznać strażnikom gminnym samo uprawnienie do egzekwowania jazdy po właściwym pasie. – Najlepiej byłoby uchwalić postulowaną od dawna ustawę o monitoringu. Jeśli jednak okaże się to niemożliwe, należy uchwalić przynajmniej pierwszy punkt – przekonywał.

Drożne buspasy – więcej pasażerów

Furgalski przypomniał, że samorządy wielokrotnie skarżyły się w ostatnich latach na utratę możliwości kontrolowania przestrzegania przepisów na buspasach. Odbija się to negatywnie na realizacji miejskiej polityki transportowej. – W czasie pandemii COVID-19 sytuacja jeszcze się pogorszyła: choć brak dowodów, by komunikacja miejska była znaczącym źródłem zakażeń, liczba pasażerów spadła średnio o 40%, wzrosło za to natężenie ruchu samochodów. Chcemy odbudowywać zaufanie do komunikacji publicznej i finanse przewoźników. Jeśli jednak nadal będzie można bezkarnie jeździć samochodami po buspasach, osiągnięcie tego celu będzie trudniejsze – akcentował.

Z argumentami RBF zgodziła się wiceprzewodnicząca komisji, posłanka Koalicji Obywatelskiej Urszula Augustyn. – Uzasadnienie jest przekonujące, trudno go nie podzielać. Obawy BAS są nieuzasadnione, ponieważ propozycja dotyczy tylko jednego wykroczenia: nieuprawnionego korzystania z buspasów. Co do ochrony danych, warto skorzystać z gotowych rozwiązań co do monitoringu, które z pewnością istnieją, skoro np. Inspekcja Transportu Drogowego wykorzystuje w swojej pracy monitoring – stwierdziła. Komisja jednogłośnie przyjęła decyzję o rekomendowaniu przygotowania inicjatywy ustawodawczej.