Rusza nabór po dofinansowanie do „zielonych” pojazdów. Kto pierwszy ten lepszy

Operatorzy, jak i organizatorzy publicznego transportu zbiorowego mogą się starać o dofinansowanie do zakupów „zielonego transportu publicznego”. Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej na swojej stronie internetowej ogłosił szczegóły programu dotacji. Celem jest uniknięcie emisji zanieczyszczeń powietrza poprzez dofinansowanie przedsięwzięć polegających na obniżeniu wykorzystania paliw emisyjnych w transporcie.

Jak zauważa Marcin Gromadzki z PTC Consulting, pula beneficjentów nie ogranicza się do operatorów i organizatorów komunikacji miejskiej. – W szranki mogą więc stanąć uczestnicy gminnych, powiatowych i powiatowo-gminnych przewozów pasażerskich nie mających takiego charakteru – podkreśla. Jest tylko jedno zastrzeżenie: jeden wnioskodawca może złożyć w jednym naborze tylko jeden wniosek o dotację. Odmowa przyznania dofinansowania nie stanowi przeszkody do ubiegania się o dofinansowanie przedsięwzięcia w ramach tego samego naboru na podstawie nowego wniosku.

Budżet programu dla pierwszej fazy wynosi aż 1,3 mld zł. Z tego aż 1,1 mld zł to bezzwrotna forma dofinansowania, a 200 mln zł to pożyczka, którą trzeba będzie zwrócić. NFOŚiGW będzie oczekiwał na wnioski od 4 stycznia 2021 roku do 15 grudnia 2021 roku, chyba, że wcześniej wykorzystany zostanie budżet programu. Wówczas na stronie internetowej NFOŚiGW zostanie umieszczona informacja o braku możliwości składania wniosków.

Przewidziano łącznie trzy nabory dla programu. Rozpoczęcie drugiego zaplanowano 3 stycznia 2022 r., a jego zakończenie 15 grudnia 2022 r. Ostatni etap zaplanowano w okresie od 2 stycznia 2023 r. do 15 grudnia 2023 r. Szacuje się, że realizacja programu pozwoli zmniejszyć emisję dwutlenku węgla o co najmniej 16 ton rocznie.

Duże dofinansowanie do autobusów wodorowych

Dofinansowanie w I naborze obejmuje cztery formy. Do 80 proc. kosztów kwalifikowanych mogą liczyć ci, którzy zdecydują się na nabycie/leasing autobusu wykorzystującego do napędu wyłącznie energię elektryczną. Dofinansowanie poryje także koszt szkolenia kierowców lub mechaników z zakresu obsługi bezemisyjnych pojazdów.

Podobny poziom dofinansowania – 80 proc. – przewidziano na zakup trolejbusów. Tutaj również koszt szkolenia pracowników może zostać zrefundowany przez NFOŚiGW. Na większą dotację – 90 proc. – mogą liczyć podmioty, które zdecydują się na zakup autobusów wodorowych i przeszkolenie pracowników do ich obsługi. Należy też pamiętać, że ta forma pojazdów jest obecnie także najdroższa dla budżetów miast i przedsiębiorstw komunikacyjnych.

Ostatnia forma dotacji to 50 proc. dofinansowania do kosztów modernizacji i/lub budowy infrastruktury pozwalającej na obsługę i prawidłowe użytkowanie nabytych pojazdów. Na dofinansowanie mogą liczyć przedsiębiorstwa, które będą chciały budować punkty ładowania lub tankowania wodoru – wraz z niezbędną dla ich funkcjonowania infrastrukturą towarzyszącą. Do dofinansowania kwalifikują się także prace związane z siecią trakcyjną. Zaznaczono, że wartość dofinansowania do budowy lub modernizacji stacji tankowania wodoru nie może przekroczyć 3 mln zł na jedną stację.

Warto się jednak pospieszyć z wnioskowaniem, gdyż w drugim oraz trzecim etapie naboru poziom dofinansowania maleje odpowiednio do 70 proc. oraz 60 proc. Na tym samym poziomie pozostaje jednak dofinansowanie do zakupu pojazdów wodorowych oraz inwestycji w infrastrukturę.

Do wszystkich przedstawionych form przewidziano także formę wsparcia w postaci pożyczki zwrotnej. Można liczyć na dofinansowanie obejmujące do 100 proc. kosztów przedsięwzięcia. Zaznaczono, że pożyczka nie może być większa niż różnica pomiędzy wartością kosztów kwalifikowanych a wartością dofinansowania w formie dotacji. Pożyczka może być udzielona na okres nie dłuższy niż 12 lat.

Pojazdy tylko do konkretnych linii

Co istotne, wnioski poddawane będą ocenie na bieżąco. Oznacza to, że będzie liczyła się kolejność zgłaszania po środki. Należy pamiętać, że do wniosków należy obowiązkowo załączyć studium wykonalności wraz z aktywnym modelem finansowym. NFOŚiGW wymaga ponadto mapy w skali pozwalającej na identyfikację planowanych tras, stacji ładowania, tankowania wodoru, sieci trakcyjnej, innymi istotnymi dla przedsięwzięcia elementami infrastruktury przedsięwzięcia itp.

Jak podkreśla także Marcin Gromadzki z PTC Consulting, jeden z zapisów może okazać się mało satysfakcjonujący dla beneficjentów, gdyż założeniem programu jest przypisanie zakupionych autobusów/trolejbusów do konkretnych linii. Oznacza to, że program nie stwarza możliwości nabywania pojazdów po prostu na stan inwentarzowy.

W regulaminie programu zaznaczono, że dofinansowanie nie będzie udzielane na przedsięwzięcia, które zostały sfinansowane z publicznych środków krajowych lub zagranicznych, w szczególności ze środków budżetu Unii Europejskiej. Okres trwałości wynosi 5 lat od dnia zakończenia realizacji przedsięwzięcia.