Słowenia szykuje wielką przebudowę głównej stacji kolejowej i dworca w Lublanie

Stacja w Lublanie powstała w 1849 roku w ramach budowy kolei południowej łączącej Wiedeń, Lubljanę i Triest we Włoszech. To główny węzeł kolejowy na Słowenii, na którym występuje ruch pociągów krajowych i międzynarodowych. Stacja obsługuje ponadto ruch towarowy i wchodzi w skład sieci TEN-T, przez którą przebiegają korytarze Bałtyk – Adriatyk i Morze Śródziemne. Jak każdy duży ośrodek miejski, także Lublana generuje duży ruch podmiejskich połączeń pasażerskich. Dziennie do stolicy dojeżdża 450 składów, co przekłada się na 25 tys. podróżnych, którzy dziennie korzystają ze stacji i dworca. Jak podaje słoweńskie Ministerstwo Infrastruktury, ruch kolejowy w Lublanie stanowi aż 25 proc. obsługiwanego ruchu w całym kraju. Stacja obsługuje także duży ruch towarowy. Dziennie 35 proc. wszystkich uruchamianych składów towarowych przejeżdża przez węzeł kolejowy w Lublanie. W przeliczeniu daje to średnio 150 pociągów. W większości są to połączenia tranzytowe, a jedynie niewielka część ładunków, bo ok. 10 proc., zostaje w stolicy.

Obecna infrastruktura okazuje się już niewystarczająca. Ministerstwo zwraca uwagę, że przy obecnym natężeniu ruchu, węzeł kolejowy w Lublanie stanowi istotne wąskie gardło, co przekłada się na opóźnienia pociągów. – Wraz ze wzrostem liczby pociągów, obsługa składów na całym węźle kolejowym będzie coraz bardziej problematyczna – podkreśla ministerstwo.

Stąd decyzja o modernizacji całej stacji i rozbudowie węzła kolejowego w Lublanie. Inwestycja ma przebiegać w dwóch etapach. Pierwszym będzie budowa nowego i szerszego wiaduktu kolejowego nad drogą Dunajska cesta, która jest jedną z głównych ulic wyjazdowych z miasta. Obiekt będzie dostosowany do zwiększonej liczby torów prowadzących do stacji. Zamiast obecnych czterech torów, będzie ich sześć. Przebudowę przejdzie również jezdnia samej ulicy. Wymienione zostaną elementy sieci trakcyjnej, systemy sterowania ruchem i systemy bezpieczeństwa.

Nowy dworzec nad peronami

Drugim etapem inwestycji będzie modernizacja centralnej części stacji. Powstanie zupełnie nowa część pasażerska z halą do sprzedaży biletów oraz poczekalnią. Przeorganizowany zostanie cały układ torowy, a przestrzeń stacji zostanie w pełni zadaszona. Odnowione ma zostać przejście podziemne. Zaś po stronie wschodniej i zachodniej zaplanowano zieloną przestrzeń. Dach nad stacją zaprojektowano jako konstrukcję czterospadową. Wysokość wysokiego zadaszenia będzie dopasowana do istniejącego budynku dworca. Do hali dworcowej, która znajdzie się 9 metrów nad peronami, prowadzić będą z peronów schody ruchome. Po północnej stronie zaplanowano połączenie z nowym dworcem autobusowym. Dominującym kolorem ma być miętowa zieleń, w której skąpane będzie zadaszenie, nawierzchnia peronów i przejścia podziemnego. Różna geometra płaszczyzn dachu pozwoli doświetlić stację wschodnim i zachodnim słońcem. Nowe, przedłużone przejście podziemne umożliwi pieszym i rowerzystom przejście na drugą stronę torów pomiędzy centrum a Bežigradem.

Inwestycja ma poprawić przepustowość kolejowego węzła i umożliwić uzyskanie 15-minutowej częstotliwości pociągów pasażerskich ze stacji we wszystkich pięciu kierunkach w godzinach szczytu porannego i popołudniowego. Zwiększyć ma się dostępność transportu kolejowego oraz jego punktualność. Nowe tory zostaną ponadto dostosowane do obsługi składów towarowych o długości 740 metrów. Prace przy realizacji pierwszej fazy inwestycji rozpoczęły się już w grudniu 2023 roku i powinny zakończyć się w połowie 2026 roku. W 2024 roku planowana jest rozbudowa wiaduktu na Šmartinskiej cesta oraz remont odcinka Šmartinska cesta od skrzyżowania z Vilharjeva cesta i Njegoševa cesta. W tym roku powinna się również zacząć przebudowa całej stacji. Na realizację pierwszego etapu Słowenia otrzymała 214 mln euro z Krajowego Planu Odbudowy. Wartość wszystkich inwestycji wchodzących w zakres Centrum Przesiadkowego w Lublanie wynosi 1 miliard euro.

Miasto też zagospodaruje tereny wokół

Rząd oczekuje, że po modernizacji infrastruktury kolejowej powstanie nowoczesny węzeł multimodalny, który lepiej zintegruje transport publiczny. Dlatego do inwestycji włącza się także miasto, które zapowiada zagospodarowanie terenu wokół stacji kolejowej dla lepszej integracji różnych środków transportu. Jak wskazują urzędnicy, zmieni się otoczenie dworca za sprawą szerszego obszaru terenu kolejowego. Ponadto powstaną nowe tereny zielone i strefy ruchu. Drogi zostaną rozbudowane o żółty pas z przeznaczeniem wyłącznie dla autobusów, co przyspieszy kursowanie pojazdów transportu publicznego. Drogi zostaną ponadto tak rozplanowane, aby autobusy dalekobieżne jadące z centrum miasta i dworca autobusowego mogły jechać najkrótszą i najszybszą trasą do obwodnicy.

Główny przystanek linii komunikacji miejskiej, który dotychczas znajdował się na Bawarskim Dworze, zostanie przesunięty przed stację kolejową czyli na Masarykovą cesta. Plan rewitalizacji terenu na pierwszym planie stawia także rowerzystów i pieszych, dla których zaplanowano nowe nawierzchnie, które zapewnią większe bezpieczeństwo wszystkim użytkownikom dróg. Po remoncie piesi i rowerzyści będą mieli więcej przestrzeni. Poszerzone zostaną chodniki i ścieżki rowerowe, poszerzone zostaną także niektóre kluczowe przejścia dla pieszych. Okolica zostanie obsadzona ponad 200 drzewami. Władze miasta przekazują, że na razie starają się skoordynować harmonogram własnych inwestycji do olbrzymiej inwestycji kolejarzy.