Szczecin. Podstacja prostownikowa przy Kolumba zostanie wyremontowana

Budynek podstacji jest wpisany do rejestru zabytków przez Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków i wymaga remontu, by zapobiec jego niszczeniu. Samo wyposażenie podstacji ma już ponad 40 lat, przez co wymaga coraz częstszych napraw. Dodatkowo nie zapewnia wymaganej współcześnie pewności i niezawodności zasilania oraz zdalnego sterowania podstacją.

Podstacja prostownikowa jest przeznaczona do zasilania sieci trakcyjnej tramwajowej. W podstacji energia elektryczna prądu przemiennego jest przetwarzana na energię prądu stałego i za pomocą kabli przesyłana do sieci jezdnej trakcji tramwajowej. Przeznaczona do modernizacji podstacja ma być bezobsługowa, włączona w system zdalnego sterowania.

Przebudowa

W ramach przebudowy podstacji prostownikowej Kolumba przy ul. Kolumba 86 (Wyspa Jaskółcza) wykonane zostaną: pełne odnowienie budynku zgodnie z zaleceniami Konserwatora Zabytków, wymiana urządzeń i instalacji wewnątrz budynku na nowe, rozbiórka obiektów gospodarczych oraz wykonanie iluminacji budynku wraz z wygrodzeniem terenu podstacji.

Trwa postępowanie, które ma wyłonić wykonawcę powyższego zadania. Otwarcie ofert planowane jest na 20.04.2022 r. Wymagany termin realizacji: 390 od daty zawarcia umowy.


mat. Tramwaje Szczecińskie

Podstacja Kolumba - nieco historii

Budynek podstacji energetycznej jest częścią zespołu zajezdni tramwajowej ul. Kolumba 86-89 powstałej w latach 80-tych XIX w. Zespół był sukcesywnie modernizowany i rozbudowywany na przestrzeni lat swojego istnienia. Wyspę Jaskółczą adaptowano na potrzeby zajezdni tramwajowej w latach 20-tych XX w. W tym czasie wybudowano tutaj budynki magazynowe, warsztaty naprawcze oraz podstację trakcyjną” – w roku 1925.

Budynek podstacji trakcyjnej wzniesiono w typowych jeszcze dla późnego historyzmu formach eklektycznych nawiązujących do średniowiecza. (…). Jednak syntetyzm widoczny w opracowaniu form budynku podstacji energetycznej przy ul. Kolumba w Szczecinie jest zapowiedzią nowego modernistycznego nurtu w architekturze, który popularny staje się pod koniec lat 20 -tych XX w.
Założony na rzucie prostokąta piętrowy budynek podstacji energetycznej nakryto niskim dwuspadowym dachem z nadbudowanym świetlikiem.

Miejskie koleje żelazne

Elewację przepruto wysokimi oknami zamkniętymi łukami dwuspadowymi na piętrze oraz mniejszymi oknami odcinkowymi na parterze. Nieotynkowane lico muru zaakcentowano nieregularnym układem cegieł o trudnym do zdefiniowania wątku. W licu muru widać wiązania przypominające wątek wendyjski, holenderski, wozówkowy, pospolity itp. Jako, że tramwaje są miejską wersją kolei żelaznych, w szczycie elewacji północno-wschodniej umieszczono tzw. skrzydlate koło, popularną niegdyś alegorię kolei żelaznych. Pierwotnie alegorię tę akcentowały po bokach charakterystyczne elementy w formie zygzaków symbolizujących iskry toczących się kół żelaznych. Obecnie zachował się tylko jeden zsunięty zygzak.

Znany jest układ wnętrz z okresu 1928-1929. Na parterze znajdowały się: transformatory oraz akumulatornie, natomiast na piętrze przetwornice, prostownik rtęciowy i suwnica montażowa. Komunikację międzypiętrową umożliwiały schody usytuowane przy narożniku południowym. Podłogi oraz ściany na piętrze wyłożono płytkami ceramicznymi. Późniejsze przebudowy są trudne do ustalenia, ponieważ nie udało się odnaleźć akt nadzoru budowlanego do budynku podstacji trakcyjnej. Jednak na podstawie częściowo zachowanego ogólnego planu zespołu zajezdni przy ul. Kolumba z 1936 roku wiadomo, że w latach 30-tych XX w. dokonano kolejnej modernizacji, która objęła głównie parter.

Zmiany, zmiany, zmiany

W tym czasie w elewacji południowo-wschodniej oraz południowo-zachodniej wybito nowe otwory drzwiowe. Wewnątrz wstawiono szereg ścian działowych zachowanych do dzisiaj. Zlikwidowano schody w narożniku południowym. Nowe schody wymurowano w pomieszczeniu kotłowni przy narożniku zachodnim. W późniejszym czasie zamurowano część otworów okiennych na parterze oraz przemurowano część okien na piętrze.

Ogólny charakter tych prac oraz starannie opracowany wątek w murze pozwalają przypuszczać, że wykonane mogły być w latach 30-tych, 40-tych lub 50-tych XX w. Prawdopodobnie w latach 60-tych lub 70-tych zamurowano i otynkowano dwa środkowe otwory okienne w elewacji północno-wschodniej (charakterystyczny tynk typu baranek). Wewnątrz zapewne wybudowano szyby wentylacyjne pomiędzy oknami ściany południowo-wschodniej. Możliwe, że dokonano pewnych zmian w układzie wnętrz parteru.