Tramwaje Śląskie mają swoją Banę Wolności

Wielki napis nad drzwiami tramwaju „BANA WOLNOŚCI 1980–1989” przypomina ważne i trudne lata 80. ubiegłego wieku, które rozpoczęła i zakończyła fala nadziei, ale których większość wypełniała beznadzieja stanu wojennego i lat po nim następujących. O tych czasach i o walce Polaków o wolność opowiada Śląskie Centrum Wolności i Solidarności. Napis na tramwaju „Wystawa multimedialna w ŚCWiS” jest zaproszeniem do odwiedzenia ekspozycji.

Dwie archiwalne, czarno-białe fotografie wypełniające całą zewnętrzną ścianę środkowej części pojazdu, ukazują dwa wymowne epizody. Są to zdjęcia z odległych od siebie w czasie manifestacji w centrum Katowic – z początku i z końca lat 80. Oba wydarzenia łączy jednak coś bardzo ważnego – społeczna mobilizacja, bunt wobec totalitaryzmu, odwaga uczestników. Przewrócona milicyjna nyska na jednej z fotografii oddaje napięcie, jakie towarzyszyło tej walce. Była to walka pełna nadziei i ostatecznie zakończona zwycięstwem, co przypomina widoczny również na tramwaju wizerunek dłoni ułożonej w wymowną literę V.

Walka o wolność miała jednak swoją wysoką cenę, była to niekiedy cena ludzkiego życia. Przypomina o tym trzecia fotografia na boku tramwaju – zdjęcie z ekspozycji w ŚCWiS, gdzie uwiecznione zostały nazwiska i wizerunki kilkudziesięciu znanych ofiar śmiertelnych stanu wojennego.

Także we wnętrzu pasażer otrzyma porcję historii. Krótkie cytaty z wypowiedzi różnych uczestników pamiętnych wydarzeń oddają niepowtarzalny, czasem emocjonalny klimat tamtych dni. Przypominają też jak ważna była to historia i jak duże znaczenie może mieć dla naszej dumy narodowej. Są wśród nich zarówno tak proste, a jednocześnie wymowne słowa, jak Teresy Jasińskiej-Brodzkiej „Myśmy po prostu czuli się wolni.”, jak również wiele mówiące Leszka Waliszewskiego „Atmosfera w »Solidarności« była niezwykła. Czuliśmy, że jesteśmy przyjaciółmi. Obojętnie kto jaką funkcję pełnił.” Są też cytaty z poezji i m.in. pouczające słowa bł. ks. Jerzego Popiełuszki „Solidarność to jedność serc, umysłów i rąk zakorzenionych w ideałach, które są zdolne przemieniać świat.”

Tramwaj „Bana wolności” będzie woził pasażerów na różnych liniach Tramwajów Śląskich w lipcu i sierpniu br.