Trapeze: System informacji musi być otwarty

Przesadki są nieodłącznym elementem każdego systemu transportowego. Czego brakuje nam w Polsce do stworzenia sprawnego systemu przesiadkowego?

Opierając się na własnym doświadczeniu z Polski, ale też z krajów zachodnich – uważam, że konieczna jest gwarancja tego, że przesiadka będzie mogła się odbyć. To kwestia wiedzy, a dokładniej – informacji o tym, że danym pojazdem podróżują osoby, które będą kontynuowały jazdę inną linią, i że trzeba zapewnić przesiadkę. Potrzebujemy danych o tym, jakie pary pojazdów obsługują kolejne linie i o jadących nimi pasażerach. Na tej podstawie, przy pomocy systemów informatycznych, potrafimy określić, które połączenia są krytyczne, i którymi – w razie potrzeby – należy sterować automatycznie, umożliwiając w skrajnych przypadkach podejmowanie decyzji manualnie, by umożliwić przesiadkę.

W realiach komunikacji miejskiej zgłaszanie skomunikowań według schematu znanego z kolei byłoby jednak raczej niewykonalne.

W rozmowach z jednym z organizatorów transportu zbiorowego w Polsce pojawił się pomysł dołożenia takiej funkcjonalności do aplikacji dla pasażerów. Byłaby to oczywiście informacja dodatkowa, wskazująca na to, że dana przesiadka jest niezbędna. Jeśli jednak jej nie dostaniemy, musimy wnioskować o miejscach przesiadek, opierając się tylko na danych historycznych i naturalnych potokach pasażerskich. Pewnym ułatwieniem są tu centra przesiadkowe, wyróżniające się wygodnym ukształtowaniem infrastruktury specjalnie z myślą o tym celu.

W polskich miastach często brak jednak infrastruktury odpowiedniej do przesiadek, wiele do życzenia pozostawia też częstotliwość poszczególnych linii. Czy przy pomocy środków informacji pasażerskiej można w jakimś stopniu zniwelować te niedogodności?

Jeśli chodzi o rozkład jazdy – możemy tylko wskazać, bazując na liczbie pasażerów, jaka powinna być optymalna liczba kursów. Gdy rozkład jazdy jest niewystarczający, można zastosować elementy transportu na żądanie. Pasażerowie mogą zgłaszać potrzebę transportu przy pomocy aplikacji, a następnie system analizuje liczbę takich zgłoszeń i stara się dobrać do nich optymalne połączenia, informując o tym organizatora transportu i kierowcę. W ten sposób eliminujemy puste przejazdy. Jest to rozwiązanie popularne w Europie, zwłaszcza w krajach skandynawskich. W Polsce, z powodu ograniczeń legislacyjnych, nie weszło jeszcze do szerszego zastosowania.

Co do infrastruktury – w takich sytuacjach tym bardziej konieczna jest rzetelna informacja o czasie odjazdu linii, na którą się przesiadamy. Jeśli miejsce odjazdu jest oddalone – musimy przynajmniej mieć pewność, że gdy już dotrzemy na miejsce, pojazd będzie tam czekał i odjedzie dopiero o ustalonej godzinie.

W których miastach w Polsce system przesiadkowy funkcjonuje najlepiej, a w których – najgorzej?

Jest wiele miast, które dobrze poradziły sobie z tematem centrów przesiadkowych. Warto pamiętać, że dobrze przygotowany projekt infrastrukturalny to nie tylko nowoczesny węzeł i relatywnie mała odległość między środkami transportu, ale także informacja pasażerska, w tym – informacja o możliwych przesiadkach. Zapewnienie pasażerom przesiadek z wykorzystaniem systemów informatycznych koordynujących ten etap podróży to wciąż perspektywa przyszłości dla polskich miast. Z punktu widzenia pasażera znacząco wpłynie to na atrakcyjność korzystania z transportu zbiorowego.

Na czym polega specyfika współpracy z włodarzami małych miejscowości, takich jak Bielawa?

Mamy w naszej ofercie rozwiązania zarówno dla mniejszych miejscowości, jak i dla dużych metropolii. Do każdego z klientów podchodzimy po partnersku. W przypadku tych mniejszych przede wszystkim pokazujemy dostępne możliwości technologiczne i analizujemy potrzeby konkretnego klienta. Następnie staramy się dobrać rozwiązanie, które jest odpowiedzią na te potrzeby. Etap konsultacji i rozmowy z klientem jest więc kluczowy.

W większych ośrodkach za sformułowanie tych potrzeb odpowiadają specjalne zespoły analityczne. W mniejszych miastach takich prac się jednak nie prowadzi, dlatego tak istotny jest etap dialogu.

Jak widzi Pan przyszłość swojej branży w Polsce?

Prowadzimy intensywne rozmowy z jednym z organizatorów publicznego transportu zbiorowego na temat wprowadzenia wspomnianej ochrony przesiadek w centrach przesiadkowych. Rozwiązanie to budzi zainteresowanie także innych podmiotów, z którymi rozmawiamy. Wykorzystujemy tu doświadczenie naszych kolegów z grupy Trapeze, którzy podobne moduły ochrony przesiadek z powodzeniem wdrożyli w dużych aglomeracjach Europy Zachodniej już wiele lat temu.

Również kwestie integracji i otwartości systemów są często omawiane. Nowe systemy staramy się tworzyć w taki sposób, by maksymalnie otworzyć je na istniejące już rozwiązania. 10-15 lat temu, gdy systemy dynamicznej informacji pasażerskiej powstawały od zera, mogliśmy mówić o wdrażaniu systemów kompletnych – mających zarówno stronę „centralną”, jak i „pojazdową”. Dziś większość miast ma już, takie czy inne, własne systemy – rośnie więc znaczenie otwartości i integracji z nimi.