Ludność cywilna pozostająca w ukraińskich miastach szuka bezpiecznego schronienia przed trwającymi rosyjskimi nalotami i atakami rakietowymi. W tej roli idealnie sprawdza się metro. Stacje zostały wybudowane jako obiekty obrony cywilnej. Nie bez znaczenia pozostaje też głębokość – Kijów może poszczycić się jednymi z najgłębszych stacji metra na świecie.
Kijów posiada trzy linie metra, składające się z trzech linii metra o łącznej długości blisko 70 km. Funkcjonują 52 stacje metra. Pierwszą linię otwarto w 1960 r. – był to trzeci system w całym Związku Radzieckim. Z uwagi na ukształtowanie terenu, ale i względy strategiczne stolica Ukrainy może poszczycić się stacjami umieszczonymi dość głęboko pod ziemią. Tu znajduje się najgłębsza stacja metra na świecie – Arsenalna – której perony znajdują się 105,5 m pod ziemią.
Do sobotniego poranka (26 lutego) metro w większości pozostawało czynne. W czasie zagrożenia nalotami wstrzymywano ruch na naziemnym odcinku z metromostem i stacjami Dnipro, Hidropark, Liwobereżna, Darnycia, Czernihiwska, Lisowa. W związku jednak z rozszerzeniem się pola walk na ulice Kijowa zdecydowano o całkowitym wstrzymaniu ruchu, ale stacje pozostałą otwarte przez całą dobę jako schrony.
Wszystkie podziemne stacje są przystosowane do pełnienia roli schronów – ich konstrukcje są wzmocnione, do tego przystanki są wyposażone w specjalne grodzia, pozwalające na szczelne zamknięcie stacji. Instalacje te zostały zaprojektowane z myślą o ochronie ludności w razie np. ataku chemicznego czy jądrowego.
W Charkowie znajdują się trzy linie metra o łącznej długości 38,45 km. Funkcjonuje 30 stacji –wszystkie pod ziemią, choć większość dość płytko. Najgłębsza stacja to Puszkinska, która znajduje się ok. 35 m pod ziemią. Tutaj również na wszystkich podziemnych przystankach zainstalowane są grodzia. Już pierwszego dnia wojny wstrzymano ruch pociągów i perony przeznaczono w całości na schrony. Na perony dostarczono zapasy leków oraz pożywienie dla dzieci.
Całą noc otwarte są też stacje najmłodszego ukraińskiego metra – w Dnieprze. Znajduje się tutaj krótka linia, składająca się z sześciu stacji. Najpłytsza stacja znajduje się na głębokości ok. 15 m, a pozostałe pięć – na głębokości ok. 35-60 m.
Ukraińskie systemy metra nie są pierwszymi, które sprawdzają się w roli schronów. W czasie II wojny światowej tak wykorzystywane były stacje metra w Moskwie czy Londynie. Te pierwsze w większości zostały od razu pomyślane i wybudowane jako instalacje obrony cywilnej, te drugie stały się schronami naturalnie– w początkowym okresie rząd wręcz zniechęcał mieszkańców do „nocowania” na peronach. Grodzia zainstalowano jedynie na stacjach, którym groziło zalanie w razie uszkodzenia tunelu. Pod ziemią przechowywano też dzieła sztuki, a nieczynna stacja Down Street została przekształcona w podziemne centrum dowodzenia. Niestety, zaimprowizowane schrony nie we wszystkich przypadkach zapewniły skuteczną ochronę – 1400-kilogramowa bomba uszkodziła tunel na stacji Balham, na której zginęło 61 osób. Bomba uszkodziła też płytko położone tunele stacji Bank, na której zginęło kilkadziesiąt osób. Do największej tragedii doszło natomiast na stacji Bethnal Green – jednak nie w wyniku bomby, tylko wybuchu paniki. W wyniku zadeptania bądź uduszenia zginęło ponad 300 osób. Pomimo tych wypadków metro zapewniło schronienie dla nawet 180 tys. londyńczyków.
Do ochrony ludności – w przypadku konwencjonalnych nalotów – nadaje się też warszawskie metro. Dodatkowo pierwszy odcinek od Kabat do Politechniki – projektowany w okresie zimnej wojny, przy wsparciu radzieckich specjalistów – był projektowany jako instalacja obrony cywilnej (stąd nie ma np. bezpośrednich wind na peron). Same grodzia zainstalowano jedynie na odcinku Kabaty – Wierzbno. Metro utrzymuje je w sprawności, ale głównie do wykorzystywania w razie obfitego deszczu w ramach ochrony przed zalaniem stacji.
Warszawskie metro – jak na wschodnie standardy – jest jednak relatywnie płytkie. Najgłębsza stacja – Nowy Świat-Uniwersytet – znajduje się 23 m pod ziemią. W porównaniu do ukraińskich miast – dość skromnie. Trzeba pamiętać, że na co dzień – w normalnych warunkach – znaczna głębokość obniża funkcjonalność, gdyż wydłuża czas dotarcia na peron, a więc i całej podróży.
Podanie adresu e-mail oraz wciśnięcie ‘OK’ jest równoznaczne z wyrażeniem zgody na:
przesyłanie przez Zespół Doradców Gospodarczych TOR sp. z o. o. z siedzibą w Warszawie, adres: Pl. Bankowy 2, 00-095 Warszawa na podany adres e-mail newsletterów zawierających informacje branżowe, marketingowe oraz handlowe.
przesyłanie przez Zespół Doradców Gospodarczych TOR sp. z o. o. z siedzibą w Warszawie, adres: Pl. Bankowy 2, 00-095 Warszawa (dalej: TOR), na podany adres e-mail informacji handlowych pochodzących od innych niż TOR podmiotów.
Podanie adresu email oraz wyrażenie zgody jest całkowicie dobrowolne. Podającemu przysługuje prawo do wglądu w swoje dane osobowe przetwarzane przez Zespół Doradców Gospodarczych TOR sp. z o. o. z siedzibą w Warszawie, adres: Sielecka 35, 00-738 Warszawa oraz ich poprawiania.