Więcej praw dla pracowników transportu publicznego

Pojawił się projekt rozporządzenia Ministerstwa Infrastruktury w zakresie wymagań bezpieczeństwa i higieny pracy w zakresie eksploatacji liniowej, obsługi i naprawy tramwajów, trolejbusów i autobusów, budowy, konserwacji i naprawy sieci trakcyjnej, torów tramwajowych oraz warunków pracy kierowców i motorniczych.

Sporo miejsca poświęcono warunkom socjalno-sanitarnym kierowców i motorniczych. Ministerstwo określa, że przynajmniej na jednym krańcu linii komunikacyjnej powinna być zlokalizowana toaleta dla prowadzących pojazdy, a na krańcu, na którym jest wyznaczona przerwa na spożywanie posiłku, odpowiednie pomieszczenie przeznaczone do spożywania posiłków. Co więcej, jeżeli planowany czas przejazdu linii komunikacyjnej pomiędzy krańcami przekracza 90 minut, to na drugim krańcu również wymagana jest toaleta. Toaleta nie może znajdować się dalej niż 125 metrów od pojazdu. Liczba toalet powinna być dostosowana do liczby jednocześnie przebywających tam pracowników. Jeżeli korzysta z nich więcej niż 10 osób, organizator musi zapewnić oddzielnie toaletę damską i męską.

Pomieszczenia do spożywania posiłku muszą być odpowiednio wyposażone. Pracownikom musi być zapewnione ogrzewanie, wentylacja, bieżąca woda zdatna do picia. Na każdego z pracowników jednocześnie spożywających posiłek powinno przypadać co najmniej 1,1 m2 powierzchni. W rozporządzeniu dopuszcza się w razie braku możliwości umieszczania na krańcu odrębnej toalety oraz pomieszczenia do spożywania posiłków, możliwość zawarcia umowy z podmiotem zewnętrznym. Wtedy określa się odległość nie większą niż 200 m od miejsca pozostawienia pojazdu. Przedsiębiorstwa będą miały 36 miesięcy na dostosowanie się do nowych wymogów.

Co więcej, w rozporządzeniu określono, że kabiny prowadzących pojazdy liniowe komunikacji miejskiej powinny być oddzielone od części pasażerskiej ścianką z drzwiami zamykanymi na zamek. W oknach zewnętrznych powinny znaleźć się rolety przeciwsłoneczne. Kabina w dodatku musi być obowiązkowo klimatyzowana. Pracodawca musi kierowcom i motorniczym zapewnić we wnętrzu minimalną temperaturę 18 st. C.

Ministerstwo w uzasadnieniu dla rozporządzenia podkreśla, że brak odpowiednich pomieszczeń zarówno sanitarnych, jak i socjalnych, na pętlach i końcówkach linii autobusowych i tramwajowych to obecnie główne problemy kierowców i motorniczych komunikacji miejskiej. – Pracownicy w tych miejscach są w zasadzie pozbawieni możliwości zrealizowania podstawowych potrzeb fizjologicznych i higienicznych. Brak dostępu do bieżącej wody oraz innych środków sanitarnych znacząco podnosi ryzyko zagrożenia zdrowia. Wprowadzenie proponowanych zmian zagwarantuje zachowanie podstawowych praw pracownika – czytamy w projekcie przepisów.

Obowiązki warsztatowe

W rozporządzeniu przypomniano, że na pracodawcy spoczywa obowiązek utrzymywania maszyn, urządzeń i pojazdów w dobrym stanie technicznym. Musi o również określić czynności co do których może wystąpić zagrożenie dla zdrowia i życia. Rozszerzono wykaz prac i czynności obsługowych pojazdu, przy których istnieje możliwość wystąpienia szczególnego zagrożenia dla zdrowia lub życia ludzkiego. Wymienia się m.in. prace przy sieci trakcyjnej, na torach tramwajowych czynnych dla ruchu pojazdów, na wysokości powyżej 2 m, przy urządzeniach energetycznych będących pod napięciem czy przy cofaniu pojazdów lub innych manewrowych czynnościach jak sprzęganie pojazdów. Takie roboty muszą być wykonywane co najmniej przez dwie osoby w celu zapewnienie asekuracji, a pracodawca musi wydać instrukcje bezpieczeństwa.

Ministerstwo określa także wymogi dla pomieszczeń pracy w zajezdniach i warsztatach. Wspomniane pomieszczenia powinny być wyposażone w urządzenia umożliwiające wyłączenie spod napięcia całej sieci trakcyjnej lub jej części oraz w sygnalizację świetlną informującą o odłączeniu napięcia. Kolor zielony sygnalizacji świetlnej oznacza brak napięcia w sieci i zezwala na wykonywanie prac na pojeździe, kolor czerwony sygnalizacji świetlnej oznacza sieć pod napięciem i zakaz wykonywania prac na tym pojeździe.

Przepisy miałyby określać również wymagania co do bram wjazdowych, parametrów technicznych kanałów przeglądowych i naprawczych oraz oznakowania wewnętrznych dróg komunikacyjnych. Powiększono zbiór dodatkowego oznakowania wewnętrznych dróg komunikacyjnych i transportowych na terenie zajezdni oraz warsztatów. Wprowadzono szczegółowe wymagania dotyczące oznakowania kanałów technicznych oraz wymagania dla pomieszczeń, w których wykonywane są prace związane z obsługą i naprawą autobusów zasilanych paliwem metanowym.

Coraz bardziej restrykcyjne normy emisji spalin i rosnące koszty ropy i benzyny mają wpływ na rosnący udział w flocie przewoźników pojazdów m.in. LNG. – Gaz ziemny w stanie ciekłym jest paliwem skrajnie łatwopalnym, wybuchowym i musi być przechowywany w bardzo niskich temperaturach (ok. -160 st. C). Wymienione cechy LNG powodują, że paliwo te jest źródłem poważnych zagrożeń dla ludzi oraz mienia, dlatego dążąc do ograniczenia wszelkich możliwych niebezpieczeństw, pracownicy wykonujący czynności związane z tankowaniem oraz obsługą zbiorników LNG muszą koniecznie posiadać niezbędne kwalifikacje, potwierdzone dokumentem wydanym przez Dyrektora Transportowego Dozoru Technicznego – wyjaśnia Ministerstwo.

Jak poruszać się po zajezdni

Rozporządzenie jasno określa także zasady manewrowania pojazdami. Na terenie zajezdni i warsztatu dopuszcza się jazdę z prędkością do 10 km/h. Tutaj wprowadzono wyjątek do 20 km/h, jeżeli zastosowano elektroniczny system sterowania ruchem. Wjazd do hal może odbywać się z prędkością do 5 km/h. Ograniczenie to obowiązuje również wewnątrz obiektu.

Niedopuszczalne jest za to przeprowadzanie prób rozpędzania i hamowania pojazdów na torach i drogach postojowych. Czynności te powinny być wykonywane na wydzielonych i odpowiednio oznakowanych odcinkach dróg wewnętrznych zajezdni, a prędkość pojazdów nie powinna przekraczać 30 km/h. Zaznaczono, że wszelkie czynności związane z przeprowadzaniem badań technicznych pojazdów mogą być wykonywane wyłącznie na wydzielonych i odpowiednio oznakowanych odcinkach torowisk i dróg wewnątrzzakładowych, a prędkość pojazdu nie powinna przekraczać 50 km/h na wyznaczonym odcinku. Uszczegółowiona została procedura cofania tramwajem po torowisku.

Określone zostały także warunki pracy na wysokości, które muszą byś wykonywane z odpowiednio zabezpieczonych rusztowań, balkonów, pomostów lub wysięgników. W wyjątkowych przypadkach dopuszcza się wykonywanie tych prac bezpośrednio na dachu pojazdu, pod warunkiem zabezpieczenia pracownika przed upadkiem z wysokości. Wszystko powinno być wykonywane przy odłączonych odbierakach prądu i wyłączonym napięciu w sieci trakcyjnej. Dopuszczalna jest praca przy podniesionym odbieraku prądu, wyłączonym napięciu i uszynionej sieci trakcyjnej, tylko przy pracach związanych z naprawą i przeglądem pantografu.

Prace przy sieci trakcyjnej muszą się odbywać przy wyłączonym napięciu i przy odpowiednich warunkach atmosferycznych – nie może być wichury, wyładowań atmosferycznych oraz temperatury niższej niż 15 st. C poniżej zera. Przy pracach na torowiskach podczas ruchu tramwajów musi być wprowadzone ograniczenie prędkości tramwajów w obu torach do 10 km/h. W nocy oraz przy ograniczonej widoczności muszą być stosowane światła sygnalizacyjne. Pracownik wykonujący pojedynczo prace przy czyszczeniu, konserwacji lub kontroli torów powinien być zwrócony twarzą w kierunku nadjeżdżających tramwajów. Co ważne, dojścia do zwrotnic, w szczególności w celu ręcznego jej przełożenia, powinny posiadać nawierzchnię utwardzoną i równą. W dokumencie wyznaczono 24 miesiące na dostosowanie dojść.