Współczesna miejska mobilność w parze z pięknem

– Urbanistyka historycznie była definiowana jako pewna ekonomia przestrzeni, a więc tworzenia trwałych struktur, które będą efektywne dziesiątki czy setki lat – stwierdził Beim podczas Europejskiego Kongresu Gospodarczego w Katowicach, zaznaczając równocześnie, że bez dobrej urbanistki trudno cokolwiek zmieniać w miejskiej mobilności.

Powrót do klasyki

Usprawnieniu komunikacji w miastach służą narzędzia, jakie oferuje katalog smart city. Są to na przykład systemy dynamicznej informacji pasażerskiej, mobilne aplikacje pozwalające wytyczyć trasę, a także komunikatory internetowe dostarczające informacji. – Są one pewnego rodzaju wsparciem. Jednak już dzisiaj widać, że dochodzimy do momentu w mobilności miejskiej, w którym przesyt rozwiązań technologicznych skłania do powrotu do klasycznych rozwiązań transportowych – zauważył Beim.

Przykładem odwrotu od wyszukanych technologii jest idea shared space czyli przestrzeni współdzielonej. Przy czym nie należy jej rozumieć wyłącznie wprost jako udostępnienie np. przestrzeni placu różnym jego użytkownikom. Klasycznych przykładów wdrożenia tej idei dostarczają szczególnie miasta państw Beneluksu czy Niemiec. Tam m.in. dokonano przeobrażenia obszarów potężnych skrzyżowań uzbrojonych w sygnalizacje świetlne działające na najlepszych programach. – Po ich likwidacji i stworzeniu dobrej, nawiązującej do klasycznych wzorców, przestrzeni miejskiej zaczęło to funkcjonować zupełnie inaczej – podkreśla Michał Beim. – Shared space nie rozwija się dlatego, że jest taka moda, ale dlatego, że to rozwiązanie jest tanie – dodawał.

Zastrzega jednocześnie, że w określonych dziedzinach transportu elektroniki i informatyki oczywiście nic nie zastąpi. Przykładem jest ruch kolejowy, którym obecnie się zajmuje zawodowo. W tym przypadku systemy informatyczne rzeczywiście pozwalają uzyskać poprawę bezpieczeństwa czy zwiększyć przepustowość. Natomiast w skali miejskiego projektowania dzieje się przeciwnie. Przy czym, jak podkreślał Beim, trzeba mądrze dobierać rozwiązania nie traktując ich z nadmierną czcią czy postrzegając jako zagrożenie, co może się uwidaczniać w kontekście odwrotu od technologii. – Inaczej ani smart growth i ani smart city nie przyniosą efektów w skali, jakiej oczekuje miejskie społeczeństwo – zauważył.

Design mobilności

– Miasto do XX wieku traktowane było jako skarbnica, do której każda epoka i każde pokolenie, dokładało rzeczy stanowiące świadectwo tamtych czasów. Sąd tworzenie dzielnic czy budynków użyteczności publicznej było nacechowane pewnym pięknem. To zaczęło się kończyć wraz z pojawieniem się modernizmu, który odrzucił paradygmat piękna – mówił Beim.

Architekturę spełniającą zarówno wymogi funkcjonalności, jak też piękna, współcześnie zastąpiły „śmieciowe” obiekty, a więc budynki, które łatwo i szybko się wznosi, a też tak samo bez większych problemów wyburza. – To może nie byłoby złe, gdyby nie ograniczenie wyłącznie do takiej architektury. Tu nie chodzi tylko o to, na ile tego typu obiekty zaśmiecają krajobraz, ale też na ile my, wychowując się i wychowując nasze dzieci i wnuki, nie odzwyczajamy się od piękna miasta – zauważył Beim podkreślając, że piękno przynosi miastu korzyści, również te związane z mobilnością mieszkańców.

Dowodem tego są tramwaje we francuskich miastach. Ich atutem nie jest włącznie bliskość tego środka komunikacji do użytkownika czy szybszy przejazd dzięki systemom zarządzania ruchem. Ich atutem jest piękno, a inwestycje w linie tramwajowe wykonywane są wraz z odnową przestrzeni miejskiej francuskich miast. – Ten przykład francuskich tramwajów można powielać; on ma swoje odpowiedniki w innych dziedzinach miejskiego życia. Design, jakość przestrzeni, jakość pewnego produktu, składa się na sukces miasta. Dzisiaj te miasta, które stają się światowymi potęgami, jak Nowy Jork, Londyn czy Paryż, również zyskują właśnie dzięki temu, że jest w nich piękno – podkreślał.

I tym co jest zastanawiające, a na co zwrócił uwagę Michał Beim, istnieje jeszcze przepaścista różnica w podejściu do miejskiej przestrzeni i jej urządzania. Widać ją wyraźnie w produkcjach filmowych. Ulice, na przykład Nowego Jorku, stały malowniczym tłem dla wędrujących pieszo bohaterów. W naszych produkcjach jeszcze nagminne są widoki luksusowych aut, którymi sceniczne postacie podjeżdżają pod handlowe galerie .